Uncategorised

41 eskadra lotnictwa taktycznego

41. Eskadra Lotnictwa Taktycznego - JW 1149 (2001 - 2010)

RYS HISTORYCZNY

41. Eskadra Lotnictwa Taktycznego wywodzi swoje tradycje, historię z 41. Pułku Lotnictwa Myśliwskiego, który powstał w roku 1952. Pierwszy rozkaz dowódcy nowo sformowanego pułku wydano 22 kwietnia 1952 roku, podstawowym zadaniem 41. plm było szkolenie lotnicze oraz przygotowanie personelu do wykonywania zadań bojowych na polu walki. Pierwszym samolotem pułku był samolot MiG-15, po czym w następnych latach wprowadzano nowe samoloty takie jak MiG-15bis, MiG-17 czy samoloty Lim. Od roku 1964 pułk został wyposażony w samoloty MiG-21MF. W związku ze zmianami organizacyjnymi w Wojsku Polskim, w roku 1990 jednostka została przeniesiono z podporządkowania 4. Pomorskiej Dywizji Lotnictwa Myśliwskiego do 2. Korpusu Obrony Powietrznej. Następne lata to okres wytężonego szkolenia, aż do roku 2000 kiedy to Wojska Lotnicze i Obrony Powietrznej zaczęły przechodzić na nową strukturę organizacyjną. W dniu 1 stycznia 2001 na bazie 41. plm powstała 41. Eskadra Lotnictwa Taktycznego, którą włączono w skład 1. Brygady Lotnictwa Taktycznego. Lotniskiem macierzystym eskadry był Malbork.

Do grudnia roku 2003 eskadra użytkowała samoloty MiG-21, natomiast pierwsze MiGi-29 pozyskane z niemieckiej JG 73 Steinhoff eskadra zaczęła użytkować w roku 2005. Dokładnie 5 maja 2005 roku pierwszy MiG-29 o numerze taktycznym 4115 wylądował na lotnisku eskadry w Malborku. Eskadra weszła w system dyżurów bojowych od października 2006 roku. Eskadra wielokrotnie brała udział w ćwiczeniach krajowych jak i międzynarodowych, do ważniejszych w ostatnich latach warto napisać: Lone Eider (2006), Belgian Dancer (2006), Anakonda (2006), Orzeł (2007), dodatkowo eskadra bierze udział w comiesięcznych ćwiczeniach z samolotami AWACS o kryptonimie „Fruit Fly”. W związku z konsolidacją struktur baz lotniczych i eskadr lotniczych, z dniem 31 grudnia 2010 eskadra zostaje rozformowana, a od 1 stycznia 2011 na bazie sprzętu i personelu eskadry powstaje 22. Baza Lotnictwa Taktycznego.

TRADYCJE, PATRON i ŚWIĘTA

Decyzją nr 249/MON z 17 października 2001 eskadra dziedziczy tradycje następujących jednostek:

- 4. Eskadra Lotnicza (1919-1920)

- 4. Eskadra Wywiadowcza „Toruńska” (1920)

- Eskadra Szkolna Oficerskiej Szkoły Obserwatorów Lotnictwa (1920-1924)

- 141. i 142. Eskadra Myśliwska 4. Pułku Lotniczego (1924-1939)

- 306. „Toruński” Dywizjon Myśliwski (1940-1947)

- 41. Pułk Lotnictwa Myśliwskiego (1952-2000)

Święto jednostki obchodzone jest w dniu 22 kwietnia.

Oznaka rozpoznawcza 41. elt na mundur

STRUKTURA

Eskadra była wyposażona w samoloty MiG-29 „Fulcrum” oraz TS-11 „Iskra”. W roku 2008 do jednego z najważniejszych wydarzeń należało wykonywanie zadania w ramach PKW „Orlik 2”, gdzie samoloty wydzielone z 41, elt wypełniały misję Air Policing na Litwie.

Samolot MiG-21bis (samoloty te były używane w przeszłości w 41. elt)

Samolot MiG-21bis (samoloty te były używane w przeszłości w 41. elt)

Samolot MiG-29UB z 41. elt

Samolot TS-11 Iskra

POCZET DOWÓDCÓW

- ppłk pil. dr Jan Rajchel ( 1.I.2001 – 20.I.2004 )

- ppłk dypl. pil. Robert Dziadczykowski ( 21.I.2004 – 03.X.2006 )

- ppłk pil. Robert Kozak ( 01.XII.2006 – 29.X.2007 )

- ppłk pil. mgr Mariusz Biajgo ( 30.X.2007 – 31.XII.2010 )

PODPORZĄDKOWANIE

2. Korpus Obrony Powietrznej (1.I.2001 – 31.VI.2006)

1. Brygada Lotnictwa Taktycznego (1.VII.2006 – 31.XII.2008)

1. Skrzydło Lotnictwa Taktycznego (1.I.2009 – 31.XII.2010)

Dziękuję Panu porucznikowi Mariuszowi Wiączkowskiemu z 41. elt za pozwolenie skorzystania z materiałów i zdjęć ze strony eskadry.

© Copyright by www.jednostki-wojskowe.pl Wszystkie prawa zastrzeżone. Kopiowanie i publikowanie w całości oraz w części bez zgody autora zabronione. Wszystkie teksty, artykuły, fotografie, oraz pozostałe materiały zamieszczone na stronie www.jednostki-wojskowe.pl objęte są prawami autorskimi.

56 Pułk Śmigłowców Bojowych

56.Pułk Śmigłowców – JW 1641 (1963 – 1973)

56.Pułk Lotnictwa Wojsk Lądowych – JW 1641 (1973 – 1982)

56.Pułk Śmigłowców Bojowych – JW 1641 (1982 – 1996)

56.Kujawski Pułk Śmigłowców Bojowych – JW 1641 (1996 – 2011)

RYS HISTORYCZNY

Formowanie 56.Pułku Śmigłowców rozpoczęto od sformowania w terminie do 30 kwietnia 1963 r. Grupy Organizacyjno-Przygotowawczej 56.Pułku Śmigłowców na podstawie Zarządzenia Szefa Sztabu Generalnego WP Nr 03/Org. z dnia 4 stycznia 1963 r. według etatu Nr 6/404 o etatowym stanie osobowym 59 żołnierzy i 1 pracownik cywilny w m. Inowrocław jako Jednostkę Wojskową nr 1641. Zadanie sformowania grupy otrzymał Dowódca Lotnictwa Operacyjnego. Następnie Zarządzeniem Szefa Sztabu Generalnego WP Nr 046/Org. z dnia 21 marca 1963 roku rozformowano Grupę Organizacyjno-Przygotowawczą 56.Pułku Śmigłowców i na bazie jej oraz dwóch eskadr z likwidowanego 48.Pułku Lotnictwa Myśliwsko-Szturmowego z Bydgoszczy sformowano w terminie do dnia 29 czerwca 1963 roku 56.Pułk Śmigłowców według etatu Nr 6/407 o etatowym stanie osobowym 579 żołnierzy i 21 pracowników cywilnych. Miejsca bazowania wyznaczono na Inowrocław, oraz lotnisko koło Latkowa. Początkowo pułk był wyposażony w śmigłowce SM-1 i SM-2, podlegał Dowództwu Lotnictwa Operacyjnego i był przeznaczony do wykonywania zadań bezpośrednio na korzyść związków taktycznych rodzajów wojsk sił lądowych, należały do nich między innymi rozpoznanie, obserwacja i kontrola pola walki, dowodzenie i łączność, zadania łącznikowe, korygowanie ognia artylerii, transport, przewóz grup dywersyjno-rozpoznawczych, ewakuacja sanitarna i ratownictwo. Siedzibą sztabu i dowództwa pułku są zabytkowe pruskie koszary ulokowane niedaleko centrum Inowrocławia, natomiast lotnisko pułku znajduje się w Latkowie koło Inowrocławia. Na pierwszego dowódcę pułk został wyznaczony płk pil. Bolesław Andrychowski, który poprzednio dowodził 64.Pułkiem Szkolnym z Przasnysza. Pierwszy rozkaz dowódcy pułku został wydany 18 maja 1963 roku ustalał on stan osobowy pułku na 579 żołnierzy i 21 pracowników cywilnych zgodnie z założeniami etatu Nr 6/407, dziś dzień 18 maja jest z tej okazji świętem pułku. Do końca roku 1963 było już 29 osób personelu latającego w pułku. Także w roku 1963 pułk otrzymał swój sztandar, który wręczył dowódcy gen. bryg. pil. Józef Jacewicz. W tamtym okresie pułk dzielił się na 5 eskadr, w każdej po 2 klucze liczące po 2 śmigłowce SM-1 lub SM-2.

Mi-2 z podwieszanymi zasobnikami rakiet URN

Piloci pułku szkolili się także w akcjach zwalczania skutków klęsk żywiołowych, ewakuację ludności cywilnej, stawianie ładunków wybuchowych na zaporach lodowych. W 1965 roku po inspekcji Dowództwa Lotnictwa Operacyjnego pułk zajął 1 miejsce wśród jednostek Lotnictwa Operacyjnego. W 1967 roku grupa pilotów i techników szkoliła się w Kirgizji na nowych śmigłowcach Mi-8, w roku 1968 w pułku powstał nieetatowy klucz śmigłowców transportowych, który wkrótce został rozbudowany do stanu eskadry na wyposażeniu której było sześć Mi-4 oraz pięć Mi-8. Pod koniec roku 1968 w ramach struktury pułku utworzono 32. baterię artylerii przeciwlotniczej uzbrojonej w armaty kalibru 37 mm. Kolejne lata to kolejne zmiany, na podstawie zarządzenia szefa Sztabu Generalnego z 19 grudnia 1969 sformowana została 37. eskadra śmigłowców transportowych, jednak już jesienią 1971 w oparciu o sprzęt i personel tej eskadry utworzono 37. Pułk Śmigłowców Transportowych w Leźnicy Wielkiej i eskadra ta pożegnała Inowrocław. 13 stycznia 1972 nastąpiła zmiana na stanowisku dowódcy, nowym dowódcą pułk został płk pil. Feliks Dudek. Początek lat 70-tych to także przemiany strukturalne w Wojsku Polskim, utworzono Lotnictwo Wojsk Lądowych i zgodnie z zarządzeniem szefa Sztabu Generalnego nr 046/Org z dnia 14 lipca 1973 oraz zarządzeniem szefa Sztabu Wojsk Lotniczych nr 0133/Org z dnia 24 września 1973 inowrocławski pułk został z dniem 21 grudnia 1973 przeformowany na 56.Pułk Lotnictwa Wojsk Lądowych według etatu Nr 20/099 o etatowym stanie osobowym 505 żołnierzy i 31 pracowników cywilnych. W tamtym okresie w strukturze pułku było pięć eskadr śmigłowców ( numery 2., 4., 5., 10. i 12. ) w Latkowie którym zarządzeniem tym nadano etaty Nr 20/100 o etatowym stanie osobowym 69 żołnierzy w każdej, ponadto 11. eskadra lotnictwa łącznikowego (istniejąca według własnego etatu Nr 20/066) bazowała we Wrocławiu oraz dwa klucze śmigłowców (numery 2. i 4. Istniejące według własnych etatów Nr 20/101) w Biedrusku i Bolesławcu. Warto wspomnieć że 56.plwl na czas „W” w „Planie mobilizacyjnego rozwinięcia Sił Zbrojnych PRL „PM-72”” podlegał pod 2.Armię Wojska Polskiego i miał także własne zadania mobilizacyjne, w ramach przygotowania i przeprowadzania mobilizacji pułk miał na czas „W” sformować 110. Polową Piekarnię, 1. Polową Łaźnię, 40. Polową Pralnię, 50. Skład Amunicji przy czym wszystkie te jednostki miały być po sformowaniu ich przekazane do 3.Armii Lotniczej. Dla potrzeb 2. Armii Wojska Polskiego pułk mobilizował 32. Baterię Artylerii Przeciwlotniczej która na czas „P” była głęboko skadrowaną jednostką podległą dowódcy pułku. Dla potrzeb Wojsk OPK pułk mobilizował jeszcze 10. Komendę Lotniska Stałego. Do zadań pułku w tym okresie należało niszczenie broni pancernej i środków opancerzonych, niszczenie obiektów przeciwnika, współdziałanie ze związkami taktycznymi wojsk lądowych, poprawianie ognia artylerii, rozpoznawanie pola walki, desantowanie grup specjalnych, prowadzenie powietrznego rozpoznania skażeń. Równolegle w tym czasie wprowadzano do służby nowy rodzaj śmigłowca, który służy do dziś czyli Mi-2, pierwszy egzemplarz pojawił się w pułku 5 września 1973 roku. Śmigłowce Mi-2 pierwsze trafiły do 10 eskadry, 2 listopada 1973 pojawiły się w niej pierwsze egzemplarze przystosowane do przenoszenia uzbrojenia, wyposażone zostały w system uzbrojenia URN. W roku 1975 na wyposażenie uzbrojenia śmigłowców wprowadzać zaczęto przeciwpancerne pociski kierowane 9M14M „Malutka”. W 1976 zakończono szkolić pilotów na śmigłowcach SM-1 i SM-2. W dniu 3 czerwca 1977 nastąpiła zmiana na stanowisku dowódcy pułku, nowym dowódcą został płk dypl. pil. Kazimierz Chojnacki. W czerwcu 1978 roku utworzona została 1 eskadra śmigłowców szturmowych, znaczną część personelu stanowił personel z 10 eskadry. Zmiana ta była efektem przejścia pułku na nowy etat, Zarządzeniem Szefa Sztabu Generalnego WP Nr 08/Org. z dnia 8 lutego 1978 roku w terminie do 1 czerwca 1978 roku Dowódca Wojsk Lotniczych przeformował 56.Pułk Lotnictwa Wojsk Lądowych z etatu Nr 20/099 na etat Nr 20/139 o etatowym stanie osobowym na czas „P” 711 żołnierzy i 36 pracowników cywilnych oraz na czas „W” 682 żołnierzy, zarządzeniem tym przeformowano również podległe pod pułk eskadry śmigłowców /Związków Taktycznych/ z etatów Nr 20/100 na nowy etat Nr 20/140 o etatowym stanie osobowym po 55 żołnierzy na czas „P” w każdej, a na czas „W” po 139 żołnierzy w każdej. 30 września 1980 następna roszada na stanowisku dowódcy, obowiązki przejął płk dypl. pil. Roman Włodarczyk. Bardzo ważną datą dla pułku jest 31 października 1982 roku kiedy to na mocy Zarządzenia Szefa Sztabu Generalnego WP nr 015/Org. z dnia 22 kwietnia 1982 pułk został przeformowany w 56. Pułk Śmigłowców Bojowych, pułk otrzymał nowy etat Nr 20/170, jednocześnie dotychczas istniejące na czas „P” eskadry śmigłowców /Związków Taktycznych/ rozformowano włączając ich sprzęt i personel w składu etatu pułku. Jednocześnie do zadań mobilizacyjnych pułku dopisano zadanie sformowania rozformowanych na czas „P” eskadr śmigłowców /Związków Taktycznych/ według etatu wojennego Nr 20/626. W tamtym okresie struktura pułku to 1 i 2 eskadra śmigłowców szturmowych, grupa śmigłowców związków taktycznych, 11 eskadra lotnictwa łącznikowego, 2 i 4 klucze śmigłowców w Biedrusku i Bolesławcu. Do zadań pułku należało bezpośrednie wsparcie wojsk lądowych na polu walki, stawianie narzutowych zapór minowych, prowadzenie rozpoznania, poprawianie ognia artylerii, zabezpieczenie dowodzenia wojsk lądowych, zadania transportowe i łącznikowe. W połowie lat 80-tych do wojsk lądowych weszły na wyposażenie śmigłowce Mi-24, pierwsze cztery maszyny Mi-24W przyleciały do Latkowa 24 kwietnia 1986 roku, weszły na uzbrojenie 3 eskadry szturmowej. Rok 1987 to zmiana dowódcy, na nowe stanowisko przybył płk dypl. pil. Janusz Tomczyk, w maju 1987 załogi z pułku uczestniczyły w ćwiczeniach poligonowych pod kryptonimem „Klon 87”. W wyniku przygotowań do ratyfikacji przez Polskę traktatów CFE , do magazynów powędrowały systemu uzbrojenia Mi-2, w zamian część maszyn przezbrojono w system minowania „Platan”. Rok 1992 to kolejne zmiany, nowy dowódca płk dypl. pil. Wojciech Felisiak rozpoczął dowodzenie pułkiem 19 lutego 1992, rozformowano 11 eskadrę z Wrocławia i klucze z Biedruska i Bolesławca.

Mi-24W w efektownym pokazie

Zgodnie z zarządzeniem szefa Sztabu Generalnego z dnia 22 czerwca 1995 oraz rozkazem dowódcy WLOP nr 82 z dnia 18 lipca 1995, 56 Pułk przekazano z dniem 27 października 1995 w podporządkowanie Pomorskiego Okręgu Wojskowego. W roku 1996 jednostka otrzymała sztandar ufundowany przez społeczeństwo Inowrocławia, oraz nazwę wyróżniającą „Kujawski”. W dniu 12 grudnia 1997 funkcję dowódcy pułku objął płk dypl. pil. Jan Bocianowski. Kolejne lata to okres szkolenia i trudów codziennej służby. We wrześniu 2001 po raz kolejny zmieniła się podległość pułku, pułk został podporządkowany 2. Korpusowi Zmechanizowanemu i posiada strukturę: trzy eskadry śmigłowców szturmowych (w tym jedna na Mi-24W i dwie na Mi-2), jedna eskadra wielozadaniowa (Mi-2), batalion dowodzenia, batalion zabezpieczania lotów. W dniu 28 maja 2002 kolejna zmiana dowódcy, nowym dowódcą został płk pil. Stanisław Ciołek, również w tym roku pułk brał udział w kilku dużym ćwiczeniach m.in. „Victory Strike III”, „Cannon Cloud 2”. W styczniu 2004 rozkazem szefa Sztabu Generalnego WP nr 18/Org. z 20 stycznia 2004 stał się jednostką bezpośrednio podległą Dowództwu Wojsk Lądowych. Od 7 listopada 2005 dowódcą jednostki zostaje płk pil. Zbigniew Rakoczy. W roku 2006 pułk został wyznaczony do wydzielenia sił w ramach PKW Irak, żołnierze pułku stacjonowali w bazach w Diwanii i Al. Kut. W związku ze zmianami organizacyjnymi w Siłach Zbrojnych RP w roku 2011 zadecydowano o sformowaniu nowego związku taktycznego w Wojskach Lądowych który skupiał by całość sił lotniczych Wojsk Lądowych, w związku z tym wydano decyzję o rozformowaniu 56.Kujawskiego Pułku Śmigłowców Bojowych w terminie do 31 grudnia 2011 roku, a na jego bazie w tym terminie postanowiono sformować 56.Bazę Lotniczą która ma zostać pododdziałem sformowanej od podstaw 1.Brygady Lotnictwa Wojsk Lądowych.

TRADYCJE, PATRON i ŚWIĘTA

Decyzją nr 135/MON z 13 sierpnia 1996 pułk otrzymał nazwę wyróżniającą „Kujawski” oraz ustalono dzień święta pułku na dzień 18 maja.

Odznakę pamiątkową pułku zatwierdzono decyzją nr 408/MON z 1 września 2008.

Oznaka rozpoznawcza na mundur (wersja wyjściowa i polowa)

Oznaki rozpoznawcze pododdziałów pułku (od lewej 1 eskadra, 2 eskadra, 3 eskadra, grupa śmigłowców, batalion dowodzenia)

STRUKTURA

- dowództwo i sztab

- batalion dowodzenia

- batalion zabezpieczenia

- 1 eskadra śmigłowców szturmowych ( Mi-24W )

- 2 eskadra śmigłowców szturmowych ( Mi-24W oraz W-3 )

- 3 eskadra śmigłowców szturmowych ( Mi-2 )

- 4 eskadra śmigłowców ( Mi-2 )

Mi-24W

POCZET DOWÓDCÓW

- płk pil. Bolesław Andrychowski ( 5.V.1963 – 13.I.1972 )

- płk pil. Feliks Dudek ( 13.I.1972 – 3.VI.1977 )

- płk dypl. pil. Kazimierz Chojnacki ( 3.VI.1977 – 30.IX.1980 )

- płk dypl. pil. Roman Włodarczyk ( 30.IX.1980 – 5.II.1987 )

- płk dypl. pil. Janusz Tomczyk ( 5.II.1987 – 19.II.1992 )

- płk dypl. pil. Wojciech Felisiak ( 19.II.1992 – 12.XII.1997 )

- płk dypl. pil. Jan Bocianowski ( 12.XII.1997 – 28.V.2002 )

- płk pil. Stanisław Ciołek ( 28.V.2002 – 7.XI.2005 )

- płk pil. Zbigniew Rakoczy ( 7.XI.2005 – 1.XII.2009 )

- cz. p.o. ppłk Piotr Saniuk ( 1.XII.2009 – 15.XI.2010 )

- płk pil. Wiesław Franczak ( 15.XI.2010 - 31.XII.2011 )

PODPORZĄDKOWANIE

Dowództwo Lotnictwa Operacyjnego (1963 - ?)

Dowództwo Wojsk Lotniczych (? - ?)

Pomorski Okręg Wojskowy (27.X.1995 – IX.2001)

2.Korpus Zmechanizowany (IX.2001 – I.2004) – r. Szefa Sztabu Generalnego WP nr 18/Org. z 20.I.2004

Dowództwo Wojsk Lądowych (I.2004 – 31.XII.2011)

Serdeczne podziękowania dla Pana majora Dariusza Świecha z 56 Kujawskiego Pułku Śmigłowców Bojowych za pomoc w uzyskaniu materiałów na temat pułku.

1 Brygada Lotnictwa Taktycznego

1. Brygada Lotnictwa Taktycznego - JW 2715 (1998 - 2008)

RYS HISTORYCZNY

1. Brygada Lotnictwa Taktycznego w roku 2008 będzie obchodziła 10-lecie swojego istnienia. Brygada została sformowana w roku 1998 na bazie rozformowanej 3. Dywizji Lotnictwa Myśliwsko-Bombowego. A dokładnie stało się to na podstawie rozkazu dowódcy WLOP nr 25 z dnia 18 marca 1998. Pierwszym dowódcą brygady został ppłk dypl. pil. Paweł Jazieniecki. W skład brygady weszły 8 . Pułk Lotnictwa Myśliwsko-Bombowego z Mirosławca oraz 40. Pułk Lotnictwa Myśliwsko-Bombowego ze Świdwina wraz z podległymi im pododdziałami. Pierwszy rok funkcjonowania brygady to organizowanie się dowództw jednostek, doskonalenie gotowości bojowej oraz udział w wielu ćwiczeniach, takich jak „Ocelot-99”, „Dol-99”, „Zlot-99”. Pod koniec roku 1999 przyszły zmiany organizacyjne w jednostkach podległych brygadzie rozformowano 8. i 40. plmb, a na ich bazie sformowano 8. Eskadrę Lotnictwa Taktycznego w Mirosławcu, 12. Bazę Lotniczą w Mirosławcu z komendą lotniska w Nowe Laski, 39. i 40. Eskadrę Lotnictwa Taktycznego w Świdwinie, 21. Bazę Lotniczą w Świdwinie z komendą lotniska w Debrznie. 3 stycznia 2000 roku dowódcy podległych jednostek złożyli pisemne meldunki do dowódcy brygady o pełnej zdolności bojowej i gotowości do działań eskadr i baz lotniczych. Rok 2000 był bardzo obfity w wydarzenia, ćwiczenia, również ćwiczenia międzynarodowe, jednostki brygady brały udział w ćwiczeniach „Murena-2000”, „Opal-2000”, „Dol-2000”, „Szerszeń-2000” oraz międzynarodowych „Clean Hunter” nad terytorium Polski, Niemiec i Danii, „Ułan Eagle-2000” w ćwiczeniach sił brytyjskich. Także w 2000 roku we wrześniu, z wizytą w 1. Brygadzie Lotnictwa Taktycznego był Dowódca Sił Powietrznych NATO w Europie generał Gregory S. Martin. 30 września 2000 roku w Świdwinie odbyła się ceremonia wręczenia sztandaru dla 1. Brygady, fundatorami sztandaru było społeczeństwo powiatu świdwińskiego i ziemi łobeskiej. W grudniu 2000 w związku z restrukturyzacją jednostek WLOP brygada przejęła kolejne jednostki, do jednostek brygady dołączyły 1. Eskadra Lotnictwa Taktycznego z Mińska Mazowieckiego, 9. Eskadra Lotnictwa Taktycznego z Zegrza Pomorskiego, 41. Eskadra Lotnictwa Taktycznego z Malborka, natomiast z podporządkowania brygady wyszły Bazy Lotnicze oraz rozformowano Garnizonowy Węzeł Łączności. W dniu 9 lutego 2001 nastąpiła zmiana na stanowisku dowódcy brygady, nowym dowódcą został ppłk dypl. pil. Ryszard Hać. Rok 2001 to kolejne ćwiczenia i udział jednostek brygady w wielu wydarzeniach, w marcu siły i środki z 1. elt brały udział na terenie Niemiec w ćwiczeniu „Cookfight-2001”, a w kwietniu siły 1. i 40. elt brały udział w ćwiczeniach „Chopin-2001” i „ Odax-2001” na terytorium Francji. W maju na terenie 1. elt odbyły się ćwiczenia „Sentry White Eagle” wspólnie z lotnictwem USA. W czerwcu natomiast wydzielone siły brygady brały udział w ćwiczeniach WLOP o kryptonimach „Karat-2001” i „Dol-2001”. We wrześniu wydzielone siły 1. elt brały udział w ćwiczeniach „NATO Air Meet 2001” w Norwegii. Za szczególne osiągnięcia w roku 2001 brygada otrzymała 11 marca 2002 „Znak Honorowy Sił Zbrojnych Rzeczpospolitej Polskiej”.

Znak Sił Zbrojnych za 2001 dla 1. BLT

Rozkazem Dowódcy 2. KOP nr 8 z dnia 31 stycznia 2002 polecono do dnia 31 grudnia 2002 roku rozformować 9. elt z Zegrza Pomorskiego. Tak brygada uszczuplona została o jedną jednostkę.

Odznaka 9. plm

Rok 2003 to duże roszady na stanowiskach dowódczych w jednostkach podległych brygadzie, nowych dowódców w tym roku otrzymały 1 elt, 39 elt, 8 elt. W maju odbyło się ćwiczenie „Dol-2003” na którym piloci operowali z Drogowego Odcinka Lotniskowego „Kliniska”. W czerwcu i lipcu natomiast odbywały się ćwiczenia z wojskami NATO pod kryptonimem „Clean Hunter 2003”. Kolejne ważne przedsięwzięcie to wrześniowe ćwiczenie „Air Meet-2003”. W dniu 19 grudnia 2003 piloci i technicy 41. elt na zawsze pożegnali wycofane z eksploatacji samoloty MiG-21, a na ich miejsce rozpoczęto przygotowania do przyjęcia samolotów MiG-29.W dniu 31 grudnia 2003 została rozformowana 39. Eskadra Lotnictwa Taktycznego.

Logo rozformowanej w 2003 roku 39. eskadry lotnictwa taktycznego

Rok 2004 to przede wszystkim uczestnictwo jednostek brygady w ćwiczeniach „Chopin”, „Sentry White Eagle”, „Polish Dancer”. Także w tym roku zmienił się dowódca brygady, 9 września 2004 obowiązki przejął płk dypl. pil. Sławomir Dygnatowski. Kolejny rok czyli 2005, to przede wszystkim wdrożenie samolotu MiG-29 w 41. elt, w na początku czerwca odbyły się pierwsze loty, a od końca czerwca eskadra rozpoczęła już samodzielne loty szkoleniowe. Od połowy roku 2005 1. elt przygotowywała się do misji „Air Policing”, aby w grudniu przebazować 4 samoloty MiG-29 i 68 żołnierzy do bazy na Litwie. W 2006 roku brygada przejmuje kolejne jednostki, w tym Bazy Lotnicze nr 12, 21, 22, 23 oraz 14. Batalion Usuwania Zniszczeń Lotniskowych. Rok 2008 jest bardzo tragicznym rokiem dla całych Sił Powietrznych jak i dla brygady dnia 23 stycznia 2008 w wypadku lotniczym zginął dowódca brygady generał Andrzej Andrzejewski, szef szkolenia 1. BLT ppłk pil. Zdzisław Cieślik, szef sekcji szkolenia lotniczego 1. BLT mjr pil. Robert Maj, szef sekcji techniki lotniczej 1. BLT mjr Mirosław Wilczyński. Z dniem 1 lutego 2008 w skład brygady weszła 7. eskadra lotnictwa taktycznego stacjonująca w Świdwinie. W roku 2008 kolejny raz piloci brygady biorą udział w misji „Air Policing”, tym razem do bazy lotniczej na Litwie wysłano samoloty i żołnierzy z 41. elt, misja potrwa do 30 czerwca 2008. W wyniku przemian w Siłach Powietrznych RP, z dniem 31 grudnia 2008 roku 1. BLT przestaje funkcjonować, a na jej bazie powstaje 1. Skrzydło Lotnictwa Taktycznego.

Samolot MiG-29 oraz w oddali śmigłowiec W-3 „Sokół”

TRADYCJE

oznaka rozpoznawcza

STRUKTURA

- 1. eskadra lotnictwa taktycznego – Mińsk Mazowiecki ( MiG-29 )

- 7. eskadra lotnictwa taktycznego - Świdwin ( Su-22M4 )

- 8. eskadra lotnictwa taktycznego – Mirosławiec ( Su-22M4 )

- 40. eskadra lotnictwa taktycznego – Świdwin ( Su-22M4 )

- 41. eskadra lotnictwa taktycznego – Malbork ( MiG-29 )

- 12. Baza Lotnicza - Mirosławiec

- 21. Baza Lotnicza - Świdwin

- 22. Baza Lotnicza - Malbork

- 23. Baza Lotnicza – Mińsk Mazowiecki

- 14. batalion usuwania zniszczeń lotniskowych - Elbląg

Odznaki eskadr brygady od lewej 1., 7., 8., 40. i 41. elt

Odznaki Baz Lotniczych od lewej 12., 21., 22. i 23. BLot

Odznaka 14. batalionu usuwania zniszczeń lotniskowych

POCZET DOWÓDCÓW

- ppłk dypl. pil. Paweł Jazieniecki ( 1998 – 9.II.2001 )

- gen. bryg. pil. Ryszard Hać ( 9.II.2001 – 9.IX.2004 )

- gen. bryg. pil. Sławomir Dygnatowski ( 9.IX.2004 – 7.XI.2006 )

- gen. bryg. pil. Andrzej Andrzejewski ( 7.XI.2006 – 23.I.2008 )

- cz.p.o płk dypl. Eugeniusz Gardas ( 23.I.2008 – 4.VIII.2008 )

- płk dypl. pil. Stefan Rutkowski ( 4.VIII.2008 - 31.XII.2008 )

Podziękowania dla Pana majora Wiesława Gaska oraz kapitana Roberta Zabielskiego za pomoc i współpracę przy stworzeniu materiału o brygadzie.

6 Pułk Lotnictwa Myśliwsko-Bombowego

6.Szturmowy Pułk Lotniczy - JW 1316 (1944 - 1950)

6.Pułk Lotnictwa Szturmowego - JW 1316 (1950 - 1960)

6.Pułk Lotnictwa Myśliwsko-Szturmowego - JW 1316 (1960 - 1983)

6.Pułk Lotnictwa Myśliwsko-Bombowego – JW 1316 (1983 - 1998)

W Pile znajduje się jedno z najstarszych lotnisk w Europie istniejące już od 1913 roku, dziś niestety już nieczynne. Z pilskim lotniskiem swoją historię związał 6. Pułk Lotnictwa Myśliwsko – Bombowego. Historia pułku rozpoczęła się na terenie ZSRR w miejscowości Biełyj Kołodiec nieopodal Wołczańska, gdzie 12 października 1944 roku na bazie 658. siedleckiego pułku lotnictwa szturmowego zostaje utworzony 6. pułk lotnictwa szturmowego, organizacyjnie wchodzący w skład 2. Dywizji Lotnictwa Szturmowego. Pierwszym dowódcą pułku został Edward Wiik z pochodzenia estończyk. Od października 1944 roku do stycznia 1945 roku pułk uzupełnia swoje stany personalne absolwentami szkół lotniczych, a także przechodzi intensywne szkolenie na samolotach szturmowych UiŁ–2, IŁ–2m3. Okres ten obrazuje w swoich wspomnieniach absolwent Szkoły Lotniczej w Greczówce, ówczesny kpr. Bolesław Chmurzyński „ W pierwszych dniach października 1944 roku powiadomiono, że przyjadą do szkoły oficerowie polscy (piloci) celem zabrania nas, po zdanych egzaminach, do polskich pułków szturmowych. Jedna grupa przygotowywała się do wyjazdu do Polski, gdzie trafiła do Zadybia Starego (3. pułk lotnictwa szturmowego), a pozostałe trzy grupy (...) przygotowywały się do wyjazdu do Charkowa (...). Do Charkowa przyjechaliśmy pod koniec października, stąd zostaliśmy skierowani do Wołczańska (...).

W sztabie Dywizji w Wołczańsku grupy nasze rozdzielili do jednostek. W ten sposób skierowany zostałem do Białego Kołodca, gdzie rozlokowany był 6 pułk lotnictwa szturmowego (...).

Po przybyciu do jednostki jeszcze tego samego dnia zostaliśmy przydzieleni do załóg. Z wyjątkiem dowódców eskadr i kluczy wszyscy piloci byli młodymi lotnikami. Jeśli chodzi o ich nalot, to był bardzo mały, przeszli oni tylko jednoroczny kurs pilotażu. Dowódcy zaś eskadr i kluczy byli pilotami frontowymi i brali udział w lotach bojowych. Np. porucznik Fursow 120 razy latał na zadanie bojowe.

Struktura organizacyjna pułku przedstawiała się następująco, trzy eskadry, w każdej dwa klucze po 4 samoloty. Ogółem w pułku było 33 samoloty, z tego 27 samolotów bojowych Ił-2, 3 samoloty szkolno-treningowe UIł-2 oraz 3 samoloty Po-2.

W Białym Kołodcu byliśmy do stycznia 1945 roku. W pułku bojowym szkolenie odbywało się inaczej niż w szkole. Przede wszystkim więcej uwagi poświęcano na szkolenie praktyczne niż na teorię... W czasie trzymiesięcznego szkolenia mieliśmy bardzo dużo lotów ćwiczebnych. Program lotów obejmował: loty po kręgu na krótkich trasach parami i kluczami, na krętych trasach parami i kluczami z lądowaniem na innych lotniskach, loty na dłuższych trasach eskadrami i pułkiem wraz z lądowaniem na lotnisku zapasowym, ponadto loty na bombardowanie i strzelanie. Szkolenie naziemne obejmowało: znajomość samolotów własnych, sojuszniczych ( USA i angielskich) i nieprzyjacielskich, topografię, strzelanie, musztrę, zajęcia polityczne, wychowanie fizyczne i spadochroniarstwo.

W czasie gdy przechodziliśmy szkolenie praktyczne, w rejonie Charkowa zapanowała ostra zima. W wielu wypadkach loty odbywaliśmy w maskach ochronnych. Pomimo posiadania ciepłej odzieży (swetry, kombinezony futrzane itd.) odczuwaliśmy skutki ostrych i mroźnych wiatrów. Lotnisko w Białym Kołodcu nie posiadało bowiem hangarów, znajdowało się tam zaledwie kilka ziemianek i schronów przeciwlotniczych. Najgorzej było, gdy spadły śniegi i nocne zawieje całkowicie przykryły nasze samoloty. Wtedy przed każdym lotem trzeba było najpierw usunąć zwały śniegu, oczyścić stoiska i samoloty, co nie było, ani proste, ani łatwe. Sytuacje takie zdarzały się niestety często.

Mimo ciężkich warunków szkoleniowych czas nam biegł dość szybko. Wyżywienie mieliśmy dobre. W pułku zorganizowaliśmy zespół artystyczny. Nawiązaliśmy kontakty z ludnością Białego Kołodca oraz rodzinami polskimi, których było bardzo dużo w tej miejscowości (...). W dniach od 9 października 1944 roku do 12 kwietnia 1945 roku pułk zostaje przebazowany na ziemie polskie, na lotnisko Ujazd nieopodal Tomaszowa Mazowieckiego, gdzie odbyła się pierwsza uroczysta przysięga wojskowa. W kwietniu 1945 roku na stanie pułku znajdowało się 30 samolotów IŁ-2, UiŁ-2 i Po-2.

23 kwietnia pułk zostaje ponownie przebazowany na lotnisko Kruszwin, z którego wykonano 25 kwietnia 1945 roku pierwsze zadanie bojowe w ramach operacji berlińskiej. Klucze samolotów IŁ-2 pod dowództwem mjr. Kapustina, osłaniały myśliwce Jak-7 z 9 pułku lotnictwa myśliwskiego. Zadaniem szturmowców było bombardowanie stacji kolejowej Bergsdorf. Straty niemieckie wyniosły: 7 zniszczonych wagonów kolejowych i 10 samochodów, natomiast niemieckiej artylerii przeciwlotniczej udało się uszkodzić jednego Iła. 27 kwietnia 1945 roku następuje kolejne przebazowanie tym razem na lotnisko Barnówko, a później na lotnisko Grunsthal. W okresie od 27 do 30 kwietnia 1945 roku załogi 6 pułku wykonują 26 lotów bojowych niszcząc: 10 czołgów, 30 samochodów oraz 10 przyczep. 1 maja 1945 roku załogi pułku podczas wykonywania zadań bojowych w okolicach miejscowości Lentzke i Fehrbellin zniszczyły 4 czołgi, 50 samochodów i składy amunicji nieprzyjaciela. Działania bojowe w II wojnie światowej pułk zakończył 3 maja 1945 roku.

Ogólny bilans bojowy 6. pułku lotnictwa szturmowego wyglądał następująco: 134 loty bojowe podczas, których zniszczono 14 czołgów, 135 samochodów, 40 przyczep, 19 wagonów, 15 dział artyleryjskich, 23 działa przeciwlotnicze, 60 wozów konnych, a także 6 składów amunicyjnych oraz składy materiałów pędnych nie ponosząc przy tym strat własnych. Pułk powraca do Polski 10 maja 1945 roku przebazowując się na lotnisko Ujazd, a później Glinnik. W latach 1945-47 dochodzi do zmian organizacyjnych w polskim lotnictwie, ma to związek z przejściem całej armii na organizację pokojową. W 1947 roku zmiany dotyczą także 6. szturmowego pułku lotniczego, bo tak brzmi jego nowa nazwa. Wprowadzona zostaje nowa struktura organizacyjna, pułki szturmowe mają teraz składać się z 4 eskadr, nie jak dotychczas z trzech, a etat pułku lotnictwa szturmowego powinien wynosić 60 pilotów i 52 strzelców, natomiast sprzęt stanowić miał 60 samolotów szturmowych IŁ-2, szkolno-treningowych UiŁ-2 i Po-2. Rozformowaniu ulega 2. Brandenburskiej Dywizji Lotnictwa Szturmowego, pułk podlega pod 2. Pomorską Dywizję Lotnictwa Szturmowego. W tym samym roku dochodzi do zmiany dowódcy pułku, ppłk Wiik zostaje zastąpiony przez mjr pil. Jana Raczkowskiego (późniejszy dowódca Lotnictwa Operacyjnego w stopniu gen. bryg.). W lipcu 1947 roku pułk zmienia miejsce stacjonowania tym razem na lotnisko Wrocław - Strachowice.

Żołnierze pilskiego pułku przy samolocie MiG-15 UTI w głebi widać samolot Ił-10

W okresie od maja do lipca 1947 roku klucz samolotów 6 plsz wspierał działania Grupy Operacyjnej „Wisła”. Kluczem samolotów IŁ-2 dowodził por. pil. Kazimierz Czubkowski. Samoloty operowały z lotniska Jesionka nieopodal Rzeszowa. Za udział w akcji dowódca Grupy Operacyjnej „Wisła” gen. Stefan Mossor odznaczył Krzyżem Walecznych por. Sergiusza Burowa. W 1948 roku dochodzi do rozformowania 2. Pomorskiej Dywizji Lotnictwa Szturmowego, pułk podlega bezpośrednio Dowództwu Wojsk Lotniczych. W rok później wyeksploatowane samoloty IŁ-2 pamiętające jeszcze czasy II wojny światowej zostają zastąpione przez nowocześniejsze samoloty szturmowe Ił-10. Na mocy rozkazu Ministra Obrony Narodowej nr 070/Org. z dnia 11 lipca 1950 roku w terminie do dnia 1 grudnia 1950 roku pułk powraca do swojej pierwotnej nazwy 6.Pułk Lotnictwa Szturmowego oraz zostaje przeformowany z etatu nr 6/86 na nowy etat nr 6/104 o etatowym stanie osobowym 298 żołnierzy i 1 kontraktowy. W październiku 1952 roku pułk zostaje przebazowany z Wrocławia do Piły, zostając włączonym do 16. Dywizji Lotnictwa Szturmowego, jako pierwszy na pilskim lotnisku lądował por. Hirle na samolocie Ił-10.. Pierwsza połowa lat pięćdziesiątych to gwałtowna rozbudowa jednostek lotnictwa polskiego spowodowany postępem technicznym. W skład wyposażenia lotnictwa wojskowego wchodzą samoloty z napędem odrzutowym produkcji radzieckiej, a później na licencji WSK Mielec (Wytwórnia Sprzętu Komunikacyjnego) MiG-15/15bis, Lim-1 i Lim-2. Od 1955 roku samoloty te trafiają do pilskiego pułku zastępując Iły-10 z napędem tłokowym. Wymiana sprzętu zostaje zakończona w 1957 roku, kiedy to pułk jest całkowicie wyposażony w samoloty odrzutowe. W 1957 roku pułk wobec tych zmian przeformowano rozkazem Ministra Obrony Narodowej nr 026/Org. z dnia 3 kwietnia 1957 roku z etatu nr 6/241 na etat nr 6/261 o etatowym stanie osobowym 313 żołnierzy i 2 kontraktowych. Samoloty z napędem odrzutowym powodują zmiany w użyciu operacyjnym, gdyż zmieniono profil z lotnictwa szturmowego na lotnictwo myśliwsko-szturmowe. Zmiana profilu powoduje także zmiany organizacyjne i tak więc od 1957 roku 16.Dywizja Lotnictwa Szturmowego funkcjonuje jako 16.Dywizja Lotnictwa Myśliwsko-Szturmowego. Od 2 grudnia 1960 roku następuje systematyczna wymiana sprzętu, wcześniej wydano zarządzenie Szefa Sztabu Generalnego WP nr 056/Org. z dnia 19 lipca 1960 roku w którym nakazano do 30 grudnia 1960 roku przeformować pułk z etatu nr 6/261 na etat nr 6/360 o znacznie większym stanie etatowym 646 żołnierzy i 20 kontraktowych, również w tym zarządzeniu zmieniono nazwę jednostki na 6.Pułk Lotnictwa Myśliwsko-Szturmowego. Lim-1 i Lim-2 zostają zastąpione samolotami Lim-5M, później przez Lim-6bis. Nowy sprzęt powodował, że do szkolenia wprowadzono nowe elementy m.in. przebazowania pułków, eksperymentalne lądowania na lotniskach gruntowych. W pierwszej połowie 1966 roku zredukowano znacznie stan etatowy pułku, zarządzeniem Szefa Sztabu Generalnego WP nr 0133/Org. z dnia 22 grudnia 1965 roku pułk przeformowano w terminie do 1 czerwca 1966 roku z etatu nr 6/360 na nowy etat nr 6/462 o etatowym stanie osobowym 347 żołnierzy i 2 pracowników cywilnych. O ćwiczeniach „Jesienne niebo” przeprowadzonych w 1966 roku opowiada płk pil. Jan Głodek ówczesny dowódca 6 pułku lotnictwa myśliwsko-szturmowego: „W ramach ćwiczeń mieliśmy przebazować się eskadrą na lotnisko zapasowe niedaleko Zgorzelca. Któryś z batalionów budowy lotnisk naprędce ściągnął na miejsce ogromną ilość sprzętu. Z wybranego pola, po usunięciu darni, w ciągu doby wybudowano specjalnie dla nas eksperymentalną płaszczyznę do lądowania. Pamiętam, że miałem duże problemy ze znalezieniem tego lotniska, które z powietrza było praktycznie niewidoczne, zaś jedyną radiostacje prowadzącą ustawiono bezpośrednio na lotnisku, a nie na przedłużeniu pasa, co również utrudniało zajście do lądowania. Z lądowaniem nie miałem praktycznie żadnych kłopotów. Spokojnie skołowałem na bok i po kilkudziesięciu minutach osobiście kierowałem lądowaniem moich pilotów. O ile lądowania przebiegały gładko, wkrótce okazało się, że część samolotów podczas skołowania z pasa ugrzęzło w miękkim gruncie i to tak głęboko, że zbiornikami podskrzydłowymi opierały się o podłoże. Do startu byliśmy już odpowiednio przygotowani - miał on być obserwowany przez grupę prominentów z kierownictwa partii, dowództwa Lotnictwa Operacyjnego i wyższych oficerów Układu Warszawskiego. Nasze Limy startowały na dopalaniu, z pustymi zbiornikami podwieszanymi, podnosząc przy tym potężne ilości kurzu Pamiętam, że lądowaliśmy potem w Powidzu, gdyż niespodziewanie nad Polską przeszła fala burz. Takich niespodziewanych jak my gości wylądowało tak wielu, że mieliśmy problemy ze znalezieniem stanowisk postojowych dla naszych Limów”.

LiM-6 (źródło: http://www.airforce.ru/aircraft/mikoyan/mig-17/index.htm)

Od 1967 roku pułk ponownie znajduje się w składzie 2. Brandenburskiej Dywizji Lotnictwa Myśliwsko-Szturmowego. Szkolenia lotnicze nie oznaczały wykonywania tylko zadań bojowych, samoloty z pilskiego pułku miały wziąć udział w defiladzie powietrznej z okazji 25-lecia Polski Ludowej, jaka miała się odbyć na warszawskim lotniskiem Babice 22 lipca 1969 roku. 54 samoloty z 51. pułku lotnictwa myśliwsko-szturmowego w Pile i 53. plmsz z Mirosławca utworzyło pojedyncze miecze „grunwaldzkie”. Zgrywanie załóg tworzących miecze rozpoczęło się 3 miesiące wcześniej w Mirosławcu i Pile. Na trzy tygodnie przed defiladą oba pułki przebazowano do Sochaczewa (60 samolotów), by piloci trenowali. Niestety parada nie odbyła się z powodu złych warunków atmosferycznych panujących nad Warszawą. W związku z wprowadzaniem maszynowego przetwarzania informacji numer etatu pułku zmieniono na nowy według nowej numeracji i był to etat nr 20/021, jednostka otrzymała również numer identyfikacyjny 20-1-20. W 1971 roku w związku z przeformowaniem 2.Dywizji Lotnictwa Myśliwsko-Szturmowego na 2.Dywizję Lotnictwa Szturmowo-Rozpoznawczego, również w 6.plmsz nieznacznie zmienił się stan etatowy, mimo że etat pozostał ten sam tj. 20/021, to ubył 1 etat żołnierski, z 358 żołnierzy w pułku zmieniono na 357 - zmiany te wprowadzono zarządzeniem Szefa Sztabu Generalnego WP nr 012/Org. z dnia 6 marca 1971 roku.

Su-22M4 (źródło: www.suchoj.com/ab1953/Su-22/home.shtml)

Kolejna zmiana organizacyjna wchodzi w życie 23 listopada 1982 roku, na podstawie zarządzenia Szefa Sztabu Generalnego WP nr 035/Org. z dnia 8 października 1982 roku jednostka zostaje przemianowana na 6.Pułk Lotnictwa Myśliwsko-Bombowego. W końcu lat 70-tych pojawiła się pilna potrzeba wymiany samolotów uderzeniowych w polskim lotnictwie, gdyż samoloty Lim-6 nie spełniały już warunków współczesnego pola walki. Wybór pada na samolot Su-22M4 o zmiennej geometrii skrzydeł. Jako pierwszy do przezbrojenia wskazano 6. plm-b. W 1982 roku rozpoczynają się prace modernizacyjne na pilskim lotnisku, gdyż Su-22 potrzebowały odpowiednio przygotowaną infrastrukturę. W tym celu wyremontowano i powiększono pasy, drogi kołowania i Centralną Płaszczyznę Postojową Samolotów (CPPS), a także wybudowano nowe strefy rozśrodkowania ze schronohangarami, składy MPS i zaplecze dla urządzeń radiotechnicznych.

Z pilskiego CPPS-u kołuje na start Su-22 (źródło: http://www.foxbat.ru/maks/su22_poland/su22_poland_01.html)

W 1984 roku rozpoczęto kompletowanie grupy pilotów i techników przewidzianych do przeszkolenia na samoloty Su-22. W kwietniu 1984 roku grupę wysłano do Krasnodaru.

Su-22M4 nr taktyczny 7411 z godłem 3. eskadry 6. plmb

W Krasnodarze przystąpiono do szkolenia teoretycznego i praktycznego. Po zakończonym szkoleniu grupa w lipcu 1984 roku powróciła do Polski. Również w lipcu 1984 roku na mocy zarządzenia Szefa Sztabu Generalnego WP nr 036/Org. z dnia 30 lipca 1984 roku pułk przeformowano z etatu nr 20/021 i Wykazu Dodatkowego nr 1 na etat wojenno-pokojowy nr 20/176/0. Lotnisko w Powidzu zostało przygotowane do przyjęcia nowych samolotów. Z ZSRR przybyła grupa fabryczna kierowana przez Aleksandra Kaczegarowa. Za odbiór samolotów był odpowiedzialny kpt. Andrzej Rujner otrzymując pozwolenie od Ministra Handlu Zagranicznego. Pierwsza partia samolotów została dostarczona w okresie od sierpnia do października. 6. plm-b czekając na dostawę Su-22 wykonywał loty na Lim-6 do 30 kwietnia 1984 roku, które przekazano do 45 lotniczego pułku szkolno-bojowego w Babimoście. 13 listopada 1984 roku rozpoczęto przebazowanie 11 samolotów Su-22 do Piły. Jako pierwszy na macierzystym lotnisku lądował mjr. pil. Bogdan Likus na samolocie o numerze 3005. Po przyjęciu przez ekipę pułku wszystkich samolotów 23 serii produkcyjnej, grupa techników także powróciła do Piły, gdzie proces odbioru trwał nadal. Zakończył się w połowie 1985 roku, kiedy to skompletowano samoloty dla całego pułku. Łącznie 6 pułk lotnictwa myśliwsko-bombowego otrzymał 40 samolotów jednomiejscowych Su-22M4 i dwumiejscowych Su-22UM3k rozdzielony pomiędzy trzy eskadry (nazwa Su-22 pochodzi od nazwiska konstruktora Pawła Osipowicza Suchoja, natomiast kolejne litery określają wersję samolotu np.: M-modificirowannyj, zmodernizowany, U-ucziobnyj, szkolny, K-kommierczeskij, przeznaczony na eksport). W 1985 roku pułk rozpoczął intensywne szkolenie nie tylko swojego personelu, ale także pilotów pochodzących z 40 plm-b w Świdwinie, wykonując loty na poligon, na małej wysokości i grupowe w szykach. W 1986 roku pułk osiąga gotowość operacyjną, a rok później klucz samolotów Su-22 bierze udział w ćwiczeniach „Opal-87”. Samoloty Su-22 zwane „supertechniką” prezentowano kadrze 8 plm-b w Mirosławcu (ten pułk także czekał na wyposażenie w Su-22) i na pokazach w Rzeszowie, Dęblinie. Pilotem prezentującym samolot był ppłk pil. Bogdan Likus, jedyny pilot latający na wszystkich samolotach Suchoja użytkowanych w Polsce (Su-7/20/22) .

Ostateczny proces przezbrajania zakończył się w 1990 roku, gdy pułk osiągnął zdolność operowania na nowym sprzęcie w każdych warunkach, a wszyscy piloci osiągnęli klasę I lub mistrzowską. Wprowadzenie do eksploatacji w 6 plm-b samolotów Su-22 stawiało wiele problemów: m.in. awaryjność awioniki spowodowana dużą wilgotnością w nowych schronohangarach, a także nadmierny hałas, gdyż pilskie lotnisko było położone w sąsiedztwie terenu miejskiego, aby temu zaradzić stworzono barierę przeciwhałasową.

Naszywki rozpoznawcze 6. plmb , z lewej wersja dla personelu latającego, po prawej dla obsługi naziemnej

W 1994 roku pułk obchodził 50-lecie powstania, dalej pozostając w składzie 2. Dywizji Lotnictwa Myśliwsko-Bombowego. 6. plm-b był jednym z najlepszych jednostek lotniczych w kraju o czym świadczą wyróżnienia nadawane przez Ministra Obrony Narodowej w latach 1988-1991, a w 1993 roku pułk zdobył puchar Wojsk Lotniczych i Obrony Powietrznej za wykonywanie bezpiecznego szkolenia. Pułk brał udział w wielu pokazach lotniczych m.in. Air Schow Poznań 1989, 1991, Dęblin 1995 i Bydgoszcz 1996. Jednostkę często odwiedzały wojskowe delegacje z zagranicy: Minister Obrony Austrii w 1988 roku, oficerowie holenderscy w ramach inspekcji Konferencji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie (KBWE) i w 1993 roku oficerowie lotnictwa kanadyjskiego. W 1997 roku podczas ćwiczeń polsko-amerykańskich „Orli Szpon” oddelegowano do 7. pułku lotnictwa bombowo-rozpoznawczego z Powidza kilka samolotów z pilskiego pułku.

W związku z reorganizacją Wojsk Lotniczych i Obrony Powietrznej dochodzi do redukcji liczby jednostek lotniczych, zostaje podjęta decyzja o rozformowaniu pilskiej jednostki, ostatnie loty pułk wykonywał do końca 1997 roku, a do marca 1998 roku samoloty Su-22 przekazano do 7 pułku lotnictwa bombowo-rozpoznawczego w Powidzu, 8. pułku lotnictwa myśliwsko-bombowego w Mirosławcu i 40. plm-b w Świdwinie. Ostatecznie 6. plm-b przestał istnieć z dniem 31 grudnia 1998 roku. Kontynuatorką tradycji pilskiego pułku była 6. eskadra lotnictwa taktycznego z Powidza, która powstała 1 stycznia 2000 roku.

Naszywki rozpoznawcze poszczególnych eskadr 6. plmb

Godłem eskadr 6. pułku był uskrzydlony tygrysek trzymający w łapie szachownice. Autorami godła byli chorążowie Sławomir Wolsztyniak i Wojciech Osiński, które zapożyczono od American Volunteer Group walczącej na terenie Chin podczas II wojny światowej nazywanej latającymi tygrysami. Pierwszy tygrysek pojawił się na samolocie Su-22M4 o nr bocznym 3005 ( samolot ten jest szczególny dla historii pilskiej jednostki, gdyż jako pierwszy Su-22 wylądował na lotnisku w Pile 13 listopada 1984 roku, i opuścił je jako ostatni po rozwiązaniu jednostki w 1998 roku) w 1990 roku. Tygrysek został zaakceptowany przez ówczesnego dowódcę 6. plmb ppłk pil Zenona Smutniaka Poszczególne godła różniły się między sobą m.in. pręgami na ciele tygryska, układem szachownicy oraz kolorem skrzydełek, 1. eskadra posiadała różowy kolor skrzydełek, natomiast 3. eskadra niebieskie skrzydełka, zdarzało się, że niektóre tygryski posiadały białe skrzydełka spowodowane było tym, że technikom zabrakło różowej farby i malowano je białą farbą. Na samolocie Su-22M4 o numerze bocznym pojawiło się godło pułkowe autorstwa chor. Wolsztyniaka przedstawiające stylizowaną cyfrę 6 zwieńczoną sylwetką samolotu Su-22, na tle której widniał orzeł z rozpostartymi skrzydłami trzymający w szponach cyfrę 3 ( na samolocie tym latał ówczesny dowódca ppłk pil Zenon Smutniak).

Dowódcy 6 Pułku lotnictwa myśliwsko – bombowego:

· 1944-47 ppłk Edward Wiik;

· 1947-49 mjr Jan Raczkowski;

· 1949-51 ppłk Wiktor Parszyków;

· 1951-57 mjr Aleksander Dufain;

· 1957-57 mjr Stanisław Radyno;

· 1957-59 mjr Stanisław Łazarz;

· 1959-62 mjr Ryszard Darski;

· 1962-72 płk Jan Głodek;

· 1972-76 ppłk Leopold Szorgut;

· 1976-78 ppłk Edward Hyra;

· 1978-84 ppłk Zenon Kułaga;

· 1984-86 ppłk Stanisław Czarnecki;

· 1986-1988 ppłk Janusz Konieczny;

· 1988-91 ppłk Zenon Smutniak;

· 1991-94 ppłk Wacław Macko;

· 1994-98 płk Stanisław Galiński

Materiał autorstwa Pana Michała „Szczepana” Szczepańskiego współtwórcy serwisu www.polishairspace.pl

Bibliografia

Izydor Koliński „Ludowe Lotnictwo Polskie 1943-45 wyd. MON 1966

Aeroplan 2/2000

Aeroplan 5/6 2002

Aeroplan 5/6 2003

http://www.plmb.fora.pl/

http://www.6plmb.pila.pl/

http://www.foxbat.ru/maks/su22_poland/su22_poland_03.htm

http://www.suchoj.com

http://www.boris.elknet.pl/av_hist/

35 Pułk Lotnictwa Bombowego

35. Pułk Lotnictwa Bombowego - JW 2942 (1952 - 1958)

35. Pułk Lotnictwa Bombowego został sformowany w związku z realizacją „Planu zamierzeń organizacyjnych na lata 1951-1952”, wtedy to rozkazem MON nr 0096/Org. z 11 grudnia 1951 wprowadzono nową organizację 15. Dywizji Lotnictwa Bombowego, powiększono o 35. plb, który miał zostać sformowany do 1 grudnia 1952 na lotnisku Inowrocław. W tym czasie też zapadła decyzja o zakupie samolotów Ił-28. W kwietniu 1952 roku 15. Dywizji Lotnictwa Bombowego przebazowała się na lotnisko w Bydgoszczy, po przybyciu dowódca dywizji wydal rozkaz nr 0105 z dnia 18 sierpnia 1952 powołujący dowództwo 35. plb, pierwszym dowódcą pułku został kpt. pil. Kazimierz Wierzbicki. Do końca września 1952 pułk się organizował i rozbudowywał struktury, w końcu 1 października 1952 dowódca pułku wydał rozkaz o przebazowaniu na lotnisko w Inowrocławiu. Na wyposażeniu pułku w tym czasie były samoloty Pe-2FT, UPe-2 oraz jeden szkolno-treningowy Po-2. Pod koniec roku w miarę jak inne jednostki dywizji przyjmowały samoloty Ił-28 do pułku przechodziły samoloty z innych jednostek i tak pułk wzbogacił się o trzy sztuki Tu-2, trzy Pe-2FT, jeden UPe-2 i jeden Po-2. W tym czasie eskadry posiadały po 2 klucze bojowe oraz jeden UPe-2 i jeden Po-2.

Samolot Po-2 w Muzeum Lotnictwa

Samolot Tu-2 (tu w barwach lotnictwa Wietnamu)

Samolot Pe-2FT

W lutym 1953 część załóg pułku zabezpieczała ćwiczenia na poligonie w Mrzeżynie, samoloty holowały rękawy, do których strzelania wykonywały jednostki OPL. W maju kolejne załogi zabezpieczały ćwiczenia w Mrzeżynie i Ustce. W czasie zabezpieczania ćwiczeń pułk operował z lotniska Świdwin. W czerwcu jedna z załóg Tu-2 miała za zadanie wykonywania lotów pozorowanych dla potrzeb szkolenia 5. Dywizji Lotnictwa Myśliwskiego z Babic. We wrześniu zgodnie z rozkazem Dowódcy Wojsk Lotniczych pułk został przebazowany na lotnisko Przasnysz, pułk przebazował się w dniach 11-16 września 1953. Do połowy września osiągnięto gotowość pułku do wykonywania zadań na nowym miejscu bazowania. Rok 1954 to podobnie jak rok wcześniej wspomaganie ćwiczeń wojsk OPL w Mrzeżynie w okresach luty-marzec oraz maj-sierpień. W końcu w połowie 1954 przyszedł czas na przeszkolenie ostatniego pułku z 15 Dywizji Lotnictwa Bombowego na samolotach Ił-28, w związku z tym w dniach 20-22 maja 1954 pułk został przebazowany na lotnisko Modlin, w Przasnyszu pozostały Pe-2FT które przeznaczono do kasacji. Załogi na samolotach Tu-2, które wykonywały zadania zabezpieczające ćwiczenia OPL przekazano formującemu się kluczowi holowniczemu. Do Modlina przebazowano tylko trzy samoloty CSS-13. Do końca maja personel pułku organizował bazę koszarową i szkoleniową, wybrano także kadrę która miała zostać przeszkolona na samoloty Ił-28. W związku ze zmianą etatu pułku i jego przezbrojeniem nastąpiła także zmiana na stanowisku dowódcy majora pilota Kazimierza Wierzbickiego zastąpił kpt. dypl. pil. Józef Ostrowski, przekazanie obowiązków nastąpiło 25 czerwca 1954. Wkrótce później na stan pułku przyjęto pierwsze maszyny Ił-28, po trzymiesięcznym szkoleniu teoretycznym 25 września 1954 pierwsza załoga wykonała lot ćwiczebny. W październiku 1954 na stanie pułku było: 15 samolotów Ił-28, 3 samoloty UIł-28, 3 samoloty CSS-13. Jeśli chodzi o numery taktyczne samolotów, pułk otrzymał numery od 40 do 59 jednak z czasem gdy przekazywano wiele samolotów między jednostkami odstąpiono od tej zasady. Jedyne co wyróżniało samoloty pułku to to że cyfry były malowane w kolorze ciemno żółtym otoczonym granatową obwódką. Rok 1954 był bardzo udany dla pułku i w czasie odprawy rocznej dywizji za wyniki szkoleniowe pułk otrzymał drugą lokatę. Rok 1955 to okres wzmożonego szkolenia oraz zabezpieczanie strzelań na poligonie w Mrzeżynie. W czerwcu 1955 pułk otrzymał kolejne 6 samolotów Ił-28. W tym także roku samoloty z pułku brały udział w defiladzie powietrznej nad Warszawą. Na jesieni 1955 dowódca 15 Dywizji Lotnictwa Bombowego otrzymał rozkaz by wydzielić do 21 . Samodzielnego Pułku Lotnictwa Rozpoznawczego z Sochaczewa samoloty Ił-28, wobec tego każdy z pułków dywizji miał wydzielić po 4 samoloty ze swoich stanów. 35. plb zdecydował się oddać do Sochaczewa samoloty o nr taktycznych 41, 42, 43, 44. Po raz kolejny dzięki dobrym wynikom szkoleniowym pułk zajął drugie miejsce na szczeblu dywizji. W styczniu 1956 pułk otrzymał trzy samoloty Ił-28, które zastąpiły te oddane do Sochaczewa. W maju w pułku rozpoczęto organizowanie 3 eskadry, formowanie nowej eskadry zakończyło się we wrześniu jej zadaniami było szkolenie personelu latającego. Jesienią nastąpiła zmiana na stanowisko dowódcy pułku, 26 października 1956 obowiązki dowódcy przyjął kpt. pil. Zdzisław Szczucki. Rok 1956 był najlepszym dotychczas pod względem wyników szkoleniowych i pułk zajął 1 miejsce na szczeblu dywizji w tym aspekcie. Początek roku 1957 to zmiana organizacyjna pułk z przeznaczenia bombowy stał się pułkiem szkolno-bojowym. W wyniku tego w strukturze pułku pojawił się Dział Obsługi Technicznej Samolotów. W czerwcu pułk kolejny raz brał udział w defiladzie powietrznej z okazji Święta Lotnictwa, zgrupowanie defiladowe startowało z lotniska w Powidzu. 17 sierpnia 1957 nastąpiła zmiana na stanowisku dowódcy, nowym dowódcą pułku został kpt. dypl. pil. Józef Czernecki. We wrześniu pułk został zasilony 39 osobową grupą personelu, wśród tej grupy było 6 pilotów z OSL 4 z Dęblina. Z okazji Święta Wojska Polskiego 12 października 1957 roku 35. plb otrzymał sztandar ufundowany przez Radę Państwa, sztandar przekazał zastępca szefa Głównego Zarządu Politycznego WP gen. bryg. Eugeniusz Kuszko. Ponownie za rok 1957 pułk zajął 1 miejsce wśród jednostek dywizji. Rok 1958 to ostatni rok funkcjonowania 35. plb, ostatnimi zadaniami jakie wykonywał były zadania typowo szkoleniowe. 19 maja 1958 ukazał się rozkaz MON nr 05/Org. nakazujący rozformować 35. plb a kadrę oraz sprzęt rozdysponować w ramach 15. Dywizji Lotnictwa Bombowego. Ostatnia zbiórka pułk odbyła się 8 czerwca 1958 na placu apelowym , na której pożegnano sztandar oraz odchodzącą do innych jednostek kadrę i żołnierzy. W okresie swojej działalności 35 . plb wykonał nalot 6704 godzin i 8 minut.

Samolot Ił-28 (grafika z zasobów Muzeum Lotnictwa)

Poczet dowódców 35. plb:

- kpt. pil. Kazimierz Wierzbicki (15.VIII.1952-25.VI.1954)

- kpt. dypl. pil. Józef Ostrowski (25.VI.1954-26.X.1956)

- kpt. pil. Zdzisław Szczucki (26.X.1956-17.VIII.1957)

- kpt. dypl. pil. Józef Czernecki (17.VIII.1957-15.VI.1958)

Materiał napisany na podstawie artykułu z czasopisma „Lotnictwo Wojskowe”

10 Dywizja Zmechanizowana

10 Sudecka Dywizja Zmechanizowana - JW 2843

Historia 10 Dywizji Zmechanizowanej rozpoczęła się w roku 1944, kiedy to w Rzeszowie powstała 10 Dywizja Piechoty jako jednostka 3 Armii Wojska Polskiego. Od 15 listopada 1944 pozostawała w odwodzie Naczelnego Dowódcy, a od 27 lutego 1945 roku weszła w skład 2 Armii Wojska Polskiego. W tamtym czasie w składzie 10 Dywizji Piechoty były następujące jednostki: 25, 27, 29 Pułk Piechoty, 39 Pułk Artylerii Lekkiej, 10 Samodzielny Batalion Szkolny, 13 Dywizjon Artylerii Przeciwpancernej, 21 Batalion Saperów, 2 Batalion Sanitarny, 10 Kompania Rozpoznawcza, 19 Kompania Łączności, 9 Kompania Chemiczna oraz pododdziały pomocnicze. 14 stycznia 1945 dywizja otrzymała sztandar, na który żołnierze złożyli przysięgę, po tym zostali skierowani do ochrony obiektów przemysłowych na Górnym Śląsku. Jednak dywizja długo nie została na Śląsku, gdyż w połowie lutego 1945 została ona skierowana na Pomorze Zachodnie do osłony prawego skrzydła 1 Frontu Białoruskiego, w połowie marca 10 DP wspólnie z 2 Armią WP przeszły podporządkowanie 1 Frontu Ukraińskiego i ruszyła w kierunku Wrocławia. 14 kwietnia 1945 nastąpiła zmiana na stanowisku dowódcy dywizji odszedł płk Czartoryski a jego miejsce zajął płk Dymitr Dubienko. W kwietniu także dywizja brała udział w walkach i forsowaniu Nysy Łużyckiej. W maju 1945 dywizja brała udział w operacji praskiej, prowadząc działania zaczepne a następnie pościgowe za wycofującym się nieprzyjacielem. 11 maja 1945 dywizja osiągnęła rejon Sukorady-Rasovice i na ziemi czeskiej zakończyła swój szlak bojowy. Podczas walk w II WŚ 3834 żołnierzy dywizji zginęło lub zostało rannych. W drogę powrotną do Polski dywizja ruszyła 13 maja 1945, po przybyciu na Dolny Śląsk dywizja włączona została do Śląskiego Okręgu Wojskowego i zajęła garnizony Jelenia Góra, Lwówek Śląski i Kłodzko. W roku 1945 za postawę w walkach na Tereniu Sudet oraz udział w operacjach berlińskiej i praskiej dywizja otrzymała nazwę wyróżniającą „Sudecka”. Na wskutek przemian w Wojsku Polskim w roku 1950 dywizja została przemianowana na 10 Dywizję Zmechanizowaną, w roku 1952 dokonano zmian organizacyjnych i wiele jednostek brygady przeniesiono do Opola, od tego czasu historia dywizji jest ściśle związana ze Śląskiem Opolskim. W 1955 dywizja została przeformowana w dywizję pancerną. I tak na początku lat 60-tych dywizja miała następujący skład:

2 Sudecki Pułk Czołgów Średnich	10 Drawski Pułk Czołgów Średnich
13 Warszawski Pułk Czołgów Średnich	25 Nyski Pułk Zmechanizowany
39 Pułk Artylerii	18 Pułk Rakiet Przeciwlotniczych
10 Dywizjon Rakiet Taktycznych	40 Dywizjon Artylerii Rakietowej
21 Batalion Saperów	7 Batalion Zaopatrzenia
19 Batalion Łączności	10 Batalion Remontowy
54 Batalion Medyczny	59 Batalion Zaopatrzenia
Kompania Organizacji i Regulacji Ruchu	7 Kompania Chemiczna
Kompania Dowodzenia szefa OPL

Czołg T-55 będący na wyposażeniu 10 Dywizji w latach 70-tych.

W takiej strukturze dywizja istniała do końca lat 80-tych. W tym czasie dywizja intensywnie się szkoliła na poligonach krajowych (Żagań, Drawsko Pomorskie) jak i zagranicą (NRD, Czechosłowacja). Wielokrotnie dywizja była wyróżniania medalem „Za Osiągnięcia w Służbie Wojskowej”. Za zasługi bojowe i osiągnięcia w służbie pokojowej w roku 1975 dywizja otrzymała „Order Krzyża Grunwaldu M klasy”, następnie w roku 1983 dywizję wyróżniono „Orderem Sztandaru Pracy 1 klasy”. Należy także wspomnieć że pododdziały dywizji brały udział w interwencji w Czechosłowacji w roku 1968 oraz w czasie stanu wojennego w roku 1981. Rok 1989 przyniósł przemiany społeczno-polityczne, a wraz z nimi zmiany w Wojsku Polskim, w strukturach dywizji rozformowano 13 Pułk Czołgów Średnich, natomiast od stycznia 1990 dywizja staje się 10 Dywizją Zmechanizowaną. 2 Pułk Czołgów Średnich został przekształcony w 59 Pułk Zmechanizowany, który istniał tylko do kwietnia 1994. 10 Pułk Czołgów Średnich przemianowano w pułk zmechanizowany a 25 Pułk Zmechanizowany przeniesiono do Gliwic i włączono w skład Krakowskiego Okręgu Wojskowego, podobnie postąpiono z 39 Pułkiem Artylerii. W roku 1993 w skład dywizji zostały włączone 22 Brygada Piechoty Górskiej i 102 Pułk Zmechanizowany, który w 1994 został 5 Brygadą Pancerną. Do składu dywizji dołączył także 10 Pułk Artylerii z Kędzierzyna-Koźle. Od 1994 roku dywizja przeszła na strukturę brygadową i posiadała następujący skład:

5 Brygada Pancerna „Skorpion”	10 Opolska Brygada Zmechanizowana im. płk Piotra Wysockiego
22 Karpacka Brygada Piechoty Górskiej	18 Karkonoski Pułk Rakiet Przeciwlotniczych
10 Śląski Pułk Artylerii Mieszanej im. Kadeta Zygmunta Kuczyńskiego	10 Batalion Dowodzenia
5 Batalion Rozpoznawczy im. gen. dyw. Jana Nepomucena Umińskiego	10 Batalion Zaopatrzenia
10 Batalion Medyczny	8 Rejonowe Warsztaty Techniczne

Odznaki jednostek Dywizji - od lewej - 5 Brygada Pancerna, 10 Brygada Zmechanizowana, 18 Pułk Rakiet Przeciwlotniczych, 10 Pułk Artylerii Mieszanej, 10 Batalion Dowodzenia, 5 Batalion Rozpoznawczy

Wyposażenie jednostek dywizji w tym okresie to przede wszystkim bojowe wozy piechoty BWP-1, czołgi T-72, artyleria 2S1 „Goździk”, obrona przeciwlotnicza ZU-23-2 oraz wozy rozpoznawcze BRDM-2.

Kolejne lata to intensywne szkolenie bojowe, w roku 1996 inspekcja Sił Zbrojnych RP, ćwiczenia w ramach partnerstwa dla pokoju z państwami NATO. W roku 1999 Polska przystąpiła do NATO i na wskutek nowej koncepcji struktur Wojska Polskiego na podstawie rozkazu PF 14/org z dnia 9 lutego 1999 przystąpiono do rozformowania dywizji i jednoczesnego formowania 10 Brygady Logistycznej. Proces rozformowania dywizji zakończono 11 listopada 1999. Jednostki dywizji zostały przeformowane lub włączone w inne struktury, i tak Krakowskiemu Okręgowi Wojskowemu przekazano 5 BPanc i 18 PRPlot, do Śląskiego Okręgu Wojskowego przekazano 22 BPG. 10 Pułk Artylerii Mieszanej został zlikwidowany. Na bazie pozostały jednostek utworzono 10 Brygadę Logistyczną.

Poczet dowódców 10 DZmech i jej poprzedniczek:

- płk Adam Czartoryski ( 29.IX.1944-14.IV.1945 )

- płk Dymitr Dubienko ( 14.IV.1945-16.IV.1945)

- płk Aleksander Struć (17.IV.1945-12.XII.1946)

- płk Stiepan Żidek-Zieliński (12.XII.1946-24.V.1947)

- płk Ludwik Barański (24.V.1947-13.XII.1948)

- płk Wacław Zwierzański (13.XII.1948-25.III.1949)

- płk Jurij K. Bolszak (25.III.1949-1950)

- płk Kazimir Fiodorowicz (1950-1951)

- płk Michaił M. Prokofiew (1951-1954)

- ppłk Antoni Mazurkiewicz (1954-1961)

- płk Andrzej Freń (1961-1962)

- płk Marian Koper (1962-1969)

- płk Henryk Szymański (1969-1971)

- gen. bryg. Zbigniew Ohanowicz (1971-1972)

- płk Ryszard Wilczyński (1972-1978)

- płk Edmund Bołociuch (1978-1983)

- płk Edward Rogala (1983-1985)

- gen. bryg. Tadeusz Bazydło (1985-1989)

- płk Edward Szwagrzyk (1989-20.XII.1995), cz.p.o. płk Jerzy Baranowski (1991)

- płk dypl. Antoni Tkacz (20.XII.1995-29.XI.1999)

Dziękuję Panu Krzysztofowi Puchale za pomoc w zebraniu pocztu dowódców 10 Dywizji.

1.Brygada Pancerna

jednostki-wojskowe.pl

Menu witryny

Uncategorised

41 eskadra lotnictwa taktycznego

56 Pułk Śmigłowców Bojowych

1 Brygada Lotnictwa Taktycznego

6 Pułk Lotnictwa Myśliwsko-Bombowego

35 Pułk Lotnictwa Bombowego

10 Dywizja Zmechanizowana

Polecamy