2.Warszawska Dywizja Zmechanizowana im. Henryka Dąbrowskiego – JW 2812
 
RYS HISTORYCZNY
 
                2.Dywizja Zmechanizowana została sformowana na bazie 7.Dywizji Piechoty Rozkazem MON nr 0026/Org. z dnia 4.09.1956 r. w terminie do 20.12.1956 r., struktura organizacyjna 2.DZ po wykonaniu tego rozkazu była następująca:
 
- Dowództwo 2.Dywizji Zmechanizowanej – JW 2812 (etat 5/140), formuje się na bazie Dowództwa 7.Dywizji Piechoty
- 75.kompania sztabowa – Nysa (etat 5/141), sformowana na nowo
- 6.Pułk Zmechanizowany – JW 1598 Częstochowa (etat 5/147), formuje się na bazie 6.Pułku Piechoty
- 33.Pułk Zmechanizowany – JW 2867 Nysa (etat 5/146), formuje się na bazie 33.Pułku Piechoty
- 36.Pułk Zmechanizowany – JW 1784 Lubliniec (etat 5/147), formuje się na bazie 36.Pułku Piechoty
- 13.Pułk Czołgów Średnich – JW 2633 Opole (etat 5/148), formuje się na bazie 13.Samodzielnego Pułku Czołgów
- 37.Batalion Czołgów i Artylerii Pancernej – JW 3032 Nysa (etat 5/149), sformowany od nowa
- 21.Szkolny Batalion Czołgów – JW 3102 Gliwice (etat 5/145), przybył z 1.DZ
- 37.Pułk Artylerii Haubic – JW 2941 Koźle (etat 5/150), formuje się na bazie 38.Pułku Artylerii Lekkiej
- 2.Dywizjon Artylerii Rakietowej – JW 2975 Koźle (etat 5/152), formuje się na bazie 10.Dywizjonu Artylerii Ppanc
- 24.Dywizjon Artylerii Przeciwlotniczej – JW 2133 Lubliniec (etat 5/151), przybył z rozformowanej 2.DP
- 48.Batalion Łączności – JW 1975 Nysa (etat 5/192), istnieje
- 18.Batalion Saperów – JW 1873 Nysa (etat 5/193), istnieje
- 21.Kompania Obrony Przeciwchemicznej – Nysa (etat 5/194), istnieje
- 10.Batalion Rozpoznawczy – JW 2087 Nysa (etat 5/144), formuje się na bazie plutonu zwiadu 7.DP
- 52.Batalion Samochodowo-Transportowy – JW 3228 Nysa (etat 5/153), formuje się na bazie plutonu samochodowego 7.DP
- 160.Ruchoma Baza Remontu Czołgów – JW 1929 Komprachcice (etat 5/155), sformowana od nowa
- 155.Ruchomy Warsztat Naprawy Sprzętu Artyleryjskiego – JW 3638 Koźle (etat 5/157), sformowany od nowa
- 172.Ruchomy Warsztat Remontu Samochodów – JW 2335 Nysa (etat 5/156), sformowany od nowa
- 2.Dywizyjny Punkt Zaopatrzenia – Nysa (etat 5/158), sformowany od nowa
 
Zarządzeniem Szefa Sztabu Generalnego WP nr 0258/Org. z dnia 18.12.1956 r. nadano numer JW 1018 dla 2.Dywizyjnego Punktu Zaopatrzenia.
 
Kolejne zmiany w dywizji nastąpiły dosyć szybko bo już latem następnego roku, i tak Rozkazem MON nr 0025/Org. z dnia 2.04.1957 r. przeformowano dywizję na nowe etaty w terminie do 15.08.1957 r., proces przeformowania był następujący:
 
- Dowództwo 2.Dywizji Zmechanizowanej – JW 2812, zmiana etatu na 5/196
- 75.kompania sztabowa – Nysa (etat 5/141), zmiana etatu na 5/197
- 6.Pułk Zmechanizowany – JW 1598 Częstochowa, zmiana etatu na 5/202
- 27.Pułk Zmechanizowany – JW 2879 Kłodzko, przekazany z 10.Dywizji Pancernej
- 33.Pułk Zmechanizowany – JW 2867 Nysa, zmiana etatu na 5/201
 - 38.Pułk Zmechanizowany – JW 3564 Kożuchów, etat 5/201, formuje się na bazie 38.Pułku Piechoty 4.DP
- 13.Pułk Czołgów i Artylerii Pancernej – JW 2633 Opole, etat 5/203, formuje się na bazie 13.Pułku Czołgów Średnich
- 37.Pułk Artylerii Haubic – JW 2941 Koźle, zmiana etatu na 5/204
- 2.Dywizjon Artylerii Rakietowej – JW 2975 Koźle, zmiana etatu na 5/208
- 111.Dywizjon Artylerii Przeciwlotniczej – JW 2583 Ząbkowice Śląskie, etat 5/207, formuje się na bazie 99.Pułku Artylerii OPL OK
- 48.Batalion Łączności – JW 1975 Nysa, zmiana etatu na 5/198
- 18.Batalion Saperów – JW 1873 Nysa, zmiana etatu na 5/200
- 21.Kompania Obrony Przeciwchemicznej – Nysa, zmiana etatu na 5/211
- 10.Batalion Rozpoznawczy – JW 2087 Nysa, zmiana etatu na 5/199
- 52.Batalion Samochodowo-Transportowy – JW 3228 Nysa, zmiana etatu na 5/209
- 160.Ruchomy Warsztat Naprawy Czołgów – JW 1929 Komprachcice, etat 5/213, formuje się na bazie 160.Ruchomej Bazie Remontu Czołgów
- 155.Dywizyjny Warsztat Uzbrojenia – JW 3638 Koźle, etat 5/215, formuje się na bazie 155.Ruchomych Warsztatów Naprawy Sprzętu Artyleryjskiego
- 172.Ruchomy Warsztat Naprawy Samochodów – JW 2335 Nysa, etat 5/214, formuje się na bazie 172.Ruchomych Warsztatów Remontu Samochodów
- 2.Dywizyjny Punkt Zaopatrzenia – Nysa, zmiana etatu na 5/216
 
Jednocześnie rozkazem tym rozformowano:
- 36.Pułk Zmechanizowany – JW 1784 Lubliniec
- 37.Batalion Czołgów i Artylerii Pancernej – JW 3032 Nysa
- 21.Szkolny Batalion Czołgów – JW 3102 Gliwice
 
oraz przekazano do składu 10.Dywizji Pancernej:
- 24.Dywizjon Artylerii Przeciwlotniczej – JW 2133 Lubliniec
 
38.Pułk Zmechanizowany nie pozostał długo w strukturze 2.DZ gdyż Zarządzeniem Szefa Sztabu Generalnego WP nr 0132/Org. z dnia 15.07.1957 r. został od wyłączony ze składu tej dywizji i podporządkowany Dowódcy 11.Dywizji Zmechanizowanej, tym samym zarządzeniem przedyslokowano 160.Ruchomy Warsztat Naprawy Czołgów – JW 1929 z Komprachcic na nowe miejsce postoju Opole.
 
Zarządzeniem Szefa Sztabu Generalnego WP nr 0209/Org. z dnia 20.12.1957 r., zmienono numer JW 27.Pułkowi Zmechanizowanego z nr JW 2879 na nowy nr JW 1366
 
Mimo tak częstych zmian etatowych w strukturach dywizji nie był to koniec i rok później Rozkazem MON nr 0010/Org. z dnia 2.10.1958 r. z terminem przeformowania do 1.12.1958 r. dokonano następujących zmian:
 
- Dowództwo 2.Dywizji Zmechanizowanej – JW 2812, bez zmian
- 75.kompania sztabowa – Nysa (etat 5/141), bez zmian
- 6.Pułk Zmechanizowany – JW 2682 Częstochowa, zmiana nr JW na 2682, zmiana etatu na 5/236
- 27.Pułk Zmechanizowany – JW 1366 Kłodzko, zmiana etatu na 5/235
- 33.Nyski Pułk Zmechanizowany – JW 2903 Nysa, zmiana nr JW na 2903, zmiana etatu na 5/235
- 13.Pułk Czołgów i Artylerii Pancernej – JW 2633 Opole, zmiana etatu na 5/237
- 37.Pułk Artylerii Haubic – JW 2937 Koźle, zmiana nr JW na 2937, zmiana etatu na 5/238
- 2.Dywizjon Artylerii Rakietowej – JW 2975 Koźle, bez zmian
- 111.Dywizjon Artylerii Przeciwlotniczej – JW 2583 Ząbkowice Śląskie, zmiana etatu na 5/239
- 48.Batalion Łączności – JW 1975 Nysa, zmiana etatu na 5/233
- 18.Batalion Saperów – JW 1873 Nysa, zmiana etatu na 5/234
- 21.Kompania Obrony Przeciwchemicznej – Kłodzko, zmiana etatu na 5/240, dyslokacja do Kłodzka
- 10.Batalion Rozpoznawczy – JW 2087 Nysa, zmiana etatu na 5/232
- 52.Batalion Samochodowo-Transportowy – JW 3228 Nysa, bez zmian
- 160.Ruchomy Warsztat Naprawy Czołgów – JW 1929 Komprachcice, zmiana etatu na 5/241
- 155.Dywizyjny Warsztat Uzbrojenia – JW 3638 Koźle, bez zmian
- 172.Ruchomy Warsztat Naprawy Samochodów – JW 2335 Nysa, bez zmian
- 2.Dywizyjny Punkt Zaopatrzenia – JW 1018 Nysa, bez zmian
 
W następnych latach struktura okrzepła i nie dokonywano tak częstych zmian, drobne korekty etatów następowały:
- Zarządzeniem Szefa Sztabu Generalnego WP nr 077/Org. z dnia 19.09.1960 r. przeformowano na nowy etat 111.Dywizjon Artylerii Przeciwlotniczej – JW 2583 Ząbkowice Śląskie
- Zarządzeniem Szefa Sztabu Generalnego WP nr 0103/Org. z dnia 16.10.1961 r. przeformowano 10.Batalion Rozpoznawczy – JW 2087 Nysa na 18.Kompanię Rozpoznawczą – Nysa
- Zarządzeniem Szefa Sztabu Generalnego WP nr 06/Org. z dnia 26.01.1962 r. przeformowano 13.Pułk Czołgów i Artylerii Pancernej – JW 2633 Opole na 13.Pułk Czołgów i przekazano go w podporządkowanie Dowódcy 10.Dywizji Pancernej, a następnie przeformowano 15.Samodzielny Szkolny Pułk Czołgów – JW 2719 Gliwice na 15.Pułk Czołgów i podporządkowano go Dowódcy 2.Dywizji Zmechanizowanej.
- Zarządzeniem Szefa Sztabu Generalnego WP nr 0107/Org. z dnia 5.09.1962 r. przeformowano 37.Pułk Artylerii Haubic na 37.Pułk Artylerii
- w 1962 r. dokonano również zmiany podporządkowania jednostek remontowych pomiędzy 2.DZ i 10.DPanc, ze składu 2.Dywizji Zmechanizowanej do 10.DPanc przeszedł 160.Ruchomy Warsztat Naprawy Czołgów – JW 1929 Opole, a w zamian do składu 2.DZ włączono 7.Ruchomy Warsztat Naprawy Czołgów – JW 2866 Komprachcice, przemianowano także 52.Batalion Samochodowo-Transportowy na 52.Batalion Transportowy – JW 3228 Nysa
 
W kolejnych latach następowały dalsze zmiany mające na celu uproszczenie struktur dywizji i tak kolejno warto wymienić:
 
- w 1964 przeformowano 15.Pułk Czołgów – JW 2719 Gliwice na 15.Pułk Czołgów Średnich
- w 1966 przeformowano 2.Dywizjon Artylerii Rakietowej – JW 2975 Koźle na 2.Dywizjon Artylerii
- Zarządzeniem Szefa Sztabu Generalnego WP nr 038/Org. z dnia 14.03.1967 r. na bazie 7.Ruchomego Warsztatu Naprawy Czołgów, 172.Ruchomego Warsztatu Naprawy Samochodów i 155.Dywizyjnego Warsztatu Uzbrojenia sformowano 2.Batalion Remontowy – JW 2886 Nysa
- Zarządzeniem Szefa Sztabu Generalnego WP nr 0133/Org. z dnia 12.09.1967 r. na bazie 111.Dywizjonu Artylerii Przeciwlotniczej sformowano 99.Pułk Artylerii Przeciwlotniczej – JW 2583 Ząbkowice Śląskie
- w 1969 na bazie 52.Batalionu Transportowego i 2.Dywizyjnego Punktu Zaopatrzenia sformowano 2.Batalion Zaopatrzenia – JW 3228 Nysa
 
W latach 70-tych część jednostek otrzymała nazwy wyróżniające oraz imiona patronów.
 
W następnych latach nie dochodziło do większych roszad w strukturze dywizji. Jedną ze zmian, było przemianowanie 18.Batalionu Saperów na 2.Batalion Saperów – JW 1873 Nysa w 1977 roku.
 
Pod koniec swojego istnienia struktura 2.Dywizji Zmechanizowanej była następująca:
 
- Dowództwo 2.Warszawskiej Dywizji Zmechanizowanej im. Henryka Dąbrowskiego – JW 2812 Nysa
- 6.Warszawski Pułk Zmechanizowany im. Ignacego Goranina – JW 2682 Częstochowa
- 27.Pułk Zmechanizowany im. kpt. Stanisława Batleja – JW 1366 Kłodzko
- 33.Pułk Zmechanizowany – JW 2903 Nysa
- 15.Pułk Czołgów Średnich im. Józefa Wieczorka – JW 2719 Gliwice
- 37.Łużycki Pułk Artylerii – JW 2937 Kędzierzyn-Koźle
- 99.Pułk Artylerii Przeciwlotniczej – JW 2583 Ząbkowice Śląskie
- 2.Dywizjon Artylerii – JW 2975 Kędzierzyn-Koźle
- 48.Batalion Łączności – JW 1975 Nysa
- 2.Batalion Saperów – JW 1873 Nysa
- 2.Batalion Remontowy – JW 2886 Nysa
- 2.Batalion Zaopatrzenia – JW 3228 Nysa
 
2.Dywizję Zmechanizowaną rozformowano Rozkazem MON nr 070/Org. z dnia 27.12.1988 roku, na bazie jej sprzętu, personelu w 1989 roku sformowano 20.Bazę Materiałowo-Techniczną.
 
POCZET DOWÓDCÓW
 
- płk Zbigniew Ohanowicz (18.XI.1956-14.XI.1964)
- płk Stanisław Banasiak (14.XI.1964-20.VI.1966)
- płk Kazimierz Makarewicz (20.VI.1966-18.VIII.1966)
- płk/gen. bryg. Józef Jaworski (19.VIII.1966-24.X.1970)
- płk/gen. bryg. Edward Drzazga (24.X.1970-13.VIII.1975)
- płk Edward Kułak (13.VIII.1975-13.X.1979)
- płk Kazimierz Tomaszewski (14.X.1979-23.I.1984)
- płk Henryk Janusek (III.1984-05.VIII.1987)
- płk Bolesław Balcerowicz (05.VIII.1987-06.X.1989)
 
PODPORZĄDKOWANIE
Śląski Okręg Wojskowy (1956-1989)
 
Poszukuję brakujących informacji na temat dywizji, np. numerów etatów, rozkazów itp., jeśli posiadacie Państwo takie dane proszę o kontakt, mile widziane również inne dane uzupełniające ten materiał This email address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it.
 
Materiał przygotowany na podstawie książek:
K.Czernikowski – „Wojska Lądowe – Część I Okręgi Wojskowe, Korpusy i Dywizje 1943-2008”, Elbląg 2008
K.Czernikowski – „Wojska Lądowe – Część II Jednostki Wojskowe Korpusów i Dywizji 1943-2008”, Elbląg 2008

Please publish modules in offcanvas position.