5.Samodzielny Batalion Saperów (1944 - 1946)
5.Batalion Saperów - JW 3652 (1946 - 1958)
5.Batalion Saperów (1958 - 1994)
5.Kresowy Batalion Saperów (1994 - 2010)
5.Kresowy Batalion Saperów im. płk Konstantego Pierewoza-Markiewicza (2010 - obecnie)
 
 
RYS HISTORYCZNY
                   
Historia 5.batalionu saperów rozpoczyna się 1 kwietnia 1944 roku, kiedy to został on sformowany na terytorium ówczesnego ZSRR w miejscowości Sumy. Nowo powstały batalion został włączony w skład 4 Dywizji Piechoty im. Jana Kilińskiego. W pierwszych miesiącach batalion przechodził szkolenie, po intensywnym szkoleniu batalion wyruszył w kierunku miejscowości Chełm, Pińsk i Lublin, następnie 5 sierpnia przekroczył rzekę Bug. Wtedy batalion zatrzymał się w Lublinie gdzie pełnił funkcje ochrony i obrony rejonu miasta. We wrześniu pododdziały 4 DP wraz z batalionem złożyły przysięgę i ruszyły w kierunku zachodnim. Batalion dotarł do Warszawy gdzie zajmował się oczyszczaniem miasta z min i niewybuchów, batalion także pomagał w odbudowie dróg i innych obiektów. W roku 1945 batalion brał udział w marszu bojowym dywizji, jednym z ważniejszych wydarzeń był jego udział w walkach o Kołobrzeg w marcu 1945. Szlak bojowy batalionu zakończył się w miejscowości Klietz nad Łabą. W czerwcu 1945 batalion wraz z innym jednostkami 4 DP powrócił do kraju gdzie go rozformowano.
 
W sierpniu 1945 r. na podstawie Rozkazu Naczelnego Dowódcy W.P. nr 0192/Org. z dnia 5 sierpnia 1945 r. postanowiono o odtworzeniu 4.DP, a wraz z nią 5.Samodzielnego Batalionu Saperów, batalion w terminie do dnia 1 września 1945 r. sformowano na nowo w garnizonie Biedrusko wg etatu nr 2/6 o stanie osobowym 185 wojskowych z numerem poczty polowej nr 84302. Niedługo potem Rozkazem Naczelnego Dowódcy W.P. nr 0253/Org. z dnia 13 września 1945 r. w terminie do 30 września 1945 r. batalion przeniesiono na obniżony stan etatu 2/6. We wrześniu 1945 batalion przegrupował się do Ostrowa Wielkopolskiego. gdzie stacjonował do października 1947.
Na mocy Rozkazu Naczelnego Dowódcy W.P. nr 046/Org. z 27 lutego 1946 r. w terminie do dnia 31 marca 1946 r. batalion przeformowano na etat nr 2/45 o stanie osobowym 152 wojskowych i 1 kontraktowy. Zmieniono też nazwę jednostki pozbawiając ją z nazwy słowa "samodzielny".
Następnym ważnym wspomnienia wydarzeniem było nadanie jednostkom numerów jednostek wojskowych nowego 4-cyfrowego typu, stało się to Rozkazem organizacyjnym Naczelnego Dowódcy Wojska Polskiego Nr 053/Org. z dnia 30 marca 1946 roku, i tak w terminie do dnia 30 kwietnia 1946 roku batalionowi nadano numer jednostki wojskowej nr 3652.
Pod koniec 1946 roku kolejne raz zmieniono etat batalionu, na podstawie Rozkazu Naczelnego Dowódcy W.P. nr 0208/Org. z dnia 22 listopada 1946 r. w terminie do dnia 31 grudnia 1946 r. batalion przeformowano na etat nr 2/75 o stanie osobowym 170 wojskowych.
 
Etat 2/75 składał się z następujących komórek organizacyjnych:
 - Dowództwo
  - Sztab
  - Służba Sanitarna
  - 1.Kompania Saperska (w sile 3 plutonów)
  - 2.Kompania Saperska (w sile 3 plutonów)
  - Pluton Szkolny
  - Magazyn Sprzętu Saperskiego
  - Drużyna Gospodarcza
 
W wyżej wymienionym ustawieniu batalion pozostał dosyć długo, ponieważ kolejnego przeformowania jednostki dokonano dopiero Rozkazem Ministra Obrony Narodowej nr 0168/Org. z dnia 16 września 1948 r. na mocy którego do dnia 30 października 1948 r. batalion przeformowano na etat nr 2/80 o stanie osobowym 170 wojskowych. Etat ten był w zasadzie identyczny jak etat 2/75, zmiany były kosmetyczne.
 
Rok później Rozkazem Ministra Obrony Narodowej nr 0056/Org. z dnia 30 marca 1949 r. batalion w terminie do dnia 1 listopada 1949 r. przeformowano na etat nr 2/88 o stanie osobowym 326 wojskowych i 1 kontraktowy, znacznie zwiększając jego wielkość.
 
Etat 2/88 składał się z następujących komórek organizacyjnych:
 - Dowództwo
  - Sztab
  - Świetlica
  - Drużyna Dowodzenia
  - 1.Kompania Saperów
  - 2.Kompania Saperów
  - 3.Kompania Saperów
  - Pluton Techniczny
  - Drużyna Sprzętu Przeprawowego
  - Pluton Szkolny
  - Kwatermistrzostwo
  - Ambulatorium
 
Co ważne w etacie tym po raz pierwszy znacznie zwiększyła się liczba sprzętu specjalistycznego, m.in. batalion miał mieć etatowo 2 szt. promu 10 t. parku "DLP".
 
W terminie do 30 września 1950 r. batalion miał się przenieść z Kalisza do Krosna Odrzańskiego, podstawą był Rozkaz Ministra Obrony Narodowej nr 0011/III z 25 lutego 1950 r.
Pod koniec 1950 r. wprowadzono również pierwszy powojenny plan mobilizacyjny "PM-1", w jego ramach 5.Batalion Saperów miał w terminie N-3-24 przejść na etat wojenny nr 02/6.
Na mocy Rozkazu Ministra Obrony Narodowej nr 0045/Org. z dnia 17 maja 1951 r. batalion przeformowano kolejny raz, na etat nr 2/124 o stanie osobowym 293 wojskowych i 5 kontraktowych. Równocześnie po przeformowaniu zaktualizowano wojenny etat batalionu w planie PM-1, batalion na czas wojenny od teraz miał przejść na etat nr 02/33. W 1953 roku wprowadzono nowy plan mobilizacyjny "PM-53" i w nim założono również że batalion na czas wojenny ma przejść na etat nr 02/33.
 
W 1955 r. na mocy Rozkazu Ministra Obrony Narodowej nr 0046/Org. z dnia 29 sierpnia 1955 r. batalion w terminie do dnia 20 grudnia 1955 roku przeformowano na etat nr 2/194 o stanie osobowym 298 wojskowych i 5 kontraktowych. Po tym przeformowaniu pod koniec 1955 roku wprowadzono również znowelizowany plan mobilizacyjny "ZPM-53" i tym razem zaktualizowano etat wojenny batalionu, od tego momentu batalion na czas wojenny miał przechodzić na etat nr 02/80.
 
W 1957 roku dokonano kolejnej reorganizacji jednostki, Rozkazem Ministra Obrony Narodowej nr 0025/Org. z dnia 2 kwietnia 1957 r. w terminie do dnia 15 sierpnia 1957 roku batalion przeformowano na etat nr 2/208 o stanie osobowym 412 wojskowych i 1 kontraktowy.
 
Nieco ponad rok później na mocy Rozkazu Ministra Obrony Narodowej nr 0010/Org. z dnia 2 października 1958 r. batalion w terminie do dnia 1 grudnia 1958 roku znacząco skadrowano redukując stan etatowy jednostki, batalion przeformowano na etat nr 2/238 o stanie osobowym 130 wojskowych i 2 kontraktowych. Warto jednak zauważyć że w tym momencie batalion miał już znacznie więcej wyposażenia specjalistycznego niż na początku lat 50-tych. Warto też wspomnieć, że tym rozkazem zmieniono również numer Jednostki Wojskowej batalionu, i od tego momentu batalion posiada numer którego używa do dnia dzisjejszego.
 
Etat 2/238 składał się z następujących komórek organizacyjnych:
 - Dowództwo
  - Sztab
  - 1.Kompania Saperów
  - 2.Kompania Saperów Skadrowana
  - 3.Kompania Saperów Skadrowana
  - Pluton Desantowo-Przeprawowy
  - Pluton Techniczny
  - Pluton Parkowy
  - Sekcja Techniczna
  - Drużyna Naprawy Samochodów
  - Kwatermistrzostwo
  - Izba Chorych
 
Na główne wyposażenie batalionu w tym okresie składał się 1 park pontonowy LPP, 4 kutry BMK-90, 10 łodzi desantowych, 1 elektrownia siłowa PES-15, 1 kafar składany RMK-3, 4 młoty bezkafarowe DB-45, 1 trak ciężki GKT-60, poza tym ze środków transportowych m.in. 47 samochodów specjalnych, 1 samochód pływający MAW oraz 3 samochody pływające BAW. Po tym przeformowaniu zaktualizowano również plan mobilizacyjny, przenosząc batalion na etat wojenny nr 02/113.
 
29 czerwca 1960 jednostka otrzymała swój sztandar wojskowy.
 
Ważnym wydarzeniem dla jednostki był rok 1962, na podstawie Zarządzenia Szefa Sztabu Generalnego nr 023/Org. z dnia 7 marca 1962 r. w terminie do dnia 30 października 1962 roku, 4 Dywizję Piechoty w której składzie był 5.bsap przeformowano na 4.Dywizję Zmechanizowaną, w związku z tym batalion przeformowano na nowy etat dostosowany do potrzeb DZ. Batalion otrzymał etat nr 5/330 o stanie osobowym 137 wojskowych i 2 kontraktowych, był to nadal etat dosyć mocno skadrowany.
 
Etat 5/330 składał się z następujących komórek organizacyjnych:
 - Dowództwo
  - Sztab
  - 1.Kompania Saperów
  - 2.Kompania Saperów /skadrowana/
  - 3.Kompania Saperów /skadrowana/
  - Kompania Desantowo-Przeprawowa
  - Kompania Inżynieryjno-Drogowa
  - Kompania Techniczna
  - Sekcja Techniczna
  - Pluton Naprawy Samochodów
  - Kwatermistrzostwo
  - Izba Chorych
 
W porównaniu z etatem 2/238 do wyposażenia batalionu doszły przede wszystkim pływające transportery gąsienicowe K-61 w ilości 9 szt, natomiast wycofano łodzie desantowe oraz samochody pływające BAW. Batalion otrzymał również 1 spycharkę ciężką oraz 1 koparkę uniwersalną. Po przeformowaniu batalionu natychmiast uaktualniono obowiązujący wtedy plan mobilizacyjny "PM-58" przenosząc batalion na wojenny etat nr 05/183. W identycznym ustawieniu batalion wpisano również do wprowadzonego w 1963 roku planu mobilizacyjnego "PM-63".
 
Zarządzeniem Szefa Sztabu Generalnego nr 0159/Org. z dnia 31 grudnia 1964 r.batalion przeformowano kolejny raz, w terminie do 31 marca 1965 r. batalion przeszedł na etat nr 5/368 o stanie osobowym 140 wojskowych i 5 kontraktowych. Był to nadal etat skadrowany.
 
Etat 5/368 składał się z następujących komórek organizacyjnych:
 - Dowództwo
  - Sztab
  - 1.Kompania Saperów /skadrowana/
  - 2.Kompania Saperów /skadrowana/
  - Kompania Desantowo-Przeprawowa
  - Kompania Inżynieryjno-Drogowa
  - Pluton Techniczny
  - Sekcja Techniczna
  - Kwatermistrzostwo
  - Izba Chorych
 
Jak widać zredukowano liczbę kompanii saperów oraz zmniejszono kompanię techniczną do rozmiaru plutonu, w kwestii wyposażenia batalion został przezbrojony w 1/4 parku pontonowego TPP wraz z 3 szt. kutrów holowniczych BMK-90, zredukowano liczbę pływających transporterów gąsienicowych K-61 do 3 sztuk, natomiast wprowadzono do wyposażenia 12 szt. łodzi desantowych, 2 szt.  mostów towarzyszących SMT, pojawiła się także 1 szt. spycharki szybkobieżnej BAT. W dziale transportu wprowadzono na powrót 2 szt. samochodów pływających BAW.
 
Wykazem zmian nr 00669/X z dnia 15 października 1965 r.w planie mobilizacyjnym "PM-63" zmieniono batalionowi etat wojenny, na etat nr 05/196.
 
W 1967 roku na podstawie Zarządzenia Szefa Sztabu Generalnego nr 0145/Org. z dnia 15 listopada 1966 r. batalion znacząco rozwinięto przenosząc go na etat wojenno-pokojowy nr 5/395 o stanie osobowym 448 wojskowych i 4 pracowników cywilnych na czas "P" oraz o stanie osobowym 517 wojskowych na czas "W".
 
Etat 5/395 składał się z następujących komórek organizacyjnych:
 - Dowództwo
  - Sztab
  - Sekcja Polityczna
  - 1.Kompania Saperów
  - 2.Kompania Saperów
  - Kompania Przeprawowa
  - Kompania Inżynieryjno-Drogowa
  - Kompania Techniczna
  - Sekcja Techniczna
  - Kwatermistrzostwo
  - Pluton Medyczny
 
Zmiany w wyposażeniu były znaczne, batalion otrzymał 3 szt. samobieżnych promów gąsienicowych GSP /K-71/, 6 szt. pływających transporterów gąsienicowych PTG oraz 6 szt. pływających transporterów gąsienicowych PTS, zwiększono również park pontonowy TPP do 1/2 oraz liczbę kutrów holowniczych BMK-90 do 6 szt. Batalion otrzymał również drugą spycharkę BAT oraz 2 szt. koparki uniwersalnej KS-251. Zwiększono liczbę mostów towarzyszących SMT do 4 szt. W środkach transportowych pojawiły się 3 szt. samochodów opancerzonych rozpoznawczych, 18 szt. transporterów opancerzonych kołowych średnich oraz 1 szt. transportera opancerzonego kołowego specjalnego-wozu dowódczego R-2. Wycofano kompletnie samochody pływające BAW i MAW, oraz transportery gąsienicowe K-61. Po wprowadzeniu etatu 5/395 wpisano go również do planu mobilizacyjnego "PM-63" jako etat wojenny.
 
Ponieważ z dniem 1 stycznia 1969 roku doszło do wdrożenia systemu „ILOCZYN-M” w Siłach Zbrojnych PRL, dlatego też doszło do zmiany numeru etatu, etat nr 5/395 przenumerowano na nr 30/091. Jednostka w tym okresie również otrzymała identyfikator nr 33-0-18.
 
Kolejna reorganizacja, która utrzymała się na wiele lat, to Zarządzenie Szefa Sztabu Generalnego nr 068/Org. z dnia 22 września 1969 r. na mocy którego w terminie do dnia 31 grudnia 1969 r. batalion przeformowano na etat wojenno-pokojowy nr 30/121 o stanie osobowym na czas "P" 451 wojskowych i 4 pracowników cywilnych oraz na czas "W" 561 wojskowych.
 
Etat 30/121 składał się z następujących komórek organizacyjnych:
 - Dowództwo
  - Sztab
  - Sekcja Polityczna
  - Kompania Saperów
  - Kompania Pontonowa
  - Kompania Desantowo-Przeprawowa
  - Kompania Inżynieryjno-Drogowa
  - Kompania Techniczna
  - Sekcja Techniczna
  - Kwatermistrzostwo
  - Pluton Medyczny
 
Najważniejszą zmianą w wyposażeniu batalionu względem poprzednich etatów, było wycofanie parku pontonowego TPP oraz wprowadzenie na wyposażenie jednostki 1 parku pontonowego PP-64 "Wstęga".
 
W kolejnych latach zmiany były kosmetyczne, do roku 1990 jednostka była podporządkowana 4.Dywizji Zmechanizowanej. Od roku 1990 batalion podporządkowano 5.Dywizji Pancernej z Gubina. W ramach restrukturyzacji sił zbrojnych, w roku 1999 batalion wyszedł z 5.DPanc i tak batalion dostał się najpierw pod dowództwo 4.Lubuskiej Dywizji Zmechanizowanej, a następnie 11 Lubuskiej Dywizji Kawalerii Pancernej. Z dniem 28 kwietnia 2011 roku jednostkę przekazano w podporządkowanie Dowódcy 17.Brygady Zmechanizowanej.
 
TRADYCJE, PATRON i ŚWIĘTA
 
Decyzją nr 75/MON z 4 sierpnia 1994 batalion dziedziczy i kultywuje tradycje 5 Kresowego batalionu saperów (1941-1948). Również tą decyzją batalion otrzymał nazwę wyróżniającą „Kresowy”.
 
Oznaka rozpoznawcza na mundur (zatwierdzona decyzją nr 206/MON z 24 kwietnia 2008)
 
Proporczyk na beret (zatwierdzony decyzją nr 206/MON z 24 kwietnia 2008)
 
DECYZJA Nr 425/MON MINISTRA OBRONY NARODOWEJ z dnia 27 grudnia 2005 r. w sprawie wprowadzenia odznaki pamiątkowej i proporczyka na beret 5 Kresowego batalionu saperów w Krośnie Odrzańskim
 
1. Wprowadza się odznakę pamiątkową, zwaną dalej „odznaką”, i proporczyk na beret, zwany dalej „proporczykiem”, 5 Kresowego batalionu saperów w Krośnie Odrzańskim.
 
DECYZJA Nr 206/MON MINISTRA OBRONY NARODOWEJ z dnia 24 kwietnia 2008 r. w sprawie wprowadzenia odznaki pamiatkowej, oznaki rozpoznawczej i proporczyka na beret 5 Kresowego batalionu saperów w Krosnie Odrzanskim
 
1. Wprowadza sie odznake pamiatkowa, zwana dalej „odznaka”, oznake rozpoznawcza, zwana dalej „oznaka” i proporczyk na beret, zwany dalej „proporczykiem”, 5 Kresowego batalionu saperów w Krosnie Odrzanskim.
 
DECYZJA Nr 159/MON MINISTRA OBRONY NARODOWEJ z dnia 30 kwietnia 2010 r. w sprawie nadania imienia patrona oraz ustanowienia dorocznego Święta 5. Kresowego batalionu saperow
 
1. 5. Kresowy batalion saperow przyjmuje imię pułkownika Konstantego Pierewoza-Markiewicza.
2. Ustanawia się doroczne Święto 5. Kresowego batalionu saperow w dniu 17 września.
 
STRUKTURA
 
 - dowództwo,
  - sztab
  - kompania dowodzenia
  - kompania logistyczna
  - kompania saperów
  - kompania drogowo-mostowa
  - kompania techniczna
  - 21.Patrol Rozminowania
  - Terenowy Aparat Mobilizacyjny
  - Zespół Zabezpieczenia Medycznego
 
POCZET DOWÓDCÓW
 
 - mjr Grzegorz Durow (1944 - 1945)
 - kpt. Wacław Staniszewski (1945 - 1947)
 - kpt. Stanisław Szewczyk (1947 - 1949)
 - kpt. Michał Gliński (1949 - 1951)
 - kpt. Stanisław Jurneczko (1951 - 1952)
 - kpt. Zdzisław Jamny (1952 - 1960)
 - mjr Piotr Tołoczko (1960 - 1961)
 - mjr Aleksander Grabowski (1961 - 1963)
 - mjr Tadeusz Żemajtys (1963 - 1966)
 - mjr Władysław Jagiełło (1966 - 1968)
 - mjr Jerzy Żarczyński (1968 - 1970)
 - ppłk Julian Wyrwał (1970 - 1976)
 - mjr Jan Wojtunik (1976 - 1977)
 - kpt. Zbigniew Poprawski (1977 - 1986)
 - kpt. Ryszard Gruszka (1986 - 1993)
 - ppłk Jacek Kwiatkowski (1993 - 2003)
 - ppłk Jan Pajestka (2003 - ?)
 - cz. p.o. mjr Kowal (? - ?)
 - ppłk Krzysztod Pobiedziński (? - 30.I.2012)
 - ppłk Krzysztof Balcerzak (1.II.2012 - 30.I.2013)
 - cz. p.o. mjr Jarosław Szczypiorski (30.I.2013 - ?)
 - ppłk Jarosław Szczypiorski (? - 16.IX.2017)
 - cz. p.o. kpt. Krzysztof Wojtas (16.IX.2017 - 23.X.2017)
 - ppłk Sławomir Osmelak (23.X.2017 - XI.2020)
 - ppłk Maksymilian Libelt (XI.2020 - obecnie)
 
PODPORZĄDKOWANIE
4.Pomorska Dywizja Piechoty (1945-1962)
4.Pomorska Dywizja Zmechanizowana im. płk Jana Kilińskiego (1962-1990)
5.Kresowa Dywizja Pancerna (1990-1999)
4.Lubuska Dywizja Zmechanizowana im. płk Jana Kilińskiego (1999-2001)
11.Lubuska Dywizja Kawalerii Pancernej im. Króla Jana III Sobieskiego (2001-28.IV.2011)
17.Wielkopolska Brygada Zmechanizowana im. gen. broni Józefa Dowbora-Muśnickiego (28.IV.2011-obecnie)
 
 
© Copyright by www.jednostki-wojskowe.pl  Wszystkie prawa zastrzeżone. Kopiowanie i publikowanie w całości oraz w części bez zgody autora zabronione. Wszystkie teksty, artykuły, fotografie, oraz pozostałe materiały zamieszczone na stronie www.jednostki-wojskowe.pl objęte są prawami autorskimi.

Please publish modules in offcanvas position.