12.Dywizja Piechoty (1945 - 1958)
12.Szczecińska Dywizja Zmechanizowana im. Bolesława Krzywoustego
RYS HISTORYCZNY
Historię 12.Dywizji Zmechanizowanej należy zacząć od przybliżenia historii 12.Dywizji Piechoty, która jest bezpośrednią poprzedniczną tego współczesnego związku taktycznego.
Formowanie 12 Dywizji Piechoty rozpoczęto na podstawie Rozkazu Naczelnego Dowództwa nr 41 z dnia 6.10.1944 r. w rejonie m. Zamość i miała wchodzić w skład 3 Armii Wojska Polskiego.
Tab.1 - Skład 12. DP zaplanowany w 1944 roku
Nazwa jednostki | Nr Poczty Polowej | ||
Etat | Wojskowych | ||
Dowództwo 12. Dywizji Piechoty | 83685 | 04/500 | 193 |
19. Pułk Piechoty | 52158 | 04/501 | 2875 |
21. Pułk Piechoty | 83698 | 04/501 | 2875 |
23. Pułk Piechoty | 52168 | 04/501 | 2875 |
41. Pułk Artylerii Lekkiej | 83740 | 04/252 | 1060 |
Samodzielny Batalion Szkolny | 52174 | 04/503 | 410 |
8.Samodzielny Dywizjon Artylerii Samochodowej | 83751 | 04/568 | 165 |
12.Samodzielna Kompania Zwiadowcza | - | 04/564 | 167 |
23.Samodzielny Batalion Saperów | 52187 | 04/506 | 254 |
18.Samodzielna Kompania Łączności | - | 04/507 | 153 |
7.Samodzielna Kompania Obrony Przeciwchemicznej | - | 04/508 | 36 |
17.Samodzielna Kompania Transportowo-Samochodowa | - | 04/509 | 75 |
16.Piekarnia Polowa | - | 04/510 | 45 |
14.Samodzielny Batalion Sanitarny | 52180 | 04/511 | 95 |
12.Szpital Weterynaryjny | - | 04/512 | 9 |
Pluton Dowódcy Artylerii | - | 04/256 | 38 |
Ruchome Warsztaty Mundurowe | - | 04/215 | 12 |
Wojskowa Stacja Pocztowa nr 3067 | 014/96B | 9 | |
Kasa Banku Polowego nr 1889 | - | 04/16 | |
Oddział Informacji | - | spec. |
W związku z zaniechaniem formowania 3 Armii W.P. na podstawie Rozkazu Naczelnego Dowództwa nr 59 z dnia 15.11.1944 r. postanowiono by jednak dywizji nie formować.
Do kolejnego formowania dywizji przystąpiono już w 1945 roku, zgodnie z ogólnym planem rozbudowy Wojska Polskiego, na mocy Rozkazu Naczelnego Dowódcy WP nr 58/Org. z dnia 15.03.1945 r. w terminie do dnia 1.04.1945 r. miano sformować 12 Dywizję Piechoty, która miała wejść w skład jednostek Frontu. Dywizję formowano głównie w m. Poznań, za wyjątkiem 39.pp, który sformowano w m. Gniezno.
Tab.2 - Skład 12. DP po sformowaniu w 1945 roku
Nazwa jednostki | Nr Poczty Polowej | ||
Etat | Wojskowych | ||
Dowództwo 12. Dywizji Piechoty | 65606 | 04/550 | 153 |
39. Pułk Piechoty | 84254 | 04/551 | 2464 |
41. Pułk Piechoty | 65609 | 04/551 | 2464 |
43. Pułk Piechoty | 84256 | 04/551 | 2464 |
34. Pułk Artylerii Lekkiej | 65617 | 04/552 | 912 |
Samodzielna Szkolna Kompania Strzelecka | - | 04/553 | 99 |
15.Samodzielny Dywizjon Przeciwpancerny | 65625 | 04/569 | 260 |
12.Samodzielna Kompania Zwiadowcza | - | 04/555 | 79 |
17.Samodzielny Batalion Saperów | 65622 | 04/556 | 166 |
19.Samodzielny Batalion Łączności | - | 04/548 | 146 |
15.Samodzielna Kompania Obrony Przeciwchemicznej | - | 04/558 | 34 |
20.Samodzielna Samochodowa Kompania Podwozu | - | 04/559 | 70 |
28.Piekarnia Polowa | - | 04/560 | 54 |
9.Samodzielny Batalion Sanitarny | 65626 | 04/561 | 92 |
26.Ambulans Weterynaryjny | - | 04/562 | 9 |
Pluton Dowództwa Artylerii Dywizji | - | 04/563 | 37 |
4.Samodzielna Kompania KM-ów Przeciwlotniczych | - | 04/578 | 98 |
Ruchomy Warsztat Taborowo-Mundurowy | - | 04/215 | 11 |
Wojskowa Stacja Pocztowa nr 3242 | 65674 | 014/96B | 9 |
Kasa Polowa Banku Państwowego nr 2126 | - | 04/16 | 3 |
18.05.1945 r. Naczelny Dowódca wydał Rozkaz operacyjny nr 00266/Op. w którym nakazał by od godz.24:00 20.05.1945 r. dywizja weszła w skład 2 Armii, również w dniu 20.05.1945 r. dywizja miała przystąpić do obsadzenia zachodniej granicy wzdłuż wschodniego brzegu rzeki Odry na odcinku, ujście rzeki Odry - m. Geifenhagen, ześrodkowanie dywizji miało być w rejonie m. Gollnow. Dywizja dokonała przejścia do nowego miejsca postoju według marszruty Poznań - Szwerin - Landsberg - Soldin - Sztargard - Gollnow. Obsadzenie granicy miano zakończy do dnia 10.06.1945 r.
12.Dywizja Piechoty przeszła na etaty pokojowe w terminie do 15 grudnia 1945 roku na mocy Rozkazu Naczelnego Dowódcy WP nr 0305/Org z dnia 10 listopada 1945 roku, rozkaz ten wydano po tym jak dywizja zdała służbę graniczną nowo sformowanej brygadzie Wojsk Ochrony Pogranicza.
Skład organizacyjny dywizji po przeformowaniu wyglądał następująco.
Tab.1 - Skład 12. DP po wykonaniu R-zu nr 0305/Org z dnia 10.11.1945 roku
Nazwa jednostki | Nr Poczty Polowej | Nr Etatu | STAN OSOBOWY | Miejsce postoju | |||||
Gen. | Ofic. | Pdf. | Szer. | RAZEM | Kontr. | ||||
Dowództwo 12. Dywizji Piechoty | 65606 | 2/1 | 1 | 49 | 12 | 16 | 78 | 4 | Szczecin |
39. Pułk Piechoty | 84254 | 2/2 | - | 165 | 459 | 759 | 1383 | 2 | Jasów, powiat Kamień |
41. Pułk Piechoty | 65609 | 2/2 | - | 165 | 459 | 759 | 1383 | 2 | Szczecin, Wojska Polskiego |
43. Pułk Piechoty | 84256 | 2/2 | - | 165 | 459 | 759 | 1383 | 2 | Barwica, powiat Chojnice |
34. Pułk Artylerii | 65617 | 2/3 | - | 114 | 202 | 409 | 725 | 1 | Klutzow k/Stargardu |
15. Samodzielny Dywizjon Artylerii Zmotoryzowanej 76mm | 65625 | 2/4 | - | 22 | 66 | 83 | 171 | - | Klempin |
19. Samodzielny Batalion Łączności | - | 2/5 | - | 26 | 53 | 71 | 150 | 1 | Szczecin |
17. Samodzielny Batalion Saperów | 65622 | 2/6 | - | 22 | 29 | 119 | 170 | 1 | Starogard |
Samodzielny Pluton Samochodowy | - | 2/8 | - | 3 | 16 | 21 | 40 | - | |
Samodzielny Pluton Strzelecki Oddziału Informacji | - | 2/10 | - | 1 | 3 | 13 | 17 | - |
W Rozkazie Operacyjnym Naczelnego Dowódcy Wojska Polskiego Nr 0703 z 16 listopada 1945 roku w którym Naczelny Dowódca ustalił dyslokację jednostek na okres zimowy 1945/46, w stosunku do dyslokacji podanych w tabeli były następujące różnice, 15.sdazmot wykazano w m. Szczecin, 34.pa wykazano w m. Szczecin, 43.pp wykazano w m. Szczecin.
W roku 1946 w terminie do 31 marca 1946 roku dywizję przeformowano na Dywizję Piechoty typu „B”. Podstawą do przeformowania był Rozkaz Naczelnego Dowódcy WP nr 046/Org z dnia 27 lutego 1946 r.
Skład organizacyjny dywizji po przeformowaniu wyglądał następująco.
Tab.2 - Skład 12. DP po wykonaniu R-zu nr 046/Org z dnia 27.02.1946 roku
Nazwa jednostki | Nr Poczty Polowej | Nr Etatu | STAN OSOBOWY | Miejsce postoju | |||||
Gen. | Ofic. | Pdf. | Szer. | RAZEM | Kontr. | ||||
Dowództwo 12. Dywizji Piechoty | 65606 | 2/50 | 1 | 52 | 27 | 36 | 115 | 5 | Szczecin |
39. Pułk Piechoty | 84254 | 2/51 | - | 137 | 320 | 847 | 1304 | 8 | Jasów, powiat Kamień |
41. Pułk Piechoty | 65609 | 2/51 | - | 137 | 320 | 847 | 1304 | 8 | Szczecin, Wojska Polskiego |
43. Pułk Piechoty | 84256 | 2/51 | - | 137 | 320 | 847 | 1304 | 8 | Szczecin |
34. Pułk Artylerii Lekkiej | 65617 | 2/52 | - | 93 | 180 | 412 | 685 | 5 | Szczecin |
15. Dywizjon Artylerii Przeciwpancernej | 65625 | 2/53 | - | 22 | 56 | 84 | 162 | - | Szczecin |
33. Kompania Łączności | - | 2/54 | - | 15 | 49 | 74 | 138 | - | Szczecin |
17. Batalion Saperów | 65622 | 2/55 | - | 18 | 32 | 120 | 170 | 1 | Starogard |
Pluton Ochrony Wydziału Informacji | - | 2/56 | - | 1 | 3 | 11 | 15 | - | Szczecin |
Następnym ważnym wspomnienia wydarzeniem było nadanie jednostkom dywizji numerów jednostek wojskowych nowego 4-cyfrowego typu, stało się to Rozkazem organizacyjnym Naczelnego Dowódcy Wojska Polskiego Nr 053/Org. z dnia 30 marca 1946 roku, i tak w terminie do dnia 30 kwietnia 1946 roku jednostkom nadano następujące numery jednostek wojskowych:
Tab.3 - Numery JW nadane jednostkom 12. DP Rozkazem Nr 053/Org. z dnia 30 marca 1946 r.
Nazwa jednostki | Nadany nr JW |
Dowództwo 12. Dywizji Piechoty | 2476 |
39. Pułk Piechoty | 3572 |
41. Pułk Piechoty | 2485 |
43. Pułk Piechoty | 3579 |
34. Pułk Artylerii Lekkiej | 2527 |
15. Dywizjon Artylerii Przeciwpancernej | 2551 |
17. Batalion Saperów | 2548 |
Warto też poświęcić kilka słów o dyslokacji jednostek w tamtym okresie. Poniżej zestawienie jednostek i ich miejsc postoju na podstawie meldunku dyslokacyjnego na dzień 1 lipca 1946 roku, przesłanego z Okręgu Wojskowego II do Sztabu Generalnego.
Tab.4 - Dyslokacja 12. DP na dzień 1 lipca 1946 r.
Nazwa jednostki | Miejsce postoju |
Dowództwo 12. Dywizji Piechoty | Szczecin, ul. Bogdana Zalewskiego 2 |
39. Pułk Piechoty | Kamień |
41. Pułk Piechoty | Szczecin, ul. Łukasińskiego 33 |
43. Pułk Piechoty | Szczecin, ul. Mickiewicza 161 |
34. Pułk Artylerii Lekkiej | Szczecin, ul. Asnyka koło placu sportowego |
15. Dywizjon Artylerii Przeciwpancernej | Szczecin, ul. Konopnickiej 70 |
17. Batalion Saperów | Szczecin, ul. Siemiradzkiego 5 |
33. Kompania Łączności | Szczecin, ul. Jakuba i Wujka 2 |
Pluton Ochrony Wydziału Informacji | Szczecin, ul. Wojska Polskiego 199 |
W meldunku dyslokacyjnym na dzień 1 sierpnia 1946 roku przesłanym przez OW II nastąpiła zmiana w kwestii dyslokacji 43.pp, jednostkę tym razem wykazano w m. Starogród, zmiana była także przy 34.pal, jednostkę tę wykazano w m. Szczecin przy ulicy Wojska Polskiego 251, natomiast 33.kł wykazano w m. Szczecin przy ulicy Wojska Polskiego 253.
Na wskutek Rozkazu Naczelnego Dowódcy WP nr 0208/Org z dnia 22 listopada 1946 roku, dywizję przeformowano w terminie do 31 grudnia 1946 roku na nowe etaty, dywizji piechoty typu „C”.
Tab.5 - Skład 12. DP po wykonaniu R-zu nr 0208/Org z dnia 22.11.1946 roku
Nazwa jednostki | Nr JW | Nr Etatu | STAN OSOBOWY | Miejsce postoju | |||||
Gen. | Ofic. | Pdf. | Szer. | RAZEM | Kontr. | ||||
Dowództwo 12. Dywizji Piechoty | 2476 | 2/70 | 1 | 34 | 19 | 24 | 78 | 6 | Szczecin |
39. Pułk Piechoty | 3572 | 2/71 | - | 75 | 295 | 665 | 1035 | 11 | Kamień |
41. Pułk Piechoty | 2485 | 2/61 | - | 85 | 319 | 845 | 1249 | 12 | Szczecin |
43. Pułk Piechoty | 3579 | 2/71 | - | 75 | 295 | 665 | 1035 | 11 | Szczecin |
34. Pułk Artylerii Lekkiej | 2527 | 2/62 | - | 708 | 9 | Szczecin | |||
15. Dywizjon Artylerii Przeciwpancernej | 2551 | 2/73 | - | 14 | 63 | 86 | 163 | - | Szczecin |
33. Kompania Łączności | 2476a | 2/74 | - | 12 | 47 | 75 | 134 | - | Szczecin |
17. Batalion Saperów | 2548 | 2/75 | - | 15 | 35 | 120 | 170 | - | Szczecin |
Pluton Ochrony Wydziału Informacji | 4112a | 2/76 | - |
Szczecin
|
W meldunku dyslokacyjnym na dzień 1 grudnia 1946 roku, można odnotować zmianę dyslokacji 15.dappanc, jednostkę wykazano w m. Szczecin przy ulicy Łukasińskiego 33, ponieważ w listopadowym meldunku była ona wykazana jeszcze w starym miejscu postoju, można wnioskować że dywizjon zmienił miejsce postoju w listopadzie 1946 roku.
Na podstawie Rozkazu Operacyjnego Ministra Obrony Narodowej Nr 0253/III z dnia 24 maja 1947 r. rozkazano zmienić dyslokację 39. Pułku Piechoty z m. Kamień do m. Gryfice, wykonanie dyslokacji miano zameldować do dnia 15 czerwca 1947 r.
Kolejną zmianą dyslokacji było przeniesienie 39. Pułku Piechoty, na podstawie Rozkazu – szyfrogramu Ministra Obrony Narodowej Nr 97 z dnia 10 marca 1948 r. z dniem 25 marca 1948 r. pułk przeszedł z m. Gryfice do m. Trzebiatów. Sztab Generalny WP otrzymał pismo z O.W. II powiadamiające o tym fakcie i zarejestrował je jako pismo wchodzące Nr 00700/org. z dnia 30 marca 1948 roku.
Celem wzmocnienia szkolenia oficerów rezerwy, Rozkazem Organizacyjnym Ministra Obrony Narodowej nr 090/Org. z dnia 11 maja 1948 roku, sformowano na nowo szereg kompanii przeznaczonych do szkolenia podchorążych rezerwy piechoty, i jedną z takich kompanii sformowano w 12. Dywizji Piechoty, wobec tego w terminie do dnia 30 września 1948 roku Dowódca Wojsk Lądowych sformował Kompanię Podchorążych Rezerwy Piechoty Nr 4 przy 41. Pułku Piechoty w Szczecinie według etatu nr 20/103 o stanie osobowym 32 wojskowych stanu stałego i 5 kontraktowych oraz 100 podchorążych stanu zmiennego. Kompania była podporządkowana Dowództwu 41.pp.
W czerwcu do Sztabu Generalnego WP napłynął meldunek z Dowództwa Wojsk Lądowych, który zarejestrowano jako pismo wchodzące nr 01450/org. z dnia 24 czerwca 1948 roku, w meldunku tym podano że 34. Pułk Artylerii Lekkiej oraz 15. Dywizjon Artylerii Przeciwpancernej przeszły ze Szczecina do m. Kołobrzeg (34.pal w dniu 25 maja 1948 r, a 15.dappanc w dniu 26 maja 1948 r.).
W ostatnim kwartale 1948 roku 12. Dywizję Piechoty przeformowano na nowe etaty Dywizji Piechoty nr 2/76-2/81, zmianę tę regulował Rozkaz organizacyjny Ministra Obrony Narodowej nr 0168/Org. z dnia 16 września 1948 roku, termin przeformowania ustalono na 30 października 1948 roku.
Tab.6 - Skład 12. DP po wykonaniu R-zu nr 0168/Org z dnia 16.09.1948 roku
Nazwa jednostki | Nr JW | Nr Etatu | STAN OSOBOWY | Miejsce postoju | |||||
Gen. | Ofic. | Pdf. | Szer. | RAZEM | Kontr. | ||||
Dowództwo 12. Dywizji Piechoty | 2476 | 2/76 | 1 | 35 | 13 | 5 | 54 | 7 | Szczecin |
39. Pułk Piechoty | 3572 | 2/77 | - | 75 | 261 | 531 | 867 | 5 | Trzebiatów |
41. Pułk Piechoty | 2485 | 2/77 | - | 75 | 261 | 531 | 867 | 5 | Szczecin |
43. Pułk Piechoty | 3579 | 2/77 | - | 75 | 261 | 531 | 867 | 5 | Szczecin |
34. Pułk Artylerii Lekkiej | 2527 | 2/78 | - | 69 | 198 | 308 | 575 | 3 | Kołobrzeg |
15. Dywizjon Artylerii Przeciwpancernej | 2551 | 2/79 | - | 15 | 63 | 86 | 164 | - | Kołobrzeg |
33. Kompania Łączności | 2476a | 2/81 | - | 12 | 47 | 74 | 133 | - | Szczecin |
17. Batalion Saperów | 2548 | 2/80 | - | 15 | 35 | 120 | 170 | - | Szczecin |
Ostatnim dokumentem organizacyjnym który dotykał kwestii dywizji w 1948 roku, było Zarządzenie organizacyjne Szefa Sztabu Generalnego WP nr 072/Org. z dnia 30 grudnia 1948 roku w którym zmieniono nazwę Kompanii Podchorążych Rezerwy Piechoty Nr 4 istniejącą przy 41. Pułku Piechoty na Szkolna Kompania Oficerów Rezerwy Piechoty Nr 4.
W Rozkazie Organizacyjnym Ministra Obrony Narodowej nr 0036/Org. z dnia 4 marca 1949 roku w punkcie 6 tego dokumentu Minister rozkazał by Sztab Generalny przewidział 12. Dywizję Piechoty do składu I Korpusu Piechoty, który był sformowany właśnie tym rozkazem.
Rozkazem Organizacyjnym Ministra Obrony Narodowej nr 0046/Org z dnia 30 marca 1949 roku, założono że Dowódca 2. Warszawskiej Dywizji Piechoty im. J.Dąbrowskiego przekaże Dowódcy 12. Dywizji Piechoty 5. Kołobrzeski Pułk Piechoty. Dowódca 8. Drezdeńskiej Dywizji Piechoty przekaże Dowódcy 12. Dywizji Piechoty 37. Łużycki Pułk Artylerii Lekkiej oraz 11. Łużycki Dywizjon Artylerii Przeciwpancernej. Natomiast Dowódca 12. Dywizji Piechoty przekaże Dowódcy 8. Drezdeńskiej Dywizji Piechoty 39. Pułk Piechoty, 34. Pułk Artylerii Lekkiej oraz 15. Dywizjon Artylerii Przeciwpancernej.
Jednak te zmiany nie do końca były takie jak zakładano, bo już dzień po wydaniu rozkazu 0046, wydano Rozkaz Organizacyjny Ministra Obrony Narodowej nr 0054/Org z dnia 1 kwietnia 1949 roku , który zmienił zamiany jednostek jakie zakładano, i tak Dowódca 2. Warszawskiej Dywizji Piechoty im.J.Dąbrowskiego ostatecznie miał przekazać Dowódcy 12. Dywizji Piechoty 5. Kołobrzeski Pułk Piechoty, 2. Pułk Artylerii Lekkiej oraz 2. Dywizjon Artylerii Przeciwpancernej. Natomiast jednostki które miał przekazać Dowódca 8. Drezdeńskiej Dywizji Piechoty do 12. Dywizji Piechoty ostatecznie zostały przekazane do 2. Warszawskiej Dywizji Piechoty im.J.Dąbrowskiego.
Następnie Rozkazem Ministra Obrony Narodowej nr 0055/Org z dnia 30 marca 1949 roku dywizję przeformowano na nowe etaty. W tabeli zestawiono skład dywizji po przeformowaniu, uwzględniając przekazanie jednostek z rozkazów 0046 i 0054.
Tab.7 - Skład 12. DP po wykonaniu R-zu nr 0055/Org z dnia 30.03.1949 roku
Nazwa jednostki | Nr JW | Nr Etatu | STAN OSOBOWY | Miejsce postoju | |||||
Gen. | Ofic. | Pdf. | Szer. | RAZEM | Kontr. | ||||
Dowództwo 12. Dywizji Piechoty | 2476 | 2/84 | - | 46 | 13 | 2 | 61 | 6 | Szczecin |
5. Kołobrzeski Pułk Piechoty | 1228 | 2/85 | - | 147 | 341 | 1452 | 1940 | 6 | Szczecin |
41. Pułk Piechoty | 2485 | 2/85 | - | 147 | 341 | 1452 | 1940 | 6 | Szczecin |
43. Pułk Piechoty | 3579 | 2/85 | - | 147 | 341 | 1452 | 1940 | 6 | Stargard |
2. Pułk Artylerii Lekkiej | 1258 | 2/86 | - | 111 | 217 | 642 | 970 | 6 | Szczecin |
2. Dywizjon Artylerii Przeciwpancernej | 2431 | 2/87 | - | 25 | 54 | 129 | 208 | - | Szczecin |
33. Batalion Łączności | 1017 | 2/89 | - | 25 | 56 | 149 | 230 | 1 | Szczecin |
17. Batalion Saperów | 2548 | 2/88 | - | 23 | 55 | 248 | 326 | 1 | Podjuchy |
3. Bateria Przeciwlotnicza | - | 2/90 | - | 8 | 22 | 78 | 108 | - | Szczecin |
19. Kompania Obrony Przeciwchemicznej | - | 2/91 | - | 4 | 12 | 30 | 46 | - | Szczecin |
16. Kompania Zwiadowcza | - | 2/92 | - | 5 | 12 | 35 | 52 | - | Szczecin |
Pluton Samochodowo-Transportowy | - | 2/93 | - | 1 | 9 | 19 | 29 | - | Szczecin |
Rozkazem organizacyjnym Ministra Obrony Narodowej nr 0136/Org. z dnia 24 czerwca 1949 roku nakazał wcielić do 41. Pułku Piechoty w Szczecinie ośmiu elewów w charakterze orkiestrantów.
Na podstawie Zarządzenia Nr 014/III z dnia 12 lipca 1949 roku, w trzecim kwartale 1949 roku doszło do zmian dyslokacyjnych obejmujących jednostki 12. DP, i tak przybył 2. Dywizjon Artylerii Przeciwpancernej do Szczecina na ulicę Janickiego, a 17. Batalion Saperów przeszedł do Podjuch przy ulicy Dworcowej (podstawa meldunek O.W. II nr 05170/49 z dnia 20 września 1949 r.).
Rozkazem Organizacyjnym Ministra Obrony Narodowej nr 0098/Org z dnia 2 września 1949 roku oraz Zarządzeniem Organizacyjnym Szefa Sztabu Generalnego nr 068/Org z dnia 20 września 1949 roku, zdecydowano że 3. Bateria Przeciwlotnicza uwzględniona do sformowania w rozkazie 0055/Org wydanym wcześniej tego roku, nie będzie formowana. Założono że formowanie tego pododdziału odbędzie się w 1952 roku, jednak jak później pokazała historia do tego nigdy nie doszło.
3 sierpnia 1950 roku wprowadzono pierwszy powojenny plan mobilizacyjny "PM-1", w związku z czym jednostkom dywizji nadano etatu czasu wojennego oraz zadania mobilizacyjne, które przedstawiamy poniżej.
Tab.8 - Planowany skład wojenny 12. Dywizji Piechoty według planu mobilizacyjnego "PM-1"
Nazwa jednostki |
Etat
czasu "P"
|
Etat
czasu "W"
|
Czas mobilizacji | Miejsce postoju |
Odpowiedzialny za
przeprowadzenie mobilizacji
|
Dowództwo 12. Dywizji Piechoty | 2/84 | 02/1 | N-3-24 | Szczecin | Dowódca 12.DP |
5. Kołobrzeski Pułk Piechoty | 2/85 | 02/2 | N-3-24 | Szczecin | Dowódca 5.pp |
41. Pułk Piechoty | 2/85 | 02/2 | N-3-24 | Szczecin | Dowódca 41.pp |
43. Pułk Piechoty | 2/85 | 02/2 | N-3-24 | Stargard | Dowódca 43.pp |
2. Pułk Artylerii Lekkiej | 2/86 | 02/3 | N-3-24 | Szczecin | Dowódca 2.pal |
2. Dywizjon Artylerii Przeciwpancernej | 2/87 | 02/4 | N-3-24 | Szczecin | Dowódca 2.dappanc |
33. Batalion Łączności | 2/89 | 02/5 | N-3-24 | Szczecin | Dowódca 33.bł |
17. Batalion Saperów | 2/88 | 02/6 | N-3-24 | Podjuchy | Dowódca 17.bsap |
16. Kompania Zwiadowcza | 2/92 | 02/9 | N-3-24 | Szczecin | Dowódca 5.pp |
19. Kompania Obrony Przeciwchemicznej | 2/91 | 02/10 | N-3-24 | Szczecin | Dowódca 5.pp |
26. Kompania Samochodowo-Transportowa | 2/93 | 02/11 | N-4-24 | Szczecin | Dowódca 41.pp |
3. Bateria Przeciwlotnicza | 2/90 | 02/12 | N-3-24 | Szczecin | Dowódca 2.pal |
12. Batalion Szkolny | - | 02/7 | N-3-24 | Szczecin | Dowódca 5.pp |
27. Batalion Sanitarny | - | 02/8 | N-5-24 | Szczecin | Komendant Garn. Szpitala |
13. Piekarnia Polowa | - | 02/17 | N-4-24 | Szczecin | Dowódca 41.pp |
Warsztat Mundurowo-Taborowy | - | 02/16 | N-4-24 | Szczecin | Dowódca 41.pp |
Pluton Dowodzenia Dowódcy Artylerii 12.DP | - | 02/13 | N-3-24 | Szczecin | Dowódca 2.pal |
Poczta Polowa III Kat. | - | 02/15 | N-3-24 | Szczecin | Dowódca 33.bł |
Kasa Polowa przy 12.DP | - | 02/18 | N-3-24 | Szczecin | Dowódca 33.bł |
15. Dywizyjny Szpital Weterynaryjny | - | 02/14 | N-4-24 | Stargard | Dowódca 43.pp |
Tab.9 - Jednostki armijne i centralnego podporządkowania formowane przez 12.DP wg planu "PM-1"
Nazwa jednostki |
Etat
czasu "P"
|
Etat
czasu "W"
|
Czas mobilizacji | Miejsce postoju |
Odpowiedzialny za
przeprowadzenie mobilizacji
|
4. Rejonowy Magazyn Żywnościowy | 23/57 | 017/6 | N-5-24 | Szczecin | Dowódca 41.pp |
116. Zapasowy Pułk Piechoty N.D. | - | 028/2 | N-8-24 | Stargard | Dowódca 43.pp |
Studium Wojskowe przy Szkole Inż. w Szczecinie | 20/151 | 20/151 | N-1-24 | Szczecin | Dowódca 12.DP |
Szefostwo Przewozów Wojskowych na DOKP | 10/4 | 10/4 | N-1-24 | Szczecin | Dowódca 12.DP |
Komenda Miasta Szczecin | 1/198 | 1/198 | N-1-24 | Szczecin | Dowódca 12.DP |
Dyrekcja Okręgowa Wojskowej Centrali Handlowej | 42/6 | 42/6 | N-1-24 | Szczecin | Dowódca 12.DP |
Wojskowa Prokuratura Rejonowa Szczecin | 31/51 | 31/51 | N-1-24 | Szczecin | Dowódca 12.DP |
Wojskowy Sąd Rejonowy Szczecin | 31/61 | 31/61 | N-1-24 | Szczecin | Dowódca 12.DP |
Garnizonowa Stacja Obsługi Samochodowej | 25/29 | 25/29 | N-1-24 | Szczecin | Dowódca 2.pal |
Warto odnotować Rozkaz Organizacyjny Ministra Obrony Narodowej Nr 0105/Org. z dnia 9 września 1950 roku, w którym przeformowano istniejącą przy 41.pp Szkolną Kompanię Oficerów Rezerwy Piechoty Nr 4 z etatu nr 20/103 na etat nr 20/180 o stanie osobowym 124 wojskowych, z jednoczesną zmianą nazwy na 4. Szkolna Kompania Piechoty.
W 1951 roku na wskutek decyzji na najwyższych szczeblach o rozwinięciu Sił Zbrojnych zmiany te również dotknęły 12 . Dywizję Piechoty. I tak Rozkazem Organizacyjnym Ministra Obrony Narodowej Nr 0044/Org. z 17 maja 1951 roku rozkazano przeformowanie istniejących jednostek dywizji oraz sformowanie wielu nowych pododdziałów. Termin wykonania zmian organizacyjnych ustalono na do 1 grudnia 1951 roku. Warto zaznaczyć że w terminie do 1 września 1952 roku z 12. Dywizji Piechoty nakazano wyłączyć 43. Pułk Piechoty oraz włączyć go do 14. Dywizji Piechoty. Ponieważ przeformowanie pułku nastąpiło jeszcze w składzie 12. Dywizji Piechoty, jest on uwzględniony w tabeli przeformowania poniżej.
Tab.10 - Skład 12. DP po wykonaniu R-zu nr 0044/Org z dnia 17.05.1951 roku
Nazwa jednostki | Nr JW | Nr Etatu | STAN OSOBOWY | Miejsce postoju | |||||
Gen. | Ofic. | Pdf. | Szer. | RAZEM | Kontr. | ||||
Dowództwo 12. Dywizji Piechoty | 2476 | 2/119 | - | 69 | 10 | Szczecin | |||
5. Kołobrzeski Pułk Piechoty | 1228 | 2/120 | - | 1975 | 45 | Szczecin | |||
41. Pułk Piechoty | 2485 | 2/120 | - | 1975 | 45 | Szczecin | |||
43. Pułk Piechoty | 3579 | 2/120 | - | 1975 | 45 | Stargard Szczeciński | |||
70. Pułk Piechoty | 1785 | 2/120 | - | 1975 | 45 | Szczecin | |||
2. Pułk Artylerii Lekkiej | 1258 | 2/121 | - | 833 | 31 | Szczecin | |||
2. Dywizjon Artylerii Przeciwpancernej | 2431 | 2/122 | - | 221 | 5 | Szczecin | |||
22. Dywizjon Artylerii Przeciwlotniczej | 1640 | 4/55 | - | 306 | 9 | Szczecin | |||
33. Batalion Łączności | 1017 | 2/123 | - | 178 | 13 | Szczecin | |||
17. Batalion Saperów | 2548 | 2/124 | - | 293 | 5 | Podjuchy | |||
70. Kompania Samochodowa | - | 2/127 | - | 43 | - | Szczecin | |||
19. Kompania Obrony Przeciwchemicznej | - | 2/126 | - | 41 | - | Szczecin | |||
16. Kompania Zwiadowcza | - | 2/125 | - | 52 | - | Szczecin | |||
Ruchomy Warsztat Naprawy Samochodów Nr 39 | 1760 | 2/128 | - | 61 | - | Szczecin |
Rozkazem Organizacyjnym Ministra Obrony Narodowej Nr 072/Org. z dnia 20 września 1951 roku, w terminie do 1 listopada 1951 roku rozformowano 4. Szkolną Kompanię Piechoty istniejącą przy 41. Pułku Piechoty.
Tab.11 - Planowany skład wojenny 12. Dywizji Piechoty według planu mobilizacyjnego "PM-1"
Nazwa jednostki |
Etat
czasu "P"
|
Etat
czasu "W"
|
Czas mobilizacji | Miejsce postoju |
Odpowiedzialny za
przeprowadzenie mobilizacji
|
Dowództwo 12. Dywizji Piechoty | 2/119 | 02/27 | N-3-24 | Szczecin | Dowódca 12.DP |
5. Kołobrzeski Pułk Piechoty | 2/120 | 02/28 | N-3-24 | Szczecin | Dowódca 5.pp |
41. Pułk Piechoty | 2/120 | 02/28 | N-3-24 | Szczecin | Dowódca 41.pp |
43. Pułk Piechoty | 2/120 | 02/28 | N-3-24 | Stargard | Dowódca 43.pp |
70. Pułk Piechoty | 2/120 | - | - | Szczecin | - |
2. Pułk Artylerii Lekkiej | 2/121 | 02/29 | N-3-24 | Szczecin | Dowódca 2.pal |
2. Dywizjon Artylerii Przeciwpancernej | 2/122 | 02/30 | N-3-24 | Szczecin | Dowódca 2.dappanc |
22. Dywizjon Artylerii Przeciwlotniczej | 4/55 | - | - | Szczecin | - |
33. Batalion Łączności | 2/123 | 02/32 | N-3-24 | Szczecin | Dowódca 33.bł |
17. Batalion Saperów | 2/124 | 02/33 | N-3-24 | Podjuchy | Dowódca 17.bsap |
16. Kompania Zwiadowcza | 2/125 | 02/36 | N-3-24 | Szczecin | Dowódca 5.pp |
19. Kompania Obrony Przeciwchemicznej | 2/126 | 02/37 | N-3-24 | Szczecin | Dowódca 5.pp |
26. Kompania Samochodowo-Transportowa | 2/127 | 02/38 | N-4-24 | Szczecin | Dowódca 41.pp |
39. Ruchomy Warsztat Naprawy Samochodów | 2/128 | 02/40 | N-3-24 | Szczecin | Dowódca 41.pp |
12. Batalion Szkolny | - | 02/35 | N-3-24 | Szczecin | Dowódca 5.pp |
27. Batalion Sanitarny | - | 02/34 | N-4-24 | Szczecin | Komendant 109.SzpG |
13. Piekarnia Polowa | - | 02/42 | N-4-24 | Szczecin | Dowódca 41.pp |
Ruchomy Warsztat Naprawy Umundurowania | - | 02/41 | N-4-24 | Szczecin | Dowódca 41.pp |
Pluton Dowodzenia Dowódcy Artylerii 12.DP | - | 02/39 | N-3-24 | Szczecin | Dowódca 2.pal |
Stacja Poczty Polowej III Kat. | - | 02/44 | N-3-24 | Szczecin | Dowódca 33.bł |
Kasa Polowa przy 12.DP | - | 02/45 | N-3-24 | Szczecin | Dowódca 33.bł |
Punkt Spędu Bydła 12.DP | - | 02/43 | N-3-24 | Szczecin | Dowódca 33.bł |
Tab.12 - Jednostki armijne i centralnego podporządkowania formowane przez 12.DP wg planu "PM-1"
Nazwa jednostki |
Etat
czasu "P"
|
Etat
czasu "W"
|
Czas mobilizacji | Miejsce postoju |
Odpowiedzialny za
przeprowadzenie mobilizacji
|
4. Rejonowy Magazyn Żywnościowy | 23/57 | 017/6 | N-5-24 | Szczecin | Dowódca 41.pp |
116. Zapasowy Pułk Piechoty Armii | - | 028/2 | N-8-24 | Stargard | Dowódca 43.pp |
W drugim kwartale roku Zarządzeniem Szefa Sztabu Generalnego nr 0138/Org z dnia 2.05.1952 roku usamodzielniono kasyna istniejące w etatach jednostek dywizyjnych i sformowano je jako osobne jednostki przy jednostkach dywizyjnych, sformowanie Garnizonowych Kasyn miało być zrealizowane do 1.10.1952 roku, a każde z nich istniało przy jednostce. Poniżej zestawiliśmy kasyna sformowane przy jednostkach 12. DP.
Tab.13 - Zestawienie kasyn sformowanych przy jednostkach 12. DP
Nazwa kasyna | Kategoria | Nr etatu |
Stan osobowy
(wojskowych / kontrakowych)
|
Miejsce postoju | Jednostka przy której kasyno istnieje |
32. Garnizonowe Kasyno | "A" | 23/77 | 1 / 6 | Podjuchy | 17. Batalion Saperów |
148. Garnizonowe Kasyno | "C" | 23/79 | 1 / 10 | Szczecin | 41. Pułk Piechoty |
149. Garnizonowe Kasyno | "C" | 23/79 | 1 / 10 | Szczecin | 2. Pułk Artylerii Lekkiej |
209. Garnizonowe Kasyno | "D" | 23/80 | 1 / 13 | Szczecin | 5. Pułk Piechoty |
210. Garnizonowe Kasyno | "D" | 23/80 | 1 / 13 | Szczecin | 70. Pułk Piechoty |
264. Garnizonowe Kasyno | "G" | 23/97 | 1 / 26 | Stargard Szczeciński | 43. Pułk Piechoty |
W terminie do 1.12.1952 roku na mocy Zarządzenia Szefa Sztabu Generalnego nr 0298/Org z dnia 29.08.1952 roku przy Dowództwie 12. Dywizji Piechoty sformowano Wydawnictwo Gazety Żołnierskiej według etatu nr 30/94 o stanie osobowym 8 wojskowych i 1 kontraktowego.
Bardzo ważnym dokumentem był Rozkaz Operacyjny Ministra Obrony Narodowej nr 00123/Oper z dnia 11.10.1952 roku, w dokumencie tym zmieniono podporządkowanie wielu jednostek dywizyjnych, taka zmiana dotyczyła również 12. DP. Zmiana podporządkowania miała być wykonana z dniem 1.11.1952 roku. Zmiana dotyczyła 43. Pułku Piechoty, który został przekazany z 12. Dywizji Piechoty do 14. Dywizji Piechoty.
W marcu Zarządzeniem Organizacyjnym Szefa Sztabu Generalnego nr 0121/Org z dnia 10.03.1953 roku 138. Pułk Artylerii Lekkiej (JW 5772) czasowo podporządkowany Dowódcy 1. DP został dyslokowany na okres obozu ćwiczebnego na poligon Drawsko oraz po zakończeniu tych ćwiczeń nakazano jego przejście na stałe do Szczecina oraz przejście w podporządkowanie Dowódcy 12. Dywizji Piechoty.
W roku 1953 wprowadzono nowy plan mobilizacyjny „PM-53”. Zadania mobilizacyjne dywizji zostały przedstawione w tabeli poniżej.
Tab.14 - Planowany skład wojenny 12. Dywizji Piechoty według planu mobilizacyjnego "PM-53"
Nazwa jednostki |
Etat
czasu "P"
|
Etat
czasu "W"
|
Czas mobilizacji | Miejsce postoju |
Odpowiedzialny za
przeprowadzenie mobilizacji
|
Dowództwo 12. Dywizji Piechoty | 2/119 | 02/27 | N-1-24.00/N-3 | Szczecin | Dowódca 12.DP |
5. Kołobrzeski Pułk Piechoty | 2/120 | 02/28 | N-1-24.00/N-3 | Szczecin | Dowódca 5.pp |
41. Pułk Piechoty | 2/120 | 02/28 | N-1-24.00/N-3 | Szczecin | Dowódca 41.pp |
70. Pułk Piechoty | 2/120 | 02/28 | N-1-24.00/N-3 | Szczecin | Dowódca 70.pp |
2. Pułk Artylerii Lekkiej | 2/121 | 02/29 | N-1-24.00/N-3 | Szczecin | Dowódca 2.pal |
138. Pułk Artylerii Lekkiej | 2/121 | 02/29 | N-1-24.00/N-3 | Szczecin | Dowódca 138.pal |
2. Dywizjon Artylerii Przeciwpancernej | 2/122 | 02/30 | N-1-24.00/N-3 | Szczecin | Dowódca 2.dappanc |
22. Dywizjon Artylerii Przeciwlotniczej | 4/55 | 02/31 | N-1-24.00/N-3 | Szczecin | Dowódca 22.daplot |
33. Batalion Łączności | 2/123 | 02/32 | N-1-24.00/N-3 | Szczecin | Dowódca 33.bł |
17. Batalion Saperów | 2/124 | 02/33 | N-1-24.00/N-3 | Podjuchy | Dowódca 17.bsap |
16. Kompania Zwiadowcza | 2/125 | 02/36 | N-1-24.00/N-3 | Szczecin | Dowódca 41.pp |
19. Kompania Obrony Przeciwchemicznej | 2/126 | 02/37 | N-1-24.00/N-3 | Szczecin | Dowódca 2.pal |
70. Kompania Samochodowa | 2/127 | 02/38 | N-1-24.00/N-3 | Szczecin | Dowódca 5.pp |
39. Ruchomy Warsztat Naprawy Samochodów | 2/128 | 02/40 | N-3 | Szczecin | Dowódca 138.pal |
12. Batalion Szkolny | - | 02/35 | N-3 | Szczecin | Dowódca 5.pp |
25. Batalion Sanitarny | - | 02/34 | N-3 | Szczecin | Dowódca 2.pal |
6. Piekarnia Polowa | - | 02/42 | N-3 | Szczecin | Dowódca 41.pp |
28. Ruchomy Warsztat Naprawy Umundurowania | - | 02/41 | N-3 | Szczecin | Dowódca 41.pp |
Pluton Dowodzenia Dowódcy Artylerii 12.DP | - | 02/39 | N-3 | Szczecin | Dowódca 2.pal |
177. Wojskowa Stacja Pocztowa | - | 02/44 | N-3 | Szczecin | Dowódca 33.bł |
102. Kasa Polowa N.B.P. | - | 035/4 | N-3 | Szczecin | Dowódca 33.bł |
Punkt Spędu Bydła 12.DP | - | 02/43 | N-3 | Szczecin | Dowódca 33.bł |
Wydział Informacji 12.DP | 32/91 | 032/12 | N-1-24.00/N-3 | Szczecin | Wg ustaleń Szefa GZI |
Pluton Ochrony Wydziału Informacji 12.DP | - | 032/1 | N-3 | Szczecin | Dowódca 12.DP |
Oprócz zadań mobilizacyjnych na rzecz dywizji jednostki dywizji były odpowiedzialne za zmobilizowanie jednostek armijnych. I tak w tabeli poniżej wykazaliśmy te jednostki.
Tab.15 - Jednostki armijne i centralnego podporządkowania formowane przez 12.DP wg planu "PM-53"
Nazwa jednostki |
Etat
czasu "P"
|
Etat
czasu "W"
|
Czas mobilizacji | Miejsce postoju |
Odpowiedzialny za
przeprowadzenie mobilizacji
|
Szefostwo Przewozów Wojskowych na Dyrekcję Okregową Kolei Państwowych - Szczecin | 10/10 | 09/11 | N-2 | Szczecin | Dowódca 70.pp |
93. Wojskowa Komenda Odcinka Kolejowego | - | 09/13 | N-3 | Szczecin | Dowódca 70.pp |
40. Batalion Roboczy | - | 023/4 | N-5 | Szczecin | Dowódca 70.pp |
Wojskowa Prokuratura Rejonowa | 31/99 | 031/18 | N-10 | Szczecin | Dowódca 70.pp |
Wojskowy Sąd Rejonowy | 31/122 | 031/17 | N-10 | Szczecin | Dowódca 70.pp |
Jednocześnie według planu PM-53 Dowódca 12.DP był odpowiedzialny za rozformowanie Wydawnictwa Gazety Żołnierskiej.
Pod koniec 1954 roku Minister Obrony Narodowej wydał Dyrektywę nr 0056/Org z dnia 22.10.1954 roku, dyrektywa ta zawierała zamierzenia organizacyjne na 1955 rok. W załączniku nr 2 do dyrektywy przewidziano przeformowanie 12. Dywizji Piechoty ze zmniejszeniem stanu osobowego z 9141 do 7551 zakładając okres realizacji założenia na X.1955-XII.1955. Innym punktem było założenie w kwestii włączenia 16. Samodzielnego Pułku Czołgów do 12. Dywizji Piechoty z jednoczesnym przeformowaniem, termin wykonania X-XII.1955 r.
Jak pokazała historia, realizacja zamierzeń z dyrektywy 0056 czasami była realizowana szybciej, dobrym przykładem jest tu Rozkaz Organizacyjny Ministra Obrony Narodowej nr 058/Org z dnia 2.11.1954 roku w którym nakazano by już do 1.12.1954 roku włączyć 16. Samodzielny Pułk Czołgów w skład 12.Dywizji Piechoty, jednocześnie jednostkę przemianowano na 16.Pułk Czołgów i Artylerii Pancernej.
W ostatnim kwartale 1955 roku postanowiono o redukcji stanów osobowych w Siłach Zbrojnych PRL, w związku z tym Rozkazem Organizacyjnym Ministra Obrony Narodowej nr 0046/Org z dnia 29.08.1955 roku przeformowano 12.Dywizję Piechoty na nowe etaty o obniżonych stanach osobowych w stosunku do poprzednich etatów, przeformowanie miało być zrealizowane do 20.12.1955 roku. Warto również odnotować że rozkazem tym rozformowano 138.Pułk Artylerii Lekkiej (JW 5772 Szczecin), jednostka ta była podporządkowana Dowódcy 12.DP od 1953 roku. Innymi zmianami wartymi zauważenia było rozwinięcie 22.Dywizjonu Artylerii Przeciwlotniczej w 124.Pułk Artylerii Przeciwlotniczej, rozwinięcie 16.Kompanii Zwiadowczej w 16.Batalion Rozpoznawczy, rozwinięcie 70.Kompanii Samochodowej w 46.Batalion Samochodowo-Transportowy oraz sformowano sześć nowych jednostek.
Tab.16 - Skład 12. DP po wykonaniu R-zu nr 0046/Org z dnia 29.08.1955 roku
Nazwa jednostki | Nr JW | Nr Etatu | STAN OSOBOWY | Miejsce postoju | |||||
Gen. | Ofic. | Pdf. | Szer. | RAZEM | Kontr. | ||||
Dowództwo 12. Dywizji Piechoty | 2476 | 2/185 | - | 82 | 16 | Szczecin | |||
Kompania Sztabowa | - | 2/186 | - | 37 | 1 | Szczecin | |||
5. Kołobrzeski Pułk Piechoty | 1228 | 2/187 | - | 1184 | 16 | Szczecin | |||
41. Pułk Piechoty | 2485 | 2/187 | - | 1184 | 16 | Szczecin | |||
70. Pułk Piechoty | 1785 | 2/187 | - | 1184 | 16 | Szczecin | |||
16. Pułk Czołgów i Artylerii Pancernej | 2015 | 2/191 | - | 580 | 12 | Szczecin | |||
2. Pułk Artylerii Lekkiej | 1258 | 2/188 | - | 963 | 14 | Szczecin | |||
2. Dywizjon Artylerii Przeciwpancernej | 2431 | 2/192 | - | 226 | 4 | Szczecin | |||
124. Pułk Artylerii Przeciwlotniczej | 1640 | 2/190 | - | 496 | 12 | Szczecin | |||
33. Batalion Łączności | 1017 | 2/193 | - | 246 | 7 | Szczecin | |||
17. Batalion Saperów | 2548 | 2/194 | - | 298 | 5 | Podjuchy | |||
46. Batalion Samochodowo-Transportowy | 3132 | 2/195 | - | 79 | 3 | Szczecin | |||
19. Kompania Obrony Przeciwchemicznej | - | 2/197 | - | 75 | - | Szczecin | |||
16. Batalion Rozpoznawczy | 1025 | 5/163 | - | 191 | 5 | Szczecin | |||
Ruchomy Warsztat Naprawy Samochodów Nr 39 | 1760 | 5/196 | - | 40 | - | Szczecin | |||
45. Batalion Medyczno-Sanitarny | 1183 | 2/196 | - | 24 | 20 | Szczecin | |||
Pluton Dowodzenia Dowódcy Artylerii Dywizji | - | 2/199 | - | 29 | - | Szczecin | |||
7. Bateria Artyleryjskiego Rozpoznania Pomiarowego | - | 2/198 | - | 47 | - | Szczecin | |||
53. Ruchome Warsztaty Naprawy Sprzętu Artyleryjskiego | 1186 | 5/174 | - | 22 | - | Szczecin | |||
Dywizyjny Punkt Zaopatrzenia | - | 5/158 | - | 13 | - | Szczecin |
Na początku listopada 1955 roku wprowadzono zmodyfikowany plan mobilizacyjny „ZPM-53” i zadania mobilizacyjne dywizji zostały zaktualizowane do aktualnego stanu jednostek.
Tab.17 - Planowany skład wojenny 12. Dywizji Piechoty według planu mobilizacyjnego "ZPM-53"
Nazwa jednostki |
Etat
czasu "P"
|
Etat
czasu "W"
|
Czas mobilizacji | Miejsce postoju |
Odpowiedzialny za
przeprowadzenie mobilizacji
|
Dowództwo 12. Dywizji Piechoty | 2/185 | 02/72 | SA/N-3 | Szczecin | Dowódca 12.DP |
Kompania Sztabowa 12. DP | 2/186 | 02/73 | SA/N-3 | Szczecin | Dowódca 33.bł |
5. Kołobrzeski Pułk Piechoty | 2/187 | 02/74 | SA/N-3 | Szczecin | Dowódca 5.pp |
41. Pułk Piechoty | 2/187 | 02/74 | SA/N-3 | Szczecin | Dowódca 41.pp |
70. Pułk Piechoty | 2/187 | 02/74 | SA/N-3 | Szczecin | Dowódca 70.pp |
2. Pułk Artylerii | 2/188 | 02/75 | SA/N-3 | Szczecin | Dowódca 2.pal |
124. Pułk Artylerii Przeciwlotniczej | 2/190 | 02/76 | SA/N-3 | Szczecin | Dowódca 124.paplot |
2. Dywizjon Artylerii Przeciwpancernej | 2/192 | 02/78 | SA/N-3 | Szczecin | Dowódca 2.dappanc |
16. Pułk Czołgów i Artylerii Pancernej | 2/191 | 02/77 | SA/N-3 | Szczecin | Dowódca 16.pcziapanc |
33. Batalion Łączności | 2/193 | 02/79 | SA/N-3 | Szczecin | Dowódca 33.bł |
17. Batalion Saperów | 2/194 | 02/80 | SA/N-3 | Podjuchy | Dowódca 17.bsap |
16. Batalion Rozpoznawczy | 5/163 | 05/102 | SA/N-3 | Szczecin | Dowódca 16.br |
46. Batalion Samochodowo-Transportowy | 2/195 | 02/81 | SA/N-3 | Szczecin | Dowódca 5.pp |
19. Kompania Obrony Przeciwchemicznej | 2/197 | 02/83 | SA/N-3 | Szczecin | Dowódca 2.pal |
45. Batalion Medyczno-Sanitarny | 2/196 | 02/82 | SA/N-3 | Szczecin | Dowódca 2.pal |
Bateria Dowodzenia Dowódcy Artylerii 12.DP | 2/199 | 02/90 | N-3 | Szczecin | Dowódca 2.pal |
7. Bateria Artyleryjskiego Rozpoznania Pomiarowego | 2/198 | 02/85 | SA/N-3 | Szczecin | Dowódca 2.pal |
39. Ruchomy Warsztat Remontu Samochodów | 5/156 | 05/111 | N-3 | Szczecin | Dowódca 2.dappanc |
163. Ruchoma Baza Remontu Czołgów i Samochodów Pancernych | - | 02/86 | N-3 | Szczecin | Dowódca 16.pcziapanc |
53. Ruchome Warsztaty Naprawcze Sprzętu Artyleryjskiego | 5/174 | 05/112 | N-3 | Szczecin | Dowódca 2.pal |
Kompania Regulacji Ruchu 12.DP | - | 02/84 | N-3 | Szczecin | Dowódca 124.paplot |
Dywizyjny Punkt Zaopatrzenia 12.DP | 5/158 | 05/113 | N-3 | Szczecin | Dowódca 5.pp |
6. Piekarnia Polowa | - | 02/87 | N-3 | Szczecin | Dowódca 41.pp |
Rzeźnia Polowa 12.DP | - | 02/88 | N-3 | Szczecin | Dowódca 33.bł |
177. Wojskowa Stacja Pocztowa | - | 02/89 | N-3 | Szczecin |
Dowódca 33.bł
|
102. Kasa Polowa Narodowego Banku Polskiego | - | 035/4 | N-3 | Szczecin | Dowódca 33.bł |
Wydział Informacji 12.DP | 32/147 | 032/42 | SA/N-3 | Szczecin | Szef GZI |
Pluton Ochrony Wydziału Informacji 12.DP | - | 032/1 | N-3 | Szczecin | Dowódca 12.DP |
Oprócz zadań mobilizacyjnych na rzecz dywizji jednostki dywizji były odpowiedzialne za zmobilizowanie jednostek armijnych. I tak w tabeli poniżej wykazaliśmy te jednostki.
Tab.18 - Jednostki armijne i centralnego podporządkowania formowane przez 12.DP wg planu "ZPM-53"
Nazwa jednostki |
Etat
czasu "P"
|
Etat
czasu "W"
|
Czas mobilizacji | Miejsce postoju |
Odpowiedzialny za
przeprowadzenie mobilizacji
|
Szefostwo Przewozów Wojskowych na Dyrekcję Okregową Kolei Państwowych - Szczecin | 10/10 | 09/11 | N-2 | Szczecin | Dowódca 70.pp |
93. Wojskowa Komenda Odcinka Kolejowego | 10/9 | 09/13 | N-3 | Szczecin | Dowódca 70.pp |
22. Punkt Przesyłkowy Kat.II | - | 028/29 | N-20 | Szczecin | Dowódca 16.pcziapanc |
40. Batalion Roboczy | - | 023/4 | N-5 | Szczecin | Dowódca 70.pp |
36. Komenda Ochrony Kat.I | - | 023/10 | N-3 | Szczecin | Dowódca 16.pcziapanc |
80. Komenda Ochrony Kat.II | - | 023/11 | N-3 | Podjuchy | Dowódca 17.bsap |
81. Komenda Ochrony Kat.II | - | 023/11 | N-3 | Szczecin | Dowódca 2.pal |
Zarządzeniem Organizacyjnym Szefa Sztabu Generalnego nr 0257/Org z dnia 22.11.1955 roku z dniem 1.12.1955 roku nadano numer kolejny i przemianowano kompanię sztabową na 47.Kompanię Sztabową oraz Dywizyjny Punkt Zaopatrzenia na 12.Dywizyjny Punkt Zaopatrzenia.
Rozkazem Organizacyjnym Ministra Obrony Narodowej nr 049/Org z dnia 3.11.1956 roku w terminie do dnia 20.12.1956 roku rozformowano 45.Batalion Medyczno-Sanitarny (JW 1183 Szczecin).
Zarządzeniem Organizacyjnym Szefa Sztabu Generalnego nr 0258/Org z dnia 18.12.1956 roku nadano 12. Dywizyjnemu Punktu Zaopatrzenia numer jednostki wojskowej 1137.
W wykonaniu Uchwały nr 109/57 Rady Ministrów z dnia 25.03.1957 roku w sprawie zmniejszenia liczebności Sił Zbrojnych wydano Rozkaz Organizacyjny Ministra Obrony Narodowej nr 0025/Org z dnia 2.04.1957 roku i dokonano reorganizacji praktycznie wszystkich związków taktycznych Sił Zbrojnych PRL, zmiany nie ominęły 12. Dywizji Piechoty. Na mocy tego rozkazu Dowódca Pomorskiego Okręgu Wojskowego w terminie do dnia 15.08.1957 roku przeformował dywizję na nowe stany etatowe. Skład dywizji po zmianach podajemy w tabeli poniżej. Warto odnotować że podczas tych zmian reorganizacyjnych rozformowano 70. Pułk Piechoty (JW 1785 Szczecin), 7.Bateria Artyleryjskiego Rozpoznania Pomiarowego (Szczecin) oraz Pluton Dowodzenia Dowódcy Artylerii Dywizji (Szczecin). Warto też odnotować że pułk artylerii przeciwlotniczej zredukowano do rozmiaru dywizjonu. Warto też odnotować że 43.pp przybył z 14. Dywizji Piechoty spowrotem do 12.DP.
Tab.19 - Skład 12. DP po wykonaniu R-zu nr 0025/Org z dnia 2.04.1957 roku
Nazwa jednostki | Nr JW | Nr Etatu | STAN OSOBOWY | Miejsce postoju | |||||
Gen. | Ofic. | Pdf. | Szer. | RAZEM | Kontr. | ||||
Dowództwo 12. Dywizji Piechoty | 2476 | 2/206 | - | 87 | 7 | Szczecin | |||
47. Kompania Sztabowa | - | 5/197 | - | 48 | - | Szczecin | |||
5. Kołobrzeski Pułk Piechoty | 1228 | 2/209 | - | 1297 | 6 | Szczecin | |||
41. Pułk Piechoty | 2485 | 2/209 | - | 1297 | 6 | Szczecin | |||
43. Pułk Piechoty | 3579 | 2/210 | - | 711 | 6 | Stargard Szcz. | |||
16. Pułk Czołgów i Artylerii Pancernej | 2015 | 2/211 | - | 514 | 6 | Szczecin | |||
2. Pułk Artylerii | 1258 | 2/212 | - | 1099 | 6 | Szczecin | |||
2. Dywizjon Artylerii Przeciwpancernej | 2431 | 2/215 | - | 226 | 4 | Szczecin | |||
22. Dywizjon Artylerii Przeciwlotniczej | 1640 | 2/214 | - | 405 | 1 | Szczecin | |||
33. Batalion Łączności | 1017 | 2/207 | - | 199 | 14 | Szczecin | |||
17. Batalion Saperów | 2548 | 2/208 | - | 416 | 1 | Podjuchy | |||
46. Batalion Samochodowo-Transportowy | 3132 | 5/209 | - | 91 | 1 | Szczecin | |||
19. Kompania Obrony Przeciwchemicznej | - | 5/211 | - | 119 | - | Szczecin | |||
16. Batalion Rozpoznawczy | 1025 | 5/199 | - | 262 | 1 | Szczecin | |||
39. Ruchomy Warsztat Remontu Samochodów | 1760 | 5/214 | - | 40 | - | Szczecin | |||
53. Dywizyjny Warsztat Uzbrojenia | 1186 | 5/215 | - | 25 | - | Szczecin | |||
12. Dywizyjny Punkt Zaopatrzenia | 1137 | 5/216 | - | 13 | - | Szczecin |
Zarządzeniem Organizacyjnym Szefa Sztabu Generalnego nr 071/Org z dnia 3.05.1957 roku przemianowano 43.Pułk Piechoty na 9.Zaodrzański Pułk Piechoty.
W związku z planowanym wprowadzaniem na wyposażenie wojska w 1958 roku 82 mm dział bezodrzutowych, Zarządzeniem Organizacyjnym Szefa Sztabu Generalnego nr 043/Org z dnia 23.04.1958 roku Dowódca Pomorskiego Okręgu Wojskowego celem przygotowania kadry podoficerskiej zorganizować miał nieetatowy kurs w pododdziałach szkolnych artylerii dywizji, i dla 12.Dywizji Piechoty przewidziano szkolenie 9 elewów.
Rok 1958 okazał się również kolejnym rokiem redukcji stanów osobowych Sił Zbrojnych PRL, ale dla 12.Dywizji Piechoty był on w pewnym sensie przełomowy, gdyż mimo obniżenia stanów osobowych przeformowano ją w końcu na 12.Dywizję Zmechanizowaną. W ostatnim kwartale roku na mocy Rozkazu Organizacyjnego Ministra Obrony Narodowej nr 0010/Org z dnia 2.10.1958 roku w terminie do dnia 1.12.1958 roku Dowódca Pomorskiego Okręgu Wojskowego dokonał reorganizacji 12.Dywizji Piechoty przenosząc ją na etaty dywizji zmechanizowanej. Warto zauważyć że przy okazji tej reorganizacji niektórym oddziałom dywizji nadano nowe numery jednostek wojskowych. Poniżej skład dywizji po zmianach.
Tab.20 - Skład 12. DZ po wykonaniu R-zu nr 0010/Org z dnia 2.10.1958 roku
Nazwa jednostki | Nr JW | Nr Etatu | STAN OSOBOWY | Miejsce postoju | |||||
Gen. | Ofic. | Pdf. | Szer. | RAZEM | Kontr. | ||||
Dowództwo 12. Dywizji Zmechanizowanej | 5/196 | - | 98 | 10 | Szczecin | ||||
47. Kompania Sztabowa | - | 5/197 | - | 45 | - | Szczecin | |||
5. Kołobrzeski Pułk Zmechanizowany | 3446 | 5/235 | - | 1235 | 6 | Szczecin | |||
9. Zaodrzański Pułk Zmechanizowany | 3453 | 5/236 | - | 875 | 6 | Stargard Szcz. | |||
41. Pułk Zmechanizowany | 3459 | 5/235 | - | 1235 | 6 | Szczecin | |||
16. Pułk Czołgów i Artylerii Pancernej | 2015 | 5/237 | - | 507 | 6 | Szczecin | |||
2. Pułk Artylerii Haubic | 3465 | 5/238 | - | 741 | 6 | Szczecin | |||
2. Dywizjon Artylerii Rakietowej | 3471 | 5/208 | - | 158 | 1 | Szczecin | |||
22. Dywizjon Artylerii Przeciwlotniczej | 1640 | 5/239 | - | 266 | 1 | Szczecin | |||
33. Batalion Łączności | 5/233 | - | 194 | 16 | Szczecin | ||||
17. Batalion Saperów | 3478 | 5/234 | - | 402 | 2 | Podjuchy | |||
46. Batalion Samochodowo-Transportowy | 3132 | 5/209 | - | 73 | 1 | Szczecin | |||
19. Kompania Obrony Przeciwchemicznej | - | 5/240 | - | 119 | - | Szczecin | |||
16. Batalion Rozpoznawczy | 1025 | 5/232 | - | 254 | 1 | Szczecin | |||
39. Ruchomy Warsztat Remontu Samochodów | 1760 | 5/214 | - | 39 | - | Szczecin | |||
12. Ruchomy Warsztat Naprawy Czołgów | 3498 | 5/241 | - | 141 | 1 | Szczecin | |||
53. Dywizyjny Warsztat Uzbrojenia | 1186 | 5/215 | - | 25 | - | Szczecin | |||
12. Dywizyjny Punkt Zaopatrzenia | 1137 | 5/216 | - | 13 | - | Szczecin |
Zarządzeniem Organizacyjnym Szefa Sztabu Generalnego nr 011/Org z dnia 25.10.1958 roku dokonano korekty nazwy dywizjonu artylerii rakietowej, zmieniono z 2.Dywizjon Artylerii Rakietowej na 22.Dywizjon Artylerii Rakietowej.
Zarządzeniem Organizacyjnym Szefa Sztabu Generalnego nr 077/Org z dnia 19.09.1960 roku przeformowano 22.Dywizjon Artylerii Przeciwlotniczej z etatu nr 5/239 na etat nr 5/257 o stanie osobowym 285 wojskowych i 2 pracowników kontraktowych. Termin przeformowania wyznaczono na 1.12.1960 roku.
W połowie roku ukazał się strategiczny dokument dla rozwoju Sił Zbrojnych PRL, była to Dyrektywa Ministra Obrony Narodowej nr 003/Org z dnia 28.06.1961 roku w sprawie głównych przedsięwzięć organizacyjnych przewidzianych do realizacji w latach 1961-1965. Jednym z założeń dyrektywy było zaliczenie 12.Dywizji Zmechanizowanej do dywizji o pełnym stanie etatowym czasu „W” i założono dokonania przeformowania w 1961 roku.
Do realizacji założeń dyrektywy 003 przystąpiono dosyć szybko gdyż Zarządzeniem Organizacyjnym Szefa Sztabu Generalnego nr 059/Org z dnia 15.07.1961 roku polecono Dowódcy Pomorskiego Okręgu Wojskowego w terminie do dnia 1.11.1961 roku dokonać reorganizacji dywizji oraz rozformować Wydawnictwo Gazety Żołnierskiej istniejące według etatu nr 30/94 przy dywizji od 1952 roku. Warto zauważyć że nowy etat Dowództwa Dywizji wchłonął 47.Kompanię Sztabową, która przestała być samodzielnym oddziałem na osobnym etacie.
Tab.21 - Skład 12. DZ po wykonaniu Zarządzenia nr 059/Org z dnia 15.07.1961 roku
Nazwa jednostki | Nr JW | Nr Etatu | STAN OSOBOWY | Miejsce postoju | |||||
Gen. | Ofic. | Pdf. | Szer. | RAZEM | Kontr. | ||||
Dowództwo 12. Dywizji Zmechanizowanej im. Armii Ludowej | 5/261 | - | 264 | 8 | Szczecin | ||||
5. Kołobrzeski Pułk Zmechanizowany | 3446 | 5/262 | - | 1651 | 9 | Szczecin | |||
9. Zaodrzański Pułk Zmechanizowany | 3453 | 5/262 | - | 1651 | 9 | Stargard Szcz. | |||
41. Pułk Zmechanizowany | 3459 | 5/262 | - | 1651 | 9 | Szczecin | |||
16. Pułk Czołgów Średnich | 2015 | 5/263 | - | 669 | 9 | Szczecin | |||
2. Pułk Artylerii | 3465 | 5/264 | - | 782 | 9 | Szczecin | |||
22. Dywizjon Artylerii Rakietowej | 3471 | 5/265 | - | 174 | 3 | Szczecin | |||
22. Dywizjon Artylerii Przeciwlotniczej | 1640 | 5/267 | - | 373 | 3 | Szczecin | |||
33. Batalion Łączności | 5/268 | - | 247 | 17 | Szczecin | ||||
17. Batalion Saperów | 3478 | 5/269 | - | 485 | 3 | Podjuchy | |||
46. Batalion Transportowy | 3132 | 5/273 | - | 288 | 2 | Szczecin | |||
45. Batalion Medyczny | 4421 | 5/274 | - | 104 | 19 | Stargard Szcz. | |||
19. Kompania Obrony Przeciwchemicznej | - | 5/271 | - | 74 | - | Szczecin | |||
59. Kompania Rozpoznawcza | - | 5/270 | - | 96 | - | Szczecin | |||
87. Bateria Dowodzenia | - | 5/266 | - | 94 | - | Szczecin | |||
39. Ruchomy Warsztat Remontu Samochodów | 1760 | 5/276 | - | 77 | 1 | Szczecin | |||
12. Ruchomy Warsztat Naprawy Czołgów | 3498 | 5/277 | - | 85 | 2 | Szczecin | |||
53. Dywizyjny Warsztat Uzbrojenia | 1186 | 5/275 | - | 27 | - | Szczecin | |||
12. Dywizyjny Punkt Zaopatrzenia | 1137 | 5/279 | - | 32 | 7 | Szczecin | |||
177. Wojskowa Stacja Pocztowa | 4370 | 5/280 | - | 9 | - | Szczecin | |||
Bank Wojska Polskiego - Kasa Polowa nr 21 | - | 5/278 | - | 3 | - | Szczecin | |||
6. Piekarnia Polowa | - | 5/281 | - | 49 | 6 | Szczecin | |||
Samodzielny Klucz Lotnictwa Łącznikowego | - | 5/272 | - | 21 | - | podany później |
Określenie miejsca postoju Samodzielnego Klucza Lotnictwa Łącznikowego określono w Zarządzeniu Organizacyjnym Szefa Sztabu Generalnego nr 0134/Org z dnia 20.12.1961 roku, jednostkę dyslokowano w m. Goleniów.
Kontynuując zmiany organizacyjne w terminie do dnia 31.12.1962 roku na mocy Zarządzenia Organizacyjnego Szefa Sztabu Generalnego nr 00100/Org z dnia 21.08.1962 roku przeformowano 22.Dywizjon Artylerii Rakietowej z etatu nr 5/265 na etat nr 4/243 o stanie etatowym 129 wojskowych i 1 pracownik cywilny. Jednocześnie jednostkę przemianowano na 22.Dywizjon Artylerii.
W marcu 1963 roku wprowadzono nowy plan mobilizacyjny „PM-63” i zadania mobilizacyjne dywizji zostały zaktualizowane do aktualnego stanu jednostek. Warto zauważyć że dywizja na czas „P” była przewidziana w takim samym zakresie praktycznie na czas „W”, oznacza to że dywizja była dywizją o stałej gotowości bojowej. 12. Dywizja była przewidziana do składu 1. Armii.
Tab.22 - Planowany skład wojenny 12. Dywizji Zmechanizowanej według planu mobilizacyjnego "PM-63"
Nazwa jednostki |
Etat
czasu "P"
|
Etat
czasu "W"
|
Czas mobilizacji | Miejsce postoju |
Odpowiedzialny za
przeprowadzenie mobilizacji
|
Dowództwo 12. Dywizji Zmechanizowanej | 5/261 | - | - | Szczecin | Pozostaje na etacie "W-P" |
33. Batalion Łączności | 5/268 | - | - | Szczecin | Pozostaje na etacie "W-P" |
59. Kompania Rozpoznawcza | 5/270 | - | - | Szczecin | Pozostaje na etacie "W-P" |
17. Batalion Saperów | 5/269 | - | - | Podjuchy | Pozostaje na etacie "W-P" |
5. Kołobrzeski Pułk Zmechanizowany | 5/262 | - | - | Szczecin | Pozostaje na etacie "W-P" |
9. Zaodrzański Pułk Zmechanizowany | 5/262 | - | - | Stargard Szcz. | Pozostaje na etacie "W-P" |
41. Pułk Zmechanizowany | 5/262 | - | - | Szczecin | Pozostaje na etacie "W-P" |
16. Pułk Czołgów Średnich | 5/263 | - | - | Szczecin | Pozostaje na etacie "W-P" |
2. Pułk Artylerii | 5/264 | - | - | Szczecin | Pozostaje na etacie "W-P" |
22. Dywizjon Artylerii Przeciwlotniczej | 5/267 | - | - | Szczecin | Pozostaje na etacie "W-P" |
22. Dywizjon Artylerii Rakietowej | 5/265 | - | - | Szczecin | Pozostaje na etacie "W-P" |
87. Bateria Dowodzenia Dowódcy Artylerii | 5/266 | - | - | Szczecin | Pozostaje na etacie "W-P" |
19. Kompania Obrony Przeciwchemicznej | 5/271 | - | - | Szczecin | Pozostaje na etacie "W-P" |
46. Batalion Transportowy | 5/273 | - | - | Szczecin | Pozostaje na etacie "W-P" |
45. Batalion Medyczny | 5/274 | - | - | Stargard Szcz. | Pozostaje na etacie "W-P" |
12. Ruchomy Warsztat Naprawy Czołgów | 5/277 | - | - | Szczecin | Pozostaje na etacie "W-P" |
39. Ruchomy Warsztat Remontu Samochodów | 5/276 | - | - | Szczecin | Pozostaje na etacie "W-P" |
53. Dywizyjny Warsztat Uzbrojenia | 5/275 | - | - | Szczecin | Pozostaje na etacie "W-P" |
6. Piekarnia Polowa | 5/281 | - | - | Szczecin | Pozostaje na etacie "W-P" |
12. Dywizyjny Punkt Zaopatrzenia | 5/279 | - | - | Szczecin | Pozostaje na etacie "W-P" |
177. Wojskowa Stacja Pocztowa | 5/280 | - | - | Szczecin | Pozostaje na etacie "W-P" |
21. Kasa Polowa Narodowego Banku Polskiego | 5/278 | - | - | Szczecin | Pozostaje na etacie "W-P" |
Oprócz zadań mobilizacyjnych na rzecz dywizji jednostki dywizji były odpowiedzialne za zmobilizowanie jednostek armijnych oraz OTK. I tak w tabeli poniżej wykazaliśmy te jednostki.
Tab.23 - Jednostki OTK, armijne i centralnego podporządkowania formowane przez 12.DZ wg planu "PM-63"
Nazwa jednostki |
Etat
czasu "P"
|
Etat
czasu "W"
|
Czas mobilizacji | Miejsce postoju |
Odpowiedzialny za
przeprowadzenie mobilizacji
|
88. Samodzielna Kompania Samochodów Sanitarnych | - | 016/18 | N+2 | Szczecin | Dowódca 5.pz |
86. Batalion Samochodowo-Transportowy /Front/ | - | 016/20 | N+2 | Stargard Szcz. | Dowódca 9.pz |
106. Zapasowy Pułk Zmechanizowany /Front/ | - | N+3 | Szczecin | Dowódca 41.pz | |
80. Batalion Obsługi Polowej Bazy Frontu /Front/ | - | 023/25 | N+1 | Stargard Szcz. | Dowódca 9.pz |
40. Batalion Roboczo-Transportowy /Front/ | - | 016/14 | N+3 | Stargard Szcz. | Dowódca 9.pz |
81. Medyczny Batalion Wzmocnienia /1 A/ | - | 021/125 | N+1 | Stargard Szcz. | Dowódca 9.pz |
82. Medyczny Batalion Wzmocnienia /1 A/ | - | 021/125 | N+2 | Stargard Szcz. | Dowódca 9.pz |
17. Placówka Cenzury Wojskowej Kat.II /12 DZ//1 A/ | - | 023/29 | N+1 | Szczecin | Dowódca 5.pz |
Komenda Garnizonu Kat.I /OTK/ | - | 018/5 | N+2 | Stargard Szcz. | Dowódca 9.pz |
Kompania Ochrony Kat.I Komendy Garnizonu /OTK/ | - | 023/16 | N+2 | Stargard Szcz. | Dowódca 9.pz |
Ponadto Dowódca 9.Pułku Zmechanizowanego miał za zadanie rozformować Orkiestrę Wojskową Kat.II w Stargardzie Szczecińskim, stan rozformowanej orkiestry był przewidziany do wykorzystania jako uzupełnienie jednostek Pomorskiego OW.
Zarządzeniem Szefa Sztabu Generalnego nr 0036/X z dnia 31.01.1964 r. dodano zadań mobilizacyjnych dla jednostek dywizji, było to spowodowane rozwijaniem na czas „W” pralni garnizonowych w ramach wojsk OTK. Natomiast zarządzeniem nr 00117/X z dnia 20.02.1964 r. dodano zadania mobilizacyjne polegające na formowaniu garnizonowych węzłów łączności na czas wojenny.
Tab.24 - Jednostki wojsk OTK formowane według planu „PM-63” dodane w styczniu i lutym 1964 r.
Nazwa jednostki |
Etat
czasu "P"
|
Etat
czasu "W"
|
Czas mobilizacji | Miejsce postoju |
Odpowiedzialny za
przeprowadzenie mobilizacji
|
Pralnia Garnizonowa I kat. | - | 019/28 | N+2 | Stargard Szcz. | Dowódca 9.pz |
Garnizonowy Węzeł Łączności kat. V | - | 014/96 | N+2 | Stargard Szcz. | Dowódca 9.pz |
Taki stan organizacyjny dywizji utrzymał się kolejne 5 lat, w czasie tym dywizja aktywnie starała się uczestniczyć w życiu społecznym oraz brała udział w wielu ćwiczeniach, w tym jesienią 1962 część jednostek dywizji wzięła udział w manewrach wojsk Układu Warszawskiego o kryptonimie „Odra-Bałtyk”, następnymi ważnymi ćwiczeniami były manewry „Bałtyk-Wisła” w lipcu 1965.
W roku 1964 rozpoczęto formowanie specjalnych grup organizacyjnych jednostek czasu „W” przy jednostkach istniejących w czasie pokoju. Na podstawie Zarządzenia Organizacyjnego Szefa Sztabu Generalnego nr 005/Org z dnia 14.01.1964 roku, w terminie do dnia 1.03.1964 roku sformowano Grupę Organizacyjną Batalionu Transportowego według etatu nr 16/65 o stanie osobowym 4 żołnierzy, przy 9.Pułku Zmechanizowanym (JW 3453 Stargard Szczeciński). Grupa ta podlegała bezpośrednio dowódcy pułku.
Na mocy Zarządzenia Szefa Sztabu Generalnego nr 044/Org z dnia 9.04.1964 r. z dniem 15.04.1964 r. unieważniono etat klucza lotnictwa łącznikowego nr 5/272 co było równoznaczne z likwidacją jednostki, natomiast w etacie Dowództwa Dywizji Zmechanizowanej nr 5/261 wpisano adnotację że na czas „W” dywizji będą przydzielane do operacyjnego wykorzystanie klucze lotnicze. Co ciekawe również tym zarządzeniem dokonano znaczącej zmiany w etacie pułku zmechanizowanego nr 5/262, ale zmiana ta dotyczyła jedynie wybranych pułków, i akurat takimi pułkami były 5 pz i 9 pz z 12 Dywizji Zmechanizowanej, zmiana w etacie polegała na wykreśleniu z artylerii pułkowej baterii 85mm armat przeciwpancernych, a w miejsce tej baterii wprowadzono baterię przeciwpancerną, której podstawowym sprzętem bojowym były wozy bojowe 2P26 na samochodach Gaz-69 lub 2P27 na BRDM-1 wyposażone w PPK 3M6 „Trzmiel”, w zmianie etatowej nie podano do których pułków które wersje wprowadzono, dodatkowo każda bateria posiadała 1 szt. samochodu specjalnego – urządzenia treningowego 9F61A oraz do Sekcji Uzbrojenia wprowadzono 1 szt. samochodu specjalnego – stacji kontrolno-badawczej 2W39 wraz z obsługą.
Na mocy Zarządzenia Szefa Sztabu Generalnego nr 00592/X z dnia 26.10.1964 r. 106.Zapasowy Pułk Zmechanizowany otrzymał etat wojenny nr 028/47.
Na początku roku na podstawie Zarządzenia Szefa Sztabu Generalnego nr 0047/X z dnia 21.01.1965 r. dodano zadanie mobilizacyjne dla 5.Pułku Zmechanizowanego, jednostka była odpowiedzialna za przygotowanie i przeprowadzenie mobilizacji 46.Garnizonowej Piekarni Wojskowej, która miał być przeformowana według etatu nr 017/58.
Na podstawie Zarządzenia Szefa Sztabu Generalnego nr 00114/X z dnia 13.02.1965 r. dowódca 9.Pułku Zmechanizowanego otrzymał kolejne zadania mobilizacyjne, na pułk nałożono obowiązek przygotowania i przeprowadzenia mobilizacji Sekcji WSW 25.Samodzielnego Batalionu Dowozu Amunicji.
Rok 1967 przyniósł duże zmiany organizacyjne w składzie dywizji. Najpierw w celu udoskonalenia struktury organizacyjnej organów remontowych, polepszenia warunków dowodzenia i kierowania tymi organami dokonano połączenia organów remontowych dywizji w jeden pododdział remontowy, jednocześnie dokonano zamiany pomocników dowódców ds. technicznych na zastępców ds. technicznych. Zmiany tej dokonano Zarządzeniem Szefa Sztabu Generalnego nr 038/Org z dnia 14.03.1967 r., polecono by w terminie do dnia 1.07.1967 r. przeformować Ruchome Warsztaty Naprawy Czołgów, Ruchome Warsztaty Naprawy Samochodów i Dywizyjne Warsztaty Uzbrojenia w jeden batalion remontowy. Poniżej w tabeli przedstawiliśmy plan tej reorganizacji.
Tab.25 - Reorganizacja pododdziałów remontowych 12.DZ w 1967 roku
STAN PRZED REORGANIZACJĄ | STAN PO REORGANIZACJI | ||||||||
Nazwa jednostki | Nr JW | Nr etatu |
Miejsce
postoju
|
Nazwa jednostki | Nr JW | Nr etatu | Stan osobowy |
Miejsce
postoju
|
|
wojsk. |
prac.
cyw.
|
||||||||
12.Ruchomy Warsztat Naprawy Czołgów | 3498 | 5/277 | Szczecin | 12.Batalion Remontowy | 3498 | 5/400 | 214 | 3 | Szczecin |
39.Ruchomy Warsztat Naprawy Samochodów | 1760 | 5/276 | Szczecin | ||||||
53.Dywizyjny Warsztat Uzbrojenia | 1186 | 5/275 | Szczecin |
Dla 12 Dywizji to nie był koniec zmian, gdyż w połowie roku Zarządzeniem Szefa Sztabu Generalnego nr 074/Org z dnia 8.06.1967 r. Dowódcy Pomorskiego Okręgu Wojskowego polecono przeformowanie w terminie do dnia 31.12.1967 r. dywizji na etaty wojenno-pokojowe.
Tab.26 - Skład 12. DZ po wykonaniu Zarządzenia nr 074/Org z dnia 8.06.1967 roku
Nazwa jednostki | Nr JW | Nr Etatu | STAN OSOBOWY | Miejsce postoju | |||||
Gen. | Ofic. | Pdf. | Szer. | RAZEM | Kontr. | ||||
Dowództwo 12. Dywizji Zmechanizowanej im. Armii Ludowej | 5/386 | - | 224 | 8 | Szczecin | ||||
5. Kołobrzeski Pułk Zmechanizowany im. Otokara Jarosza | 3446 | 5/387 | - | 1636 | 9 | Szczecin | |||
9. Zaodrzański Pułk Zmechanizowany | 3453 | 5/387 | - | 1636 | 9 | Stargard Szcz. | |||
41. Pułk Zmechanizowany | 3459 | 5/387 | - | 1636 | 9 | Szczecin | |||
16. Pułk Czołgów Średnich | 2015 | 5/388 | - | 742 | 9 | Szczecin | |||
2. Pułk Artylerii | 3465 | 5/389 | - | 799 | 9 | Szczecin | |||
22. Dywizjon Artylerii | 3471 | 4/281 | - | 152 | 1 | Szczecin | |||
21. Dywizjon Artylerii Rakietowej | 2814 | 5/391 | - | 221 | 3 | Szczecin | |||
124. Pułk Artylerii Przeciwlotniczej | 1640 | 5/390 | - | 485 | 5 | Szczecin | |||
33. Batalion Łączności | 5/394 | - | 261 | 3 | Szczecin | ||||
17. Batalion Saperów | 3478 | 5/395 | - | 448 | 4 | Podjuchy | |||
14. Batalion Zaopatrzenia | 3132 | 5/398 | - | 375 | 10 | Szczecin | |||
45. Batalion Medyczny | 4421 | 5/399 | - | 81 | 21 | Stargard Szcz. | |||
19. Kompania Chemiczna | - | 5/397 | - | 83 | - | Szczecin | |||
16. Batalion Rozpoznawczy | 1025 | 5/396 | - | 263 | 3 | Szczecin | |||
87. Bateria Dowodzenia | - | 5/393 | - | 96 | - | Szczecin | |||
12. Batalion Remontowy | 3498 | 5/400 | - | 221 | 4 | Szczecin |
Warto wyjaśnić skąd nowe jednostki się wzięły i gdzie zniknęły mniejsze pododdziały, otóż podczas tego przeformowania dywizji 14.Batalion Zaopatrzenia sformowano na bazie 46.Batalionu Transportowego, 12.Dywizyjnego Punktu Zaopatrzenia oraz 6.Piekarni Polowej. 16.Batalion Rozpoznawczy rozwinął się na bazie 59.Kompanii Rozpoznawczej. 19.Kompania Chemiczna przeformowała się i zmieniła nazwę z 19.Kompanii Obrony Przeciwchemicznej. 177.Wojskowa Stacja Pocztowa i 21.Kasa Polowa NBP zostały wchłonięte do etatu Dowództwa dywizji. Natomiast 124.Pułk Artylerii Przeciwlotniczej rozwinął się z 22.Dywizjonu Artylerii Przeciwlotniczej. 21.Dywizjon Artylerii Rakietowej sformowano od podstaw.
Ważnym odnotowania jest zmiana nazwy 16.Pułku Czołgów Średnich, na mocy Rozkazu Ministra Obrony Narodowej nr 025/MON z dnia 30.09.1967 r. pułk ten otrzymał nazwę 25.Drezdeński Pułk Czołgów Średnich.
Rok 1969 rozpoczęto od zmiany numeracji etatów związanej z wprowadzeniem systemu "ILORAZ-M" dostosowanego do maszynowego przetwarzania informacji. Również jednostki 12.DZ zmieniły kompletnie numerację.
Tab.27 Wymiana numeracji etatów w związku z przejściem na system "ILORAZ-M"
Jednostka | Stary nr etatu obowiązujący do 31.12.1968 | Nowy nr etatu obowiązujący od 1.01.1969 |
Dowództwo 12.Dywizji Zmechanizowanej im. Armii Ludowej | 5/386 | 30/082 |
5.Kołobrzeski Pułk Zmechanizowany im. Otokara Jarosza | 5/387 | 30/083 |
9.Zaodrzański Pułk Zmechanizowany | 5/387 | 30/083 |
41.Pułk Zmechanizowany | 5/387 | 30/083 |
25.Drezdeński Pułk Czołgów Średnich | 5/388 | 30/084 |
2.Pułk Artylerii | 5/389 | 30/085 |
124.Pułk Artylerii Przeciwlotniczej | 5/390 | 30/086 |
21.Dywizjon Artylerii Rakietowej | 5/391 | 30/087 |
87.Bateria Dowodzenia | 5/393 | 30/089 |
33.Batalion Łączności | 5/394 | 30/090 |
17.Batalion Saperów | 5/395 | 30/091 |
16.Batalion Rozpoznawczy | 5/396 | 30/092 |
19.Kompania Chemiczna | 5/397 | 30/093 |
14.Batalion Zaopatrzenia | 5/398 | 30/094 |
45.Batalion Medyczny | 5/399 | 30/095 |
12.Batalion Remontowy | 5/400 | 30/096 |
22.Dywizjon Artylerii | 4/281 | 30/004 |
Na mocy Zarządzenia Szefa Sztabu Generalnego WP nr 064/Org z dnia 5.09.1969 r. w terminie do 31.12.1969 roku Dowódcy Pomorskiego Okręgu Wojskowego sformować miał w Szczecinie, 27.Kompanię Radiotechniczną ZT według etatu wojenno-pokojowego nr 30/088 o etatowym stanie 51 żołnierzy. Kompania ta była przewidziana dla 12.Dywizji Zmechanizowanej.
Następnie Zarządzeniem Szefa Sztabu Generalnego WP nr 068/Org z dnia 22.09.1969 r. w terminie do 31.12.1969 roku polecono przeformować 17.Batalion Saperów istniejący według etatu nr 30/091 na nowy etat nr 30/121 o stanie osobowym 451 żołnierzy i 4 pracowników cywilnych. Zarządzeniem tym również dokonano drobnych zmian w etatach jednostek dywizji, i tak między innymi w etacie pułku zmechanizowanego nr 30/083 oraz etacie pułku czołgów średnich nr 30/084 dodano Sekcję Wojskowej Służby Wewnętrznej (w pz 4 żołnierzy, w pczś 2 żołnierzy), w Sekcji Technicznej przemianowano kompanię remontu wozów bojowych i samochodów na kompanię remontową, w Kwatermistrzostwie pułku przemianowano kompanię transportową na kompanię zaopatrzenia oraz skreślono całkowicie Składy Pułkowe. W etacie pułku artylerii nr 30/085 również wpisano Sekcję Wojskowej Służby Wewnętrznej o stanie 1 żołnierza, natomiast do Sekcji Technicznej wpisano kompanię remontową w składzie plutonu remontu samochodów i plutonu remontu uzbrojenia, do Kwatermistrzostwa pułku wpisano kompanię zaopatrzenia o składzie: pluton transportowy, pluton gospodarczy. Również ze struktury pułku wykreślono Składy Pułkowe. W etacie pułku artylerii przeciwlotniczej nr 30/086 wpisano również Sekcję WSW o stanie 1 żołnierza, do Sekcji Technicznej wpisano kompanię remontową w składzie plutonu remontu samochodów i plutonu remontu uzbrojenia, do Kwatermistrzostwa pułku wpisano pluton zaopatrzenia w składzie drużyn: transportowej i gospodarczej. Również ze struktury pułku wykreślono Składy Pułkowe. W etacie dywizjonu artylerii rakietowej nr 30/087 do Sekcji Technicznej wpisano pluton remontowy w składzie drużyny remontu uzbrojenia oraz dwóch drużyn remontu samochodów, do Kwatermistrzostwa dywizjonu wpisano pluton zaopatrzenia w składzie drużyn: transportowej i gospodarczej. Podobnie w etacie batalionu łączności nr 30/090 w Sekcji Technicznej skreślono pluton remontu sprzętu łączności, a wpisano pluton remontowy w składzie dwóch drużyn remontu sprzętu łączności oraz drużyny remontu samochodów, w Kwatermistrzostwie batalionu wpisano pluton zaopatrzenia o składzie takim samym jak w poprzednich etatach tu opisanych. W etatach batalionu rozpoznawczego nr 30/092 oraz batalionu medycznego nr 30/095 w Kwatermistrzostwie przemianowano pluton transportowo-gospodarczy na pluton zaopatrzenia. Podobnie w etacie batalionu remontowego nr 30/096 wpisano pluton zaopatrzenia.
Ponieważ w tym okresie czasu w Wojsku Polskim na kwestię obrony przed bronią masowego rażenia położono większy nacisk, Zarządzeniem Szefa Sztabu Generalnego WP nr 074/Org z dnia 27.10.1969 r. do etatu Dowództwa Dywizji Zmechanizowanej nr 30/082 wpisano Stację Obliczeniowo-Analityczną Skażeń o stanie 4 żołnierzy.
W styczniu 1970 roku dla jednostek dywizji opracowano nowe Wykazy Dodatkowe (WD) dostosowane do maszynowego przetwarzania informacji (MPI), wprowadzono je Zarządzeniem Szefa Sztabu Generalnego WP nr 017/Org z dnia 21.03.1970 r. poniżej lista jednostek oraz WD wraz z ich numerami.
Nazwa jednostki | Nr etatu | Nr Wykazu Dodatkowego |
Dowództwo 12.Dywizji Zmechanizowanej | 30/082 | 2 |
5.Pułk Zmechanizowany | 30/083 | 1 |
9.Pułk Zmechanizowany | 30/083 | 2 |
41.Pułk Zmechanizowany | 30/083 | 6 |
14.Batalion Zaopatrzenia | 30/094 | 2 |
Jednocześnie tym samym zarządzeniem dokonano pewnych korekt w etatach, takie najistotniejsze zmiany wykazaliśmy w tabeli poniżej.
Etat | Zmiana w etacie |
30/083 - pułku zmechanizowanego | Skreślenie w całości plutonu PKM-2 o stanie 16 żołnierzy |
30/084 – pułku czołgów średnich |
Skreślenie w całości plutonu PKM-2 o stanie 21 żołnierzy,
skreślenie w całości plutonu 57mm samobieżnych armat przeciwlotniczych o stanie 18 żołnierzy
|
Celem udoskonalenia obiegu informacji tajnej w warunkach polowych na podstawie Zarządzenia Szefa Sztabu Generalnego WP nr 018/Org z dnia 21.03.1970 r. do etatu batalionu łączności nr 30/090 wpisano Stację Kryptograficzną o stanie 4 żołnierzy.
Niebawem w większości etatów dywizyjnych jednostek na podstawie Zarządzenia Szefa Sztabu Generalnego WP nr 020/Org z dnia 21.03.1970 r. dokonano wymiany samochodów specjalnych – warsztatów A/Sam, B/Sam, B/Panc na nowe warsztaty B1/Sam oraz B2/Sam na samochodzie i przyczepie.
Kolejne zmiany nastąpiły na podstawie Zarządzenia Szefa Sztabu Generalnego WP nr 037/Org z dnia 24.04.1970 r., na podstawie tego zarządzenia do etatu dywizjonu artylerii rakietowej nr 30/087 do istniejącego w tym etacie plutonu topograficzno-rozpoznawczego dopisano drużynę zmechanizowanego dowiązania topograficznego o stanie 4 żołnierzy wyposażonych w autotopograf TM na samochodzie oraz radiostację UKF R-108. Natomiast w etatach pułku zmechanizowanego nr 30/083 oraz pułku czołgów średnich nr 30/084 w pododdziałach medycznych dokonano wymiany transporterów opancerzonych kołowych specjalnych – sanitarnych na liczbowo większą ilość samochodów sanitarnych wielonoszowych, terenowych.
Istotnymi wydarzeniami w dziejach Polski były wydarzenia grudniowe w roku 1970, pododdziały 12.DZ brały w nich udział zabezpieczając strategiczne punkty Szczecina, doszło nawet do interwencji oddziałów 5 pz kiedy demonstranci podpalili siedzibę PZPR.
Zmiany w 1971 roku dla 12.DZ rozpoczęły się od Zarządzenia Szefa Sztabu Generalnego WP nr 07/Org z dnia 5.02.1971 r. którym dokonano zmiany w etacie Dowództwa Dywizji Zmechanizowanej nr 30/082, zmiana polegała na wykreśleniu placówki cenzury wojskowej, natomiast w posterunku OPL dywizji wymieniono jeden wzmacniacz mocy UM-1 na UM-3. Ponadto w etacie batalionu zaopatrzenia nr 30/094 w kompaniach zaopatrzenia w amunicję zwiększono liczbę samochodów ciężarowo-terenowych 2,5 t. oraz przyczep transportowych 3-4 t. do stanów określonych dla czasu „W”. Ostatnią zmianą dokonaną tym zarządzeniem była zmiana w etacie batalionu remontowego nr 30/096, zmianą tą było wpisanie do składu kompanii remontu sprzętu uzbrojenia i środków łączności na nowo drużyny remontu PPK, drużyna miała stan 4 żołnierzy oraz warsztat KRAS-1RM na samochodzie.
Następnie warto wspomnieć Zarządzenie Szefa Sztabu Generalnego WP nr 046/Org z dnia 25.08.1971 r., dokument ten dokonał wielu zmian które wypunktowaliśmy w tabeli:
Etat | Zmiana w etacie |
30/083 - pułku zmechanizowanego |
- Wykreślenie w pododdziałach pułku plutonów medycznych, a w ich miejsce wpisanie drużyn sanitarnych
- W wykazie dodatkowym nr 2 dla 9 Pułku Zmechanizowanego skreślenie w całości plutonu PKM-2, a w jego miejsce wpisanie baterii ZSU-23-4 (stan baterii – 34 żołnierzy, 4 x ZSU-23-4)
|
30/085 – pułku artylerii
|
- w plutonie łączności baterii dowodzenia wykreślenie jednej drużyny radiotelefonicznej, a w jej miejsce wpisanie drużyny wozu dowodzenia (stan 3 żołnierzy – 1 sztuka wóz dowodzenia R-2A na transporterze opancerzonym kołowym)
- w sztabach dywizjonów 122mm haubic (w pułku dwa) dopisano drużynę zmechanizowanego dowiązania topograficznego (w plutonie topograficzno-rozpoznawczym) oraz drużynę wozu dowodzenia (w plutonie łączności) (stan 3 żołnierzy – 1 sztuka wóz dowodzenia R-2A na transporterze opancerzonym kołowym)
- w sztabie dywizjonu 152mm haubic dopisano drużynę zmechanizowanego dowiązania topograficznego (w plutonie topograficzno-rozpoznawczym) oraz drużynę wozu dowodzenia (w plutonie łączności) (stan 3 żołnierzy – 1 sztuka wóz dowodzenia R-2A na transporterze opancerzonym kołowym)
|
30/087 – dywizjonu artylerii rakietowej
|
- w plutonie łączności wykreślenie jednej drużyny radiotelefonicznej, a w jej miejsce wpisanie drużyny wozu dowodzenia (stan 3 żołnierzy – 1 sztuka wóz dowodzenia R-2A na transporterze opancerzonym kołowym)
|
30/089 – baterii dowodzenia
|
- w plutonie łączności wykreślenie jednej drużyny radiostacji, a w jej miejsce wpisanie drużyny wozu dowodzenia (stan 3 żołnierzy – 1 sztuka wóz dowodzenia R-3A na transporterze opancerzonym kołowym)
|
30/090 – batalionu łączności
|
- w pierwszym plutonie radiowym kompanii radiowej, wycofanie jednej radiostacji KF R-118 na samochodzie, a w jej miejsce wprowadzenie jednej radiostacji KF R-140 na samochodzie
|
Warto wyjaśnić że w dokumentach określenie transporter opancerzony kołowy odnosiło się do transportera SKOT.
Zarządzeniem Szefa Sztabu Generalnego WP nr 076/Org z dnia 23.12.1971 r. do planów mobilizacyjnych wprowadzono rezerwowe dywizje zmechanizowane, były to związki taktyczne przewidziane dla Wojsk OTK i formowanie niektórych jednostek przewidziano również dla jednostek 12.Dywizji Zmechanizowanej. Poniżej w tabeli wykazaliśmy jakie jednostki mobilizowane były przez jednostki 12.DZ. Jak widać 12.DZ mobilizowała jednostki na potrzeby 30.Rezerwowej Dywizji Zmechanizowanej.
Nazwa jednostki |
Etat
czasu "P"
|
Etat
czasu "W"
|
Czas mobilizacji | Miejsce postoju |
Odpowiedzialny za
przeprowadzenie mobilizacji
|
83.Pułk Zmechanizowany /30.RDZ/ | - | 30/658 | N+4 | Szczecin | Dowódca 5.pz |
84.Pułk Zmechanizowany /30.RDZ/ | - | 30/658 | N+4 | Szczecin | Dowódca 41.pz |
61.Dywizjon Artylerii Przeciwlotniczej /30.RDZ/ | - | 30/662 | N+4 | Stargard Szczeciński | Dowódca 9.pz |
Zarządzeniem Szefa Sztabu Generalnego WP nr 036/Org z dnia 13.06.1972 r. w wykazie dodatkowym nr 2 do etatu Dowództwa Dywizji Zmechanizowanej nr 30/082 dokonano wykreślenia 2-osobowej grupy organizacyjno-przygotowawczej, natomiast w wykazie dodatkowym nr 1 do etatu 5.Pułku Zmechanizowanego wykreślono grupę organizacyjno-przygotowawczą, a w zamian wpisano grupę organizacyjno-mobilizacyjną, identyczne zmiany wykonano w wykazach dodatkowych nr 2 i 3 dla 9. i 41. Pułków Zmechanizowanych.
W związku z planowanym formowaniem dywizjonów artylerii przeciwpancernej w dywizjach zmechanizowanych, na podstawie Zarządzenia Szefa Sztabu Generalnego WP nr 048/Org z dnia 26.07.1972 r. w terminie do 1 października 1972 r. sformowano Grupę Organizacyjno-Przygotowawczą 99.Dywizjonu Artylerii Przeciwpancernej według etatu nr 30/173 o stanie osobowym 12 żołnierzy i 1 pracownik cywilny jako jednostkę wojskową nr 3170 i włączono ją do składu 12.Dywizji Zmechanizowanej.
Pod koniec 1972 roku na podstawie Zarządzenia Szefa Sztabu Generalnego WP nr 076/Org z dnia 8.11.1972 r. dokonano reorganizacji części jednostek 12 Dywizji Zmechanizowanej, reorganizację przeprowadzono w terminie do 28 lutego 1973 roku. Poniżej tabela zmian:
Nazwa jednostki | STAN PRZED ZMIANĄ | STAN PO ZMIANIE | STAN OSOBOWY | |||
Nr etatu |
Nr Wykazu
Dodatkowego
|
Nr etatu |
Nr Wykazu
Dodatkowego
|
Wojskowych | Prac.Cyw. | |
5.Kołobrzeski Pułk Zmechanizowany im.Otokara Jarosza | 30/083 | 1 | 30/167 | 5 | 1661 | 9 |
9.Zaodrzański Pułk Zmechanizowany | 30/083 | 2 | 30/167 | 6 | 1658 | 9 |
41.Pułk Zmechanizowany | 30/083 | 3 | 30/167 | 7 | 1663 | 9 |
25.Drezdeński Pułk Czołgów Średnich | 30/084 | 3 | 30/168 | 2 | 824 | 9 |
21.Dywizjon Artylerii Rakietowej | 30/087 | - | 30/175 | - | 248 | 3 |
99.Dywizjon Artylerii Przeciwlotniczej | 30/173 | - | 30/176 | - | 162 | 3 |
Warto zaznaczyć że 99.Dywizjon Artylerii Przeciwpancernej powstał na bazie Grupy Organizacyjno-Przygotowawczej, którą sformowano kilka miesięcy wcześniej. Równocześnie dokonano istotnej zmiany etatowej w etacie pułku artylerii nr 30/085 polegającej na wykreśleniu z etatu baterii 85mm armat przeciwpancernych, natomiast w etacie batalionu łączności nr 30/090 w kompanii radiowej wycofano 2 wozy dowodzenia R-3 na transporterze opancerzonym kołowym a w ich miejsce wprowadzono 2 wozy dowodzenia R-3-Z na transporterze opancerzonym kołowym. Dodatkowo w Wykazie Dodatkowym do etatu batalionu remontowego nr 30/096 wpisano Stację Kontrolno-Pomiarową Rakiet „Strzała-2M” o stanie 2 żołnierzy wyposażonych w stację kontrolno-pomiarową 9W810M na samochodzie.
Jednocześnie z dniem 1 stycznia 1973 roku dla następujących jednostek wprowadzono wykazy dodatkowe:
- dla 33.Batalionu Łączności – wykaz dodatkowy nr 1 do etatu nr 30/090
- dla 45.Batalionu Medycznego – wykaz dodatkowy nr 1 do etatu nr 30/095
Kolejną zmianą wprowadzoną tym zarządzeniem było wprowadzenie do etatu batalionu rozpoznawczego nr 30/092 nowej komórki – mianowicie plutonu technicznego rozpoznania pola walki o stanie osobowym 12 żołnierzy oraz 3 stacje PSNR na samochodach opancerzonych.
W 1973 roku doszło do reorganizacji jednostek radiotechnicznych i również zmiany objęły 12.DZ, na podstawie Zarządzenia Szefa Sztabu Generalnego WP nr 023/Org z dnia 24.02.1973 r., w terminie do 31 grudnia 1973 roku przeformowano 27.Kompanię Radiotechniczną ZT istniejącą według etatu nr 30/088 na 27.Kompanię Dowodzenia Szefa OPL według etatu nr 30/178 o stanie osobowym 35 żołnierzy. Jednocześnie z etatu Dowództwa Dywizji Zmechanizowanej nr 30/082 wykreślono Posterunek OPL Dywizji.
Kolejne zmiany wprowadzono Zarządzeniem Szefa Sztabu Generalnego WP nr 026/Org z dnia 26.02.1973 r., w etacie dywizjonu artylerii nr 30/004 do składu baterii dowodzenia wpisano pluton meteorologiczny o stanie 19 żołnierzy. W etacie pułku artylerii nr 30/085 do składu baterii dowodzenia wpisano pluton rozpoznania dźwiękowego o stanie 28 żołnierzy. Natomiast w etacie baterii dowodzenia nr 30/089 skreślono pluton rozpoznania dźwiękowego oraz pluton meteorologiczny. W etacie pułku zmechanizowanego nr 30/167 również dokonano zmian, polegały one na wpisaniu do komórki o nazwie Szefowie Rodzajów Wojsk i Służb drużyny dowodzenia /Szefa Artylerii/ o stanie 5 żołnierzy, następnie w plutonie inżynieryjno-drogowym kompanii saperów na czas „W” dodano 1 most towarzyszący na podwoziu czołgowym, następnie w batalionach piechoty zmotoryzowanej zmieniono nazwę komórki Artyleria Pułkowa na Bateria 122mm haubic oraz dopisano nową komórkę Bateria Przeciwpancerna, która dotychczas była wewnątrz Artylerii Pułkowej. W etacie pułku czołgów średnich nr 30/168 w drużynie przewozu trałów i urządzeń spycharkowych kompanii saperów dokonano wymiany 2 szt. dźwigów 3-4 t. na samochodzie, na 2 szt. dźwigów 5-8 t. na samochodzie.
Do kolejnych zmian doszło na podstawie Zarządzenia Szefa Sztabu Generalnego WP nr 063/Org z dnia 11.09.1973 r., w terminie do 31 grudnia 1973 roku przeformowano 16.Batalion Rozpoznawczy z etatu nr 30/092 na etat nr 30/179 o etatowym stanie osobowym 326 żołnierzy i 3 pracowników cywilnych. Jednocześnie z dniem 1 października 1973 roku wprowadzono wykaz dodatkowy nr 1 do etatu nr 30/086 dla 124.Pułku Artylerii Przeciwlotniczej. Dokonano również zmiany w etacie pułku artylerii przeciwlotniczej nr 30/086 polegającej na wymianie w plutonie remontu uzbrojenia kompanii remontowej stacji PSŁ-3, a na jej miejsce wprowadzono stację ładowania akumulatorów SŁA-2 na samochodzie. Spore zmiany dotknęły również etat batalionu łączności nr 30/090 gdzie w kompanii telegraficzno-telefonicznej skreślono całkowicie pluton telegraficzno-telefoniczny, a w jego miejsce wprowadzono pluton transmisji informacji, skreślono również pluton radiolinii oraz pluton liniowo-kablowy, a w miejsce tych dwóch plutonów wprowadzono pluton radioliniowo-kablowy oraz pluton łączności wewnętrznej i zasilania, natomiast w plutonie łączności KSD skreślono drużynę ruchomego węzła łączności RWŁ-1, a na jej miejsce wpisano drużynę ruchomego węzła łączności RWŁ-1M. W etacie batalionu medycznego nr 30/095 dokonano wielu przesunięć osobowych oraz w Kwatermistrzostwie wpisano drużynę elektrowni oświetleniowej (wcześniej zadaniem tej drużyny zajmowała się drużyna gospodarcza). W etacie pułku czołgów średnich nr 30/168 zmieniono nazwę baterii ZSU-23-4 na bateria przeciwlotnicza.
Podsumowując rok 1973 poniżej prezentujemy skład 12.Dywizji Zmechanizowanej na dzień 31.12.1973 roku.
Nazwa jednostki | Nr JW | Nr etatu |
Nr Wykazu
Dodatkowego
|
Miejsce postoju |
Dowództwo 12.Dywizji Zmechanizowanej im.Armii Ludowej | 30/082 | 2 | Szczecin | |
5.Kołobrzeski Pułk Zmechanizowany im.Otokara Jarosza | 3446 | 30/167 | 5 | Szczecin |
9.Zaodrzański Pułk Zmechanizowany | 3453 | 30/167 | 6 | Stargard Szczeciński |
41.Pułk Zmechanizowany | 3459 | 30/167 | 7 | Szczecin |
25.Drezdeński Pułk Czołgów Średnich | 2015 | 30/168 | 2 | Szczecin |
2.Pułk Artylerii | 3465 | 30/085 | - | Szczecin |
124.Pułk Artylerii Przeciwlotniczej | 1640 | 30/086 | 1 | Szczecin |
22.Dywizjon Artylerii | 3471 | 30/004 | - | Szczecin |
21.Dywizjon Artylerii Rakietowej | 2814 | 30/175 | - | Szczecin |
99.Dywizjon Artylerii Przeciwpancernej | 3170 | 30/176 | - | Szczecin |
33.Batalion Łączności | 30/090 | 1 | Szczecin | |
16.Batalion Rozpoznawczy | 1025 | 30/179 | - | Szczecin |
17.Batalion Saperów | 3478 | 30/121 | - | Szczecin-Podjuchy |
12.Batalion Remontowy | 3498 | 30/096 | - | Szczecin |
14.Batalion Zaopatrzenia | 3132 | 30/094 | - | Szczecin |
45.Batalion Medyczny | 4421 | 30/095 | 1 | Stargard Szczeciński |
19.Kompania Chemiczna | - | 30/093 | - | Szczecin |
27.Kompania Dowodzenia Szefa OPL | - | 30/178 | - | Szczecin |
87.Bateria Dowodzenia | - | 30/089 | - | Szczecin |
W wyniku realizacji planowych zamierzeń organizacyjnych na rok 1974, na podstawie Zarządzenia Szefa Sztabu Generalnego WP nr 031/Org z dnia 4.04.1974 r. w terminie do dnia 31 sierpnia 1974 roku przeformowano 21.Dywizjon Artylerii Rakietowej z etatu nr 30/175 na etat nr 30/183 o etatowym stanie osobowym 226 żołnierzy i 3 pracowników cywilnych. Jednocześnie tym samym zarządzeniem do wykazu dodatkowego dla 25 Pułku Czołgów Średnich wpisano Grupę Organizacyjno-Mobilizacyjną Batalionu Zabezpieczenia Baz Szpitalnych Frontu o stanie 9 żołnierzy. Natomiast w etacie pułku artylerii przeciwlotniczej nr 30/086 dokonano zmian polegających na wpisaniu drużyny radiowej do plutonu dowodzenia, drużyna była 4-osobowa i wyposażona w radiostację KF R-118 na samochodzie. W etacie kompanii chemicznej nr 30/093 dokonano drobnych korekt etatu oraz wprowadzono na wyposażenie 2 szt. radiostacji UKF R-126. W etacie pułku zmechanizowanego nr 30/167 przemianowano baterię ZSU-23-4 na baterię przeciwlotniczą, natomiast w wykazie dodatkowym nr 7 dla 41.Pułku Zmechanizowanego w baterii przeciwlotniczej wpisano pluton wyrzutni „Strzała-1M” o stanie osobowym 18 żołnierzy oraz 4 szt. wyrzutni 9P31M rakiet przeciwlotniczych „Strzała-1M” na samochodzie opancerzonym. W wykazie dodatkowym nr 6 dla 9.Pułku Zmechanizowanego skreślono Grupę Organizacyjno-Mobilizacyjną, a w jej miejsce wpisano Garnizonowy Ośrodek Mobilizacyjny o stanie 5 żołnierzy. W etacie batalionu rozpoznawczego nr 30/179 do składu drugiej kompanii rozpoznawczej wpisano urządzenie treningowe o stanie 2 żołnierzy i 1 szt. urządzenia treningowego 9F66 na samochodzie, natomiast w Służbach Technicznych batalionu do plutonu remontowego wpisano Stację Kontrolno-Pomiarową o stanie 3 żołnierzy i 1 szt. aparatury kontrolno-pomiarowej 9W286.
Jeśli chodzi o sprzęt bojowy dywizji, poniżej w tabeli wyszczególniliśmy stan na koniec 1975 rok. Warto dodać że stan osobowy dywizji pod koniec 1975 roku był na poziomie 83,8% rozwinięcia.
Rodzaj sprzętu i uzbrojenia | Stan na koniec 1975 roku |
Czołgi T-55/T-54 | 174 szt. |
BWP | 100 szt. |
Transportery opancerzone kołowe SKOT Liniowe + Dowódcze | 242 szt. + 36 szt. |
Wyrzutnie rakiet taktycznych Łuna-M | 3 szt. |
Wyrzutnie art. BM-21 | 12 szt. |
122mm haubice holowane | 54 szt. |
152mm armato-haubice | 12 szt. |
82mm moździerze | 27 szt. |
120mm moździerze | 27 szt. |
Przeciwpancerne pociski kierowane Malutka-P na BRDM | 12 szt. |
Przeciwpancerne pociski kierowane Malutka przenośne | 12 szt. |
85mm armaty przeciwpancerne | 18 szt. |
Ciężkie granatniki przeciwpancerne SPG-9 | 12 szt. |
57mm armaty przeciwlotnicze S-60 | 24 szt. |
Zestawy Strzała-1M | 4 szt. |
Zestawy Strzała-2M | 12 szt. |
ZSU-23-4 "Szyłka" | 16 szt. |
PKM-2 | 18 szt. |
Radiolokacyjne stacje artyleryjskie Waza RPK-1M | 4 szt. |
Transportery pływające PTS | 9 szt. |
Transportery pływające PTG | 5 szt. |
Mosty czołgowe BLG-67 | 13 szt. |
Samochody osobowe i osobowo-terenowe | 110 szt. (czas "P") - 113 szt. (czas "W") |
Samochody ciężarowe | 1117 szt. (czas "P") - 1167 szt. (czas "W") |
Samochody specjalne | 672 szt. (czas "P") - 698 szt. (czas "W") |
Lata 80-te, a zwłaszcza rok 1981 przyniósł stan wojenny, który postawił przez jednostkami 12.DZ zadania i tak 9. Pułk Zmechanizowany miał blokować Stocznię im. Adolfa Warskiego, 5.Pułk Zmechanizowany miał być w gotowości do wejścia do Stoczni im. Warskiego, 41. Pułk Zmechanizowany miał zadania ochrony obiektów państwowych, wojskowych oraz organizację punktów kontrolnych w Szczecinie.
Warto zaznaczyć że w roku 1984 na wyposażenie 124. Pułku Artylerii Przeciwlotniczej weszły zestawy rakietowe „Osa”. Rok wcześniej w pułku artylerii rozpoczęto również wprowadzanie nowego uzbrojenia którym były armato-haubice „Dana”.
Praktycznie aż do połowy lat 90-tych w strukturze dywizji nie dokonywano większych ruchów poza rozformowaniem 25 Pułku Czołgów oraz 21 dywizjonu artylerii rakietowej w roku 1990, przełom nastąpił dopiero w latach 1994-1995 kiedy to odgórnie zadecydowano że dywizje Wojska Polskiego przejdą ze struktury pułkowej na strukturę brygadową, głównym dokumentem który zapoczątkował zmiany organizacyjne w dywizji było zarządzenia Szefa Sztabu Generalnego WP nr 086/Org. z 19 grudnia 1994. Poniżej skład 12. DZ po zmianach w latach 1994-1995:
- Dowództwo 12 Dywizji Zmechanizowanej – Szczecin
- 12 batalion dowodzenia – Szczecin (sformowany 16.VIII.1994 na bazie 33.bł, 87.bdow, koirr i 27.kdow)
- 12 Brygada Zmechanizowana – Szczecin (sformowana na bazie 5.pz do dnia 31.XII.1995)
- 6 Brygada Kawalerii Pancernej – JW 1755 Stargard Szczeciński (sformowana na bazie 9.pz do dnia 31.XII.1995)
- 29 Brygada Zmechanizowana – JW 1752 Szczecin (sformowana na bazie 41.pz do dnia 31.XII.1995)
- 2 Pułk Artylerii Mieszanej – JW 3465 Szczecin (sformowano na bazie 2.pa do dnia 31.XII.1994)
- 12 batalion rozpoznawczy – JW 1025 Szczecin (przemianowany z 16.br z dniem 1.X.1994)
- 17 batalion saperów – JW 3478 Szczecin
- 3 Pułk Przeciwlotniczy – JW 1640 Szczecin (sformowany na bazie 124.paplot do dnia 31.XII.1995)
- 22 dywizjon artylerii – JW 3471 Szczecin (rozformowano do dnia 31.XII.1995)
- 12 batalion zaopatrzenia – JW 3132 Szczecin (przemianowany z 14.bzaop z dniem 31.VIII.1996)
- 19 kompania obrony przeciwchemicznej – Szczecin (rozformowano do dnia 31.XII.1995)
- 7 Rejonowe Warsztaty Techniczne – JW 3498 Szczecin (sformowane na bazie 12.brem do dnia 31.XII.1995)
- 12 batalion medyczny – JW 4421 Szczecin (przemianowany z 45.bmed w 1996 roku)
Skład 12.DZ w roku 1996
Rozformowaniu uległy również 99 dappanc i 21 dar.
W roku 1999 nastąpiła dyslokacja 12 batalionu zaopatrzenia ze Szczecina do koszar nad jeziorem Miedwie w pobliżu miejscowości Kobylanka, gdzie stacjonuje do dnia dzisiejszego.
W kolejnych latach następowały kolejne zmiany w organizacji składu dywizji, poniżej są one wypunktowane:
- 1997 – do składu 12.DZ przybywają 36 Brygada Zmechanizowana – Trzebiatów, 8 batalion remontowy – Kołobrzeg oraz 2 batalion saperów – Stargard Szczeciński
- 1998 – rozkazem Dowódcy Wojsk Lądowych z 12 marca 1998 do 31 grudnia 1998 rozformowano 29 Brygadę Zmechanizowaną oraz 17 batalion saperów, natomiast 7 Rejonowe Warsztaty Techniczne przekazano w podporządkowanie Pomorskiemu Okręgowi Wojskowemu
- 2001 – sformowana zostaje 12 kompania chemiczna, a 2 Pułk Artylerii zostaje przeniesiony ze Szczecina do Choszczna
7 listopada 2001 dywizja zmienia swoje podporządkowanie z Pomorskiego Okręgu Wojskowego do 1 Korpusu Zmechanizowanego, a w roku 2004 po likwidacji 1.KZ bezpośrednio przechodzi pod Dowództwo Wojsk Lądowych.
W ostatnich latach w składzie 12. DZ doszło do wielu zmian i przeformowań, zostały one przekazane w poniższym zestawieniu z obecnym składem dywizji:
- Dowództwo 12 Dywizji Zmechanizowanej – Szczecin
- 12 Brygada Zmechanizowana im. gen. broni Józefa Hallera – Szczecin/Stargard Szczeciński
- 2 Brygada Zmechanizowana Legionów im. Marszałka Józefa Piłsudskiego – Złocieniec (przybyła do 12.DZ w roku 2004)
- 7 Pomorska Brygada Obrony Wybrzeża im. gen. bryg. Franciszka Grzmot-Skotnickiego – Słupsk/Lębork/Trzebiatów
(przybyła do 12.DZ w dniu 4.III.2004)
- 6 Brygada Kawalerii Pancernej im. gen. Konstantego Plisowskiego – JW 1755 Stargard Szczeciński
(rozformowana 30.VI.2007)
- 36 Brygada Zmechanizowana im. Legii Akademickiej – JW 1879 Trzebiatów (rozformowana 31.XII.2008 – na jej bazie sformowano 3.bz włączony do 7 Brygady Obrony Wybrzeża)
- 2 Pułk Artylerii Legionów im. Króla Władysława IV – Choszczno (przekazany w 2010 r. w podporządkowanie Dowódcy WLąd)
- 3 Pułk Przeciwlotniczy im. płk Włodzimierza Ludwiga – Koszalin (przekazany w 2010 r. w podporządkowanie Dowódcy WLąd)
- 8 Koszaliński Pułk Przeciwlotniczy – Koszalin (przybył do 12.DZ z dniem 9.XI.2007)
- 12 batalion rozpoznawczy „Ułanów Podolskich” – JW 1025 Szczecin (rozformowany 31.XII.2010)
- 12 batalion dowodzenia – Szczecin
- 12 batalion zaopatrzenia – Kobylanka (przekazany w 2011 r. w podporządkowanie Komendantowi 1.RBLog)
- 8 batalion remontowy – Kołobrzeg (przekazany w 2011 r. w podporządkowanie Komendantowi 1.RBLog)
- 2 Stargardzki batalion saperów – Stargard Szczeciński (przekazany w 2011 r. w podporządkowanie Dowódcy 12.BZ)
- 12 batalion medyczny – JW 4421 Szczecin (rozformowany 31.XII.2007)
- 12 kompania chemiczna – JW 2874 Stargard Szczeciński (rozformowana 31.XII.2010)
Obecnie 12 Dywizja Zmechanizowana to prężny związek taktyczny wyposażony w zróżnicowany sprzęt i mogący wykonywać szeroką gamę zadań, głównym wyposażeniem brygad dywizji są kołowe transportery opancerzone Rosomak w 12.BZ, bojowe wozy piechoty BWP-1 w 2.BZ oraz 7.BOW oraz czołgi T-72 w 2.BZ.
Ćwiczące pododdziały 12.DZ na pojazdach Rosomak (fot. ze strony www.12sdz.mil.pl)
TRADYCJE, PATRON i ŚWIĘTA
DECYZJA Nr 30/MON MINISTRA OBRONY NARODOWEJ z dnia 19 kwietnia 1994 r. w sprawie nadania nazwy wyróżniającej oraz imienia patrona 12 Dywizji Zmechanizowanej w Szczecinie
Dla podkreślenia więzi 12 Dywizji Zmechanizowanej z Ziemią Szczecinską oraz upamiętnienia zasług militarnych i politycznych Księcia Bolesława III Krzywoustego w ugruntowaniu władztwa polskiego na Pomorzu Zachodnim, na podstawie postanowień rozkazu Ministra Obrony Narodowej Nr 1/MON z dnia 2 stycznia 1991 r. w sprawie dziedziczenia i kultywowania tradycji oręża polskiego (Dz. Rozk. MON poz.1), z dniem 15 kwietnia 1994 r.
p o l e c a m :
12 Dywizji Zmechanizowanej przyjąć nazwę wyróżniającą "Szczecińska" oraz imię Bolesława Krzywoustego.
DECYZJA Nr 122/MON/PSSS MINISTRA OBRONY NARODOWEJ z dnia 27 kwietnia 2005 r. w sprawie wprowadzenia odznaki pamiątkowej 12 Szczecińskiej Dywizji Zmechanizowanej im. Bolesława Krzywoustego w Szczecinie
1. Wprowadza się odznakę pamiątkową, zwaną dalej „odznaką”, 12 Szczecińskiej Dywizji Zmechanizowanej im. Bolesława Krzywoustego w Szczecinie.
DECYZJA Nr 602/MON MINISTRA OBRONY NARODOWEJ z dnia 18 grudnia 2007 r. w sprawie wprowadzenia oznaki rozpoznawczej i proporczyka na beret 12 Szczecińskiej Dywizji Zmechanizowanej im. Bolesława Krzywoustego w Szczecinie
1. Wprowadza się oznakę rozpoznawczą, zwaną dalej „oznaką” i proporczyk na beret, zwany dalej „proporczykiem”, 12 Szczecińskiej Dywizji Zmechanizowanej im. Bolesława Krzywoustego w Szczecinie.
DECYZJA Nr 88/MON MINISTRA OBRONY NARODOWEJ z dnia 16 marca 2009 r. w sprawie przejęcia dziedzictwa tradycji i ustanowienia dorocznego Święta 12. Szczecińskiej Dywizji Zmechanizowanej im. Bolesława Krzywoustego
1. 12. Szczecińska Dywizja Zmechanizowana im. Bolesława Krzywoustego przejmuje i z honorem kultywuje dziedzictwo tradycji:
1) 6 Dywizji Strzelcow Polskich Armii gen. Jozefa Hallera (1919 r.);
2) 12 Dywizji Piechoty (1919-1939);
3) 12 Dywizji Piechoty Armii Krajowej (1944 r.);
4) 12 Dywizji Piechoty (1945-1958);
5) 12 Dywizji Zmechanizowanej (1958-1994).
2. Ustanawia się doroczne Święto 12. Szczecińskiej Dywizji Zmechanizowanej im. Bolesława Krzywoustego w dniu 28 czerwca.
Oznaki rozpoznawcze na mundur noszona przez dowództwo 12 DZ (po lewej stara wersja odznaki)
Proporczyk na beret 12 DZ
DECYZJA Nr 231/MON MINISTRA OBRONY NARODOWEJ z dnia 23 czerwca 2015 r. w sprawie wprowadzenia odznaki pamiątkowej 12. Szczecińskiej Dywizji Zmechanizowanej im. Bolesława Krzywoustego
Na podstawie § 2 pkt 14 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 9 lipca 1996 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Ministra Obrony Narodowej (Dz. U. Nr 94, poz. 426 oraz z 2014 r. poz. 933), w związku z § 34 pkt 2 oraz pkt 4 lit. a rozporządzenia Ministra Obrony Narodowej z dnia 4 maja 2009 r. w sprawie określenia innych znaków używanych w Siłach Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. Nr 82, poz. 689 oraz z 2013 r. poz. 1636) – po zasięgnięciu opinii Komisji Historycznej do Spraw Symboliki Wojskowej i Tradycji Orężnych – ustala się, co następuje:
1. Wprowadza się odznakę pamiątkową, zwaną dalej „odznaką” ,12. Szczecińskiej Dywizji Zmechanizowanej im. Bolesława Krzywoustego.
2. Zatwierdza się:
1) wzór odznaki, stanowiący załącznik Nr 1 do decyzji;
2) wzór legitymacji odznaki, stanowiący załącznik Nr 2 do decyzji;
2) wzór legitymacji odznaki, stanowiący załącznik Nr 2 do decyzji;
3. Nadaje się regulamin odznaki, stanowiący załącznik Nr 3 do decyzji.
4. Traci moc decyzja Nr 122/MON/PSSS Ministra Obrony Narodowej z dnia 27 kwietnia 2005 roku w sprawie wprowadzenia odznaki pamiątkowej 12. Szczecińskiej Dywizji Zmechanizowanej w Szczecinie (Dz. Urz. MON z 17 maja 2005 r. Nr 9 poz. 72).
5. Decyzja wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.
4. Traci moc decyzja Nr 122/MON/PSSS Ministra Obrony Narodowej z dnia 27 kwietnia 2005 roku w sprawie wprowadzenia odznaki pamiątkowej 12. Szczecińskiej Dywizji Zmechanizowanej w Szczecinie (Dz. Urz. MON z 17 maja 2005 r. Nr 9 poz. 72).
5. Decyzja wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.
REGULAMIN ODZNAKI PAMIĄTKOWEJ
12. SZCZECIŃSKIEJ DYWIZJI ZMECHANIZOWANEJ IM. BOLESŁAWA KRZYWOUSTEGO - W Y C I Ą G –
12. SZCZECIŃSKIEJ DYWIZJI ZMECHANIZOWANEJ IM. BOLESŁAWA KRZYWOUSTEGO - W Y C I Ą G –
2. Odznaka pamiątkowa przedstawia stylizowaną postać głowy gryfa szczecińskiego z wpisaną pośrodku czerwoną cyfrą „12” - oznaczającą numer oraz czarnymi literami „DZ” – skrót pełnej nazwy związku taktycznego. Całość nałożona jest na srebrzysty wieniec dębowo-laurowy. Postać gryfa nawiązuje do miejsca stacjonowania dywizji. Odznaka jest numerowana.
DECYZJA Nr 105/MON MINISTRA OBRONY NARODOWEJ z dnia 24 sierpnia 2018 r. w sprawie wprowadzenia proporca rozpoznawczego Dowódcy 12. Szczecińskiej Dywizji Zmechanizowanej im. Bolesława Krzywoustego
Na podstawie art. 2 pkt 1 i 9 ustawy z dnia 14 grudnia 1995 r. o urzędzie Ministra Obrony Narodowej (Dz. U. z 2017 r. poz. 2149 oraz z 2018 r. poz. 138) oraz § 1 pkt 7 lit. d i § 2 pkt 14 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 9 lipca 1996 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Ministra Obrony Narodowej (Dz. U. poz. 426 oraz z 2014 r. poz. 933), w związku z § 24 rozporządzenia Ministra Obrony Narodowej z dnia 4 maja 2009 r. w sprawie określenia innych znaków używanych w Siłach Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. poz. 689 oraz z 2013 r. poz. 1636), po zasięgnięciu opinii Komisji Historycznej do Spraw Symboliki Wojskowej i Tradycji Orężnych, ustala się, co następuje:
§ 1. Wprowadza się proporzec rozpoznawczy Dowódcy 12. Szczecińskiej Dywizji Zmechanizowanej im. Bolesława Krzywoustego, zwany dalej „proporcem”.
§ 2. Zatwierdza się wzór proporca, określony w załączniku.
§ 3. Decyzja wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.
WZÓR PROPORCA ROZPOZNAWCZEGO DOWÓDCY
12. SZCZECIŃSKIEJ DYWIZJI ZMECHANIZOWANEJ
IM. BOLESŁAWA KRZYWOUSTEGO
STRUKTURA
- Dowództwo 12.Szczecińskiej Dywizji Zmechanizowanej im. Bolesława Krzywoustego - Szczecin
- 12.Batalion Dowodzenia "Ułanów Podolskich" - Szczecin
- 2.Brygada Zmechanizowana "Legionów" im. marszałka Józefa Piłsudskiego - Złocieniec/Czarne
- 7.Pomorska Brygada Obrony Wybrzeża im. gen. bryg. Franciszka Grzmot-Skotnickiego - Słupsk/Lębork/Trzebiatów
- 12.Brygada Zmechanizowana im. gen. broni Józefa Hallera - Szczecin/Stargard/Choszczno
- 5.Lubuski Pułk Artylerii - Sulechów
- 8.Koszaliński Pułk Przeciwlotniczy - Koszalin
Dyslokacja 12.DZ w 2015 roku - na mapie uwzględniono pododdziały do szczebla batalionu dla jednostek które stacjonują w więcej niż jednym garnizonie (mapa opracowana z wykorzystaniem map www.openstreetmap.org)
POCZET DOWÓDCÓW
- gen. bryg. Wojciech Jaruzelski (1.XII.1958 – 1960)
- gen. bryg. Aleksander Janowski (1960 – 1962)
- gen. bryg. Józef Stebelski (1962 – 1964)
- gen. bryg. Stanisław Antos (1964 – 1967)
- płk dypl. Tadeusz Kopiec (1967 – 1969)
- gen. bryg. Mieczysław Urbański (1969 – 1973)
- gen. bryg. Kazimierz Leśniak (1973 – 1976)
- płk dypl. Florian Bogacki (1976 – 1978)
- gen. bryg. Jan Kuriata (1978 – 1980)
- gen. bryg. Henryk Szumski (1980 – 1984)
- ppłk dypl. Bolesław Baranowski (1984)
- płk dypl. Jerzy Słowiński (1984 – 1987)
- gen. bryg. Antoni Walczak (1987 – 1989)
- gen. bryg. Bolesław Balcerowicz (1989 – 1991)
- gen. bryg. Andrzej Ekiert (1991 – 1994)
- płk dypl. Andrzej Lelewski (1994 – 1997)
- gen. bryg. Mieczysław Stachowiak (1997 – 2000)
- płk dypl. Ryszard Chwastek (2000 – 2002)
- gen. dyw. Marek Samarcew (2002 – 2005)
- gen. dyw. Stanisław Nowakowicz (2005 – 2006 )
- gen. bryg. Jerzy Michałowski (2006 – 2007 )
- gen. dyw. Andrzej Malinowski (2007 – 2009 )
- gen. dyw. Marek Tomaszycki (2009 – 17.XI.2011)
- gen. bryg. Ireneusz Bartniak (17.XI.2011 - 26.VIII.2013)
- gen. bryg. Marek Mecherzyński (26.VIII.2013 - 23.XI.2015)
- gen. bryg. Andrzej Reudowicz (23.XI.2015 - 7.V.2016)
- gen. dyw. Rajmund Andrzejczak (7.V.2016 - 29.VI.2018)
- gen. dyw. Maciej Jabłoński (29.VI.2018 - 1.X.2020)
- gen. dyw. dr Dariusz Parylak (1.X.2020 - 5.X.2022)
- gen. dyw. Szymon Koziatek (5.X.2022 - obecnie)
PODPORZĄDKOWANIE
Pomorski Okręg Wojskowy (? – 7.XI.2001)
1.Korpus Zmechanizowany (7.XI.2001 – 2004)
Dowództwo Wojsk Lądowych (2004 – 31.XII.2013)
Dowództwo Generalne Rodzajów Sił Zbrojnych (1.I.2014 - obecnie)
Dowództwo 12.Dywizji Zmechanizowanej NIE PROWADZI naboru do służby poza granicami kraju oraz do NSR!
© Copyright by www.jednostki-wojskowe.pl Wszystkie prawa zastrzeżone. Kopiowanie i publikowanie w całości oraz w części bez zgody autora zabronione. Wszystkie teksty, artykuły, fotografie, oraz pozostałe materiały zamieszczone na stronie www.jednostki-wojskowe.plobjęte są prawami autorskimi.